فم‌تور یا فم‌تریپ؛ هدف اصلی آشناسازی یک گروه اثرگذار بر جامعه با فرصت‌های گردشگری در یک منطقه برای تبلیغ آن فرصت‌هاست. کاری که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران برای تعدادی از خبرنگاران انجام داد تا با فعالیت تأسیسات گردشگری مازندران در دوران شیوع کرونا آشنا شوند و آن را […]
فم‌تور یا فم‌تریپ؛ هدف اصلی آشناسازی یک گروه اثرگذار بر جامعه با فرصت‌های گردشگری در یک منطقه برای تبلیغ آن فرصت‌هاست. کاری که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران برای تعدادی از خبرنگاران انجام داد تا با فعالیت تأسیسات گردشگری مازندران در دوران شیوع کرونا آشنا شوند و آن را اطلاع‌رسانی کنند. در این گزارش قرار است بخشی از مشاهدات این سفر ۱۹ ساعته از هشت زیرساخت مرتبط با گردشگری را مرور کنیم. سفری یک روزه به چند مکان گردشگری، میراثی و صنایع دستی در مازندران که هم ما را با ساختار جدید گردشگری پساکرونایی آشنا می‌کند، هم با ظرفیت‌های مهم و مشکلات و موانع پیش روی گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی در مازندران و هم با ایده‌ها و فرصت‌هایی که توسط بخش خصوصی در حال اجرا هستند و به حمایت نیاز دارند.
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران پس از آغاز به کار زیرساخت‌ها و تأسیسات اقامتی و پذیرایی در مازندران که به خاطر شیوع کرونا تعطیل شده بودند، تصمیم گرفت تا برای اطلاع‌رسانی از پروتکل‌های بهداشتی که در این واحدهای اقامتی رعایت میشود، تعدادی از خبرنگاران رسانه‌های مختلف را به یک بازدید رسانه‌ای از چند مکان گردشگری، میراثی و کارگاهی ببرد.
اولین مقصد، اقامتگاه بومگردی خان‌سِره در شیرگاه است. خان‌سِرِه یعنی خانۀ خان. قرار است صبحانه را هم در همین اقامتگاه بومگردی بخوریم. محسن اکبرپور مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برنامه‌ریزی این فم‌تور را به عهده دارد. می‌گوید: می‌خواهیم با کمک رسانه‌ها برای مسافران و گردشگران این اعتماد را ایجاد کنیم که در زیرساخت‌های گردشگری مازندران وضعیت بهداشتی مناسب است. مردم هنوز اعتماد ندارند و می‌ترسند.
نبرد با کرونا در خانه معمولی‌ها
وارد یکی از خیابان‌های فرعی شیرگاه می‌شویم. تابلوی خان‌سره روی دیوار پیداست. عکس نقی معمولی هم روی آن دیده میشود که انگار مسافران را به این خانه قدیمی دعوت می‌کند. خانه‌ای که میلیون‌ها ایرانی آن را می‌شناسند و دیده‌اند.
لیلا شیرکش بهره‌بردار و مدیر مجموعه می‌گوید: پذیرایی در این مجموعه کاملا بومی است. دلیل استفاده از این ظروف یکبار مصرف و ارائه این شکل خدمات فقط برای این است که تا حد امکان بهداشت را رعایت کنیم. تا پیش از کرونا سرویس‌دهی کاملا بومی بود. بعد از پایان کرونا هم به همان روال برمی‌گردد.
مهران حسنی معاون گردشگری مازندران در حیاط خان‌سِره نکاتی را درباره ضرورت برپایی این فم‌تور بیان می‌کند. او هدف از برپایی این سفر یک روزه برای خبرنگاران را آشنایی با زیرساخت‌های گردشگری مازندران پس از کرونا بیان می‌کند و می‌گوید: معمولا فم‌تور خبرنگاران یکی از مهمترین تورهای آشناسازی محسوب میشود. چون گردشگری و رسانه ارتباط بسیار نزدیکی دارند. انتظار ما این است که در این دوره خاص رسانه‌ها شکل متفاوت ارائه خدمات توسط این مراکز را به مخاطبان اطلاع دهند تا اعتماد گردشگران برای حضور در این اماکن جلب شود.
