ماهور مهراد/ طبق آمار در حال حاضر ۲ هزار پروژه بازآفرینی شهری برای رفع کمبودهای زیرساختی در دست اجرا است که بالغ بر چهار هزار میلیارد تومان در این حوزه سرمایه گذاری شده است. این در حالی است که زندگی مردم در بافت های فرسوده شرایط نامناسبی را ایجاد کرده است و جمعیت ساکن […]
ماهور مهراد/
طبق آمار در حال حاضر ۲ هزار پروژه بازآفرینی شهری برای رفع کمبودهای زیرساختی در دست اجرا است که بالغ بر چهار هزار میلیارد تومان در این حوزه سرمایه گذاری شده است. این در حالی است که زندگی مردم در بافت های فرسوده شرایط نامناسبی را ایجاد کرده است و جمعیت ساکن در این مناطق از کمترین خدمات رفاهی برخوردار هستند و علاوه بر آن بسیاری از آسیب های اجتماعی نیز در این مناطق به وقوع می پیوندد که بر نگرانیها در مورد ضرورت تسریع پروژه های بازآفرینی می افزاید.
درواقع شتاببخشی کارها در بافت های فرسوده صرفا توسط دولت با توجه به منابع محدود آن امکان پذیر نیست و بهره گیری از ظرفیت های شهری و سرمایه گذاران با تعامل و همفکری در مناطق مختلف کشور می تواند به پیشبرد امور و فعالیت ها کمک بسزایی داشته باشند.
این در حالی است که مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در نشست با کارکنان شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه نتایج کارها در حوزه بازآفرینیشهری باید ملموس باشد، گفت: خدمترسانی به ساکنان در سکونتگاههای غیررسمی و حاشیهنشینی در اولویت کار شرکت بازآفرینی شهری ایران قرار دارد.
مهدی عبوری با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی به عنوان بزرگترین وزارتخانه زیربنایی کشور به شمار می آید، گفت: بخشی از اهداف و ماموریت های مهم دولت در وزارت راه و شهرسازی تعریف شده است و شرکت بازآفرینی شهری ایران که تحت مجموعه این وزارتخانه به شمارمی آید، وظیفه دارد به بهترین نحوه در انجام وظایف خود تلاش کند. معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ماموریت اصلی شرکت بازآفرینی شهری ایران را مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) تعیین کرده اند، گفت: کارکنان شرکت بازآفرینی شهری ایران این افتخار را دارند، رسیدگی به حاشیه نشینی که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) قرار دارد، مستقیما برعهده آنان می باشد. عبوری با اشاره به اینکه شخص رئیس جمهور در زمان ارائه برنامه های انتخاباتی خود، مستقیما به نوسازی بافت های فرسوده و محله های هدف شهری اشاره داشتند، افزود: خدماترسانی و انجام اقدامات بازآفرینی در این حوزه، به این مجموعه بزرگ و مهم محول شده است. طرح اقدام تولید مسکن به عنوان یکی از برنامه های اصلی مقام عالی وزارت محسوب می شود، که بخشی از این برنامه برعهده شرکت بازآفرینی شهری ایران است. مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه وظایف کارکنان شرکت بازآفرینی شهری ایران بسیار خطیر و سنگین است، گفت: در گذشته، خدمات خوبی در حوزه بازآفرینی شهری توسط این شرکت انجام شده است.
عبوری در ادامه به بیان و تشریح شاخصها و سیاست های جدید به عنوان وظایف اصلی کارکنان شرکت بازآفرینی شهری ایران پرداخت.
احصاء محلات و تعیین و تصویب محدودههای هدف و تدقیق آن
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین با بیان اینکه در گذشته بر اساس سه شاخص ریزدانگی، نفوذ ناپذیری و ناپایداری، محدوده بافت های فرسوده تعیین محدوده می شد، اظهارداشت: دبیرخانه شورایعالی معماری و شهرسازی ایران سال ۱۳۸۵ شرکت بازآفرینی شهری ایران را ملزم کرد که سه شاخص اصلی یعنی بحث نفوذناپذیری، ریزدانگی و ناپایداری را برای تعیین محدودههای هدف به کار گیرد. سال ۱۳۹۲ نیز بازنگری در شاخصها انجام شد و در شهریور سال ۹۷ این سه شاخص به ۶۷ شاخص افزایش پیدا کرد.
وی تصریح کرد، با افزایش به یکباره وسعت بافتهای ناکارآمد شهری، دولت در تزریق اعتبارات در رابطه با ساماندهی محله های هدف با مشکل مواجه شده بود. مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران تصریح کرد؛ با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با رای همه اعضاء ۶۷ شاخص به سه شاخص تغییر پیدا کرده است.
نظارت بر اجرای پروژههای زیر بنایی و روبنایی
عبوری در ادامه با بیان اینکه ۶۰۰ پروژه زیربنایی و روبنایی در حوزه بازآفرینی شهری در حال انجام در سطح کشور است، گفت: قریب به ۷۰ مدرسه در سکونتگاه های غیررسمی در حال ساخت است.