رکود کاری تورگردان‌ها در دوران کرونا
مقصد بعدی آمل و بازدید از کارگاه سفال و سرامیک زیبا به عنوان یکی از واحدهای فعال تولید صنایع دستی در مازندران است. در این تور زینب سیفی به عنوان تورگردان حضور یافته است. در مسیر بازگشت به قائمشهر برای سفر به آمل از سیفی درباره وضعیت استقبال مردم از تورهای گردشگری می‌پرسم. می‌گوید: از میانه‌های خرداد گفتند می‌توانیم تور برگزار کنیم. تور خارجی که نداریم، اما تورهای داخلی به صورت محدود و با تعداد خیلی کم برگزار میشود. با این که همه پروتکل‌ها را رعایت می‌کنیم، استقبال هنوز خیلی کم است. از طرفی بسیاری از روستاها ورودی را بسته‌اند و اجازه حضور مسافران را نمی‌دهند. این تورگردان افزایش نرخ تورها به دلیل کاهش ظرفیت را هم از دلایل کم شدن استقبال گردشگران عنوان می‌کند و می‌افزاید: عمده تورهایی که طی سه هفته اخیر برگزار شده‌اند یک روزه هستند. خیلی‌ها هنوز می‌ترسند و با خانواده سفر می‌کنند. در حالی که پروتکل‌های بهداشتی در تورها بیشتر رعایت میشود. با این حال به طور میانگین تعداد تورها به یک چهارم میزان پیش از کرونا رسیده است.
مسافر یا گردشگر؟
در مسیر اگر به عنوان گردشگر قرار باشد به بیرون نگاه کنیم نکات زیادی وجود دارند که به چشم می‌آیند. مثل نازیبایی ورودی و خروجی شهرهای مازندران که سال‌هاست به آن انتقاد میشود. مسائل دیگری هم هست. مثلا وقتی به پل تلار قائمشهر می‌رسیم کوه قدیمی و وسیع زباله‌های این شهر را در کنار رود تلار می‌بینیم.
در انتهای کمربندی میدان هزارسنگر آمل به سه‌راه محمودآباد، اتوبوس توقف کرده تا برای بازدید از کارگاه سفال و سرامیک زیبا وارد شهرک صنعتی شهید صالحی شویم. میثم ناصرنژاد دانش‌آموخته عکاسی از دانشگاه تهران و دارای مدرک طراحی ظروف آشپزخانه از کالج سلطنتی بلژیک است. همراه با خواهرش این مجموعه را از سال ۱۳۹۰ راه‌اندازی کرده و اکنون ۱۲ نفر در این مجموعه مشغول کار هستند. کارگاهی مجهز که در آن ۱۲۷ قطعه ظرف هتلی، منزلی و کافی‌شاپی در ۶۰۰ رنگ تولید میشود.
این مجموعه به گفته ناصرنژاد در ماه آینده علامت استاندارد دریافت می‌کند و نخستین مجموعه تولیدکننده صنایع دستی سرامیکی ایران خواهد بود که نشان استاندارد به آن داده میشود. این فعال صنایع دستی می‌گوید: ما نیز مانند هم از شیوع کرونا آسیب دیدیم. فروش‌مان کاهش یافت و صادرات محصولات ما هم متوقف شد. از طرفی در تهیه مواد اولیه هم مشکل داریم. به این مشکلات باید نبود شرکت‌های حمل‌ونقل در استان را هم اضافه کنیم که همیشه برای ما مشکل محسوب میشود.