او با بیان اینکه ده ها پروژه زمین و سوله ورزشی، خانه بهداشت، فرهنگسرا، سرای محله در سکونتگاه های غیررسمی در حال ساخت می باشد، گفت: نظارت بر اجرای ساخت این پروژه ها از اولویت های کار ما به شمار می آید.
گفتنی است که تمام تلاش طرح بازآفرینی شهری خلق فضاها و مكان های شهری با هدف فراهم كردن امكان كار و زندگی استاندارد برای شهروندان است اما اجرای این طرح با برخی چالشهایی مواجه هست كه رفع آنها نیازمند تشریح و آسیب شناسی است. یکی از این چالش ها مشارکت بخش خصوصی در این راه است که در ادامه در اینباره توضیح خواهیم داد.
نوسازی واحدهای مسکونی و احداث واحدهای جدید در قالب طرح های مشارکتی با مردم
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در اینباره با بیان اینکه دولت در اجرای نوسازی واحد های مسکونی در بافت های ناکارآمد شهری نباید دخالت کند، گفت: بسته های تشویقی و تسهیلات مناسب از سوی دولت جهت احیاء و بهسازی بافت های ناکارآمد شهری اختصاص یافته است.
وی با اشاره به افزایش میزان تسهیلات نوسازی در شهر تهران، کلانشهرها، مراکز استان ها و شهرهای بالای دویست هزار نفر گفت: اخیرا تسهیلات بسیار خوبی نوسازی واحد های مسکونی اختصاص یافته است.
لازم به توضیح است که بازآفرینی با سه ركن سازمان ها، سمن ها و جامعه محلی و بخش خصوصی قابل اجرا است. یعنی علاوه بر سازمان ها و مشاركت مردمی و سمن ها به دلیل بالا بودن هزینه های بازآفرینی بدون همراهی بخش خصوصی فعال و مسئول ممكن است هزینه های زیادی به شهروندان تحمیل شود و نیازمند حضور بخش خصوصی است. البته مشاركت مسئولانه بخش خصوصی نه مشاركت منفعت طلبانه می تواند به خلق محیط های شهری قابل سكونت و مورد قبول و اقبال شهروندان كمك شایان توجهی كند.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی به تنهایی نمی تواند در امر بازآفرینی شهری کاری از پیش ببرد، گفته است که دستگاه های نظیر کمیته امداد امام خمینی(ره)، بسیج، ستاد اجرائی فرمان حضرت امام خمینی(ره)، بنیاد مستضعفان، بنیاد مسکن، شرکت بازآفرینی شهری ایران و … بصورت مجزا در بافت های ناکارآمد شهری حضور پیدا کرده ایم اما ممکن است موفقیت عملکردی هر کدام از این دستگاهها به چشم نیاید به همین جهت نیازمند به انجام اقدام مشترک هستیم. بنابراین اگر بصورت پایلوت یک منطقه به عنوان مثال چابهار، همه دستگاهها که نام برده شد، ورود پیدا کنند، می توانند اثرات بسیار مثبتی در حل مشکلات آن منطقه نشان بدهند و این از وظایف دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار به شمار میآید که در این رابطه ساماندهی های لازم را انجام دهند. عبوری در پایان از کارکنان شرکت بازآفرینی شهری ایران خواست تا بر اساس صمیمت، همدلی، یکدلی و همگرایی امور بازآفرینی شهری را پیش ببرند.
گفتنی است که «اسكان بشر سازمان ملل» پیش بینی كرده است كه در سال ۲۰۵۰ میلادی حدود هفتاد درصد جمعیت دنیا در نقاط شهری اسكان پیدا خواهند كرد. در كشور ما نیز در طول ۱۰۰ سال گذشته تركیب جمعیتی كاملاً برعكس شده است. یعنی در انقلاب مشروطه حدود ۸۵ درصد جمعیت ایران روستایی و عشایری بوده و اكنون حدود ۷۶ جمعیت در نقاط شهری زندگی می كنند و این روند رو به گسترش است.
بنابر این تعداد زیادی از شهرهای كشور به ویژه ۱۰ شهر اول مثل اصفهان، شیراز، كرمان، تهران، یزد و… به دلیل اقلیم و مصالح و موادی كه برای معماری شهر ایرانی-اسلامی استفاده می شود كه در آن از مواد و مصالح سنتی مثل خشت و گل و مصالح آسیب پذیرتر استفاده شده و كمتر مصالح با دوام تری مثل سنگ و دیگر مصالح امروزی تر به كار رفته است، نیازمند بازآفرینی هستند. این عرصه ها بسیار وسیع است به طوری كه برآورد می شود حدود ۷۰ هزار هكتار و جمعیتی حدود ۱۰میلیون نفر در ایران در این عرصه ها زندگی می كنند. بنابراین تحقق اهداف بازآفرینی شهری به نظاممند شدن شهرها کمک شایانی خواهد کرد.