گالری موزه دیدی؛ کرونا زیر سایه هنر
موزه‌گردی یکی از اجزای گردشگری محسوب میشود که به گفته تورگردان این فم‌تور در ایران و به ویژه در مازندران کمتر مورد توجه قرار دارد. سیفی می‌گوید: معمولا موزه‌ها را به عنوان یکی از بخش‌های بعضی تورها پیشنهاد می‌دهیم. عمده مسافرانی که به مازندران می‌آیند مایل هستند که در طبیعت حضور یابند. متأسفانه نگاه بسیاری از گردشگران به مازندران نگاه پارک‌گونه است. در حالی که این ظرفیت‌ها نیز در مازندران وجود دارد. امیدوارم که مجموعه فرهنگی دیدی ایزدشهر ذائقه گردشگران را تغییر دهد.
پاتوق هنری در چایخوران
توجه به گردشگری تاریخی در مازندران نیز زیر سایه گردشگری طبیعت و ویلانشینی‌ها کمرنگ است. این موضوع را سیفی –تورگردان- هم تأیید می‌کند و می‌گوید: بناهای تاریخی هم در مازندران مهجور هستند. در محوطه کاخ چایخوران و نمای آن تغییرات زیادی دیده میشود. اما تغییرات چشمگیر را باید در داخل این کاخ به جا مانده از دوره پهلوی اول دید. گچ‌بری‌ها به شکل هنرمندانه‌ای مرمت و رنگ‌آمیزی شدند و چیدمان زیبا و مجللی در کاخ قرار داده شد. آثار هنری و تابلوهای زیبایی هم بر دیوار دیده میشود.
کرونا، مانع افتتاح کاخ
به گفته قاسمی، در چیدمان و مرمت کاخ به شکلی عمل شد که فضایی هنری ایجاد شود تا این بنای قدیمی به محلی برای حضور و هنرمندان و برپایی رویدادهای هنری و جمع‌های فرهنگی تبدیل شود. البته خدمات پذیرایی هم در این فضا انجام میشود.
پس از بازدید از این کاخ برای برخی خبرنگاران این پرسش ایجاد شد که چرا برای بسیاری از بناهای میراثی دیگر استان چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد؟ اکبرپور مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی مازندران به مشکل مالکیت بناهای تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید: اداره کل هر بنایی که در مالکیت آن باشد را طبق ماده ۲۷ واگذار می‌کند. اما مالک بسیاری از بناهای تاریخی ما سایر ادارات هستند.
تدابیر کامل بهداشتی در هتل
مقصد بعدی هتل ونوس پلاس در شهرک نمک‌آبرود است. هم برنامه ناهار در این هتل تدارک دیده شده و هم قرار است در آن با شیوه‌های جدید پذیرش مسافران و مهمانان در هتل‌های استان آشنا شویم. چند خانواده در هتل مهمان هستند. رحمان عباسیان مدیر فناوری و اطلاعات هتل به نمایندگی از مدیریت این مجموعه پس از ناهار دقایقی را در لابی هتل به بیان مجموع اقدامات انجام شده برای رعایت پروتکل‌ها اختصاص می‌دهد. به گفته او هتل با ۵۰ درصد ظرفیت یعنی ۸۰ اتاق از ۱۶۰ اتاق کار می‌کند. ضمن این که اتاق‌ها به صورت یک در میان در اختیار مهمانان قرار می‌گیرند و پس از خروج مهمان از هتل نیز به طور کامل ضد عفونی می‌شوند و ۲۴ ساعت هم خالی می‌مانند. وی اظهار می‌کند: با این که کرونا هزینه‌های زیادی برای رعایت پروتکل‌ها به هتل‌ها تحمیل کرد، اما هیچ افزایش قیمتی برای پذیرش و ارائه خدمات به مهمانان نداشتیم. حتی آفرهای ویژه‌ای نیز در نظر گرفته میشود تا هم گردشگر جذب شود و هم به ساختار جدید اعتماد کند.
