زهرا ایران‌شاهی / در روزهای گذشته قراردادی میان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، بانک صادرات و بخش خصوصی مبنی بر ساخت داخل طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل برون‌شهری در بخش کالا با محوریت کامیون‌های بالای۵۰ سال به امضا رسید. بر اساس این قرارداد، پنج هزار دستگاه کامیون با سیستم قوای […]
زهرا ایران‌شاهی /
در روزهای گذشته قراردادی میان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، بانک صادرات و بخش خصوصی مبنی بر ساخت داخل طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل برون‌شهری در بخش کالا با محوریت کامیون‌های بالای۵۰ سال به امضا رسید. بر اساس این قرارداد، پنج هزار دستگاه کامیون با سیستم قوای محرکه مطلوب برای رانندگان در نظر گرفته شده است که دو هزار و ۴۵۰ دستگاه آن در فاز نخست و باقی‌مانده در فازهای بعدی اجرایی میشود.
این در حالی است که در حوزه باری ۶۰۰ هزار کامیون و کشنده، ۳۲۷هزار کامیونت و ۲ میلیون و ۲۰۹ هزار وانت بار و در مجموع ۳ میلیون و ۱۲۷ هزار دستگاه انواع خودرو برون و درون شهری، ناوگان حمل و نقل بار کشور را تشکیل می دهند که ۴۵٫۶ درصد کامیون‌ها، ۲۵٫۷درصد کشنده‌ها، ۴٫۸درصد کامیونت ها و ۲۳٫۴درصد وانت بارها فرسوده هستند.
به زبان آمار و درصد، کل فرسودگی ناوگان باری کشور که میانگین سن‌شان ۱۷٫۸ سال است، ۲۴٫۴ درصد است و این مساله هزینه‌های زیادی از جمله افزایش ۵۰درصدی مصرف سوخت و کاهش ایمنی وسیله نقلیه را به جامعه و دولت تحمیل کرده است.
این در حالی است که موضوع دیرینه فرسودگی ناوگان جاده ای تنها متوجه کامیون ها نمی شود و به طور میانگین ۵۱٫۲ درصد ناوگان حمل‌ونقل عمومی اتوبوس و ۸۳٫۷ درصد مینی بوس های کشور فرسوده هستند و از ۳۲۱ هزار تاکسی و سواری کرایه درون و برون شهری ۴۹٫۲ درصد و ۳٫۱ درصد سواری های شخصی دچار فرسودگی هستند. سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشور با استفاده از ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به دنبال نوسازی ناوگان باری و مسافری بود اما در آن زمان فقط با نوسازی ناوگان باری موافقت شد.
پیش از این، دلیل عدم اهتمام دولت به نوسازی ناوگان عمومی کشور، همواره بحث های مالی آن بوده است. اما این ماده قانونی به بودجه دولت وابسته نیست و تنها به صرفه جویی در مصرف سوخت وابسته است؛ چون ناوگان فرسوده مقدار بیشتری از بنزین را مصرف خواهند کرد.
در حال حاضر اما نزدیک به ۵۰۰۰دستگاه کامیون از طریق همین منبع قانونی نوسازی شده است. اما پیش از این، قرار بود با توافقی که میان وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت امضا شد، طرح نوسازی ۶۵ هزار کامیون با اختصاص ۲ میلیارد و ۷۶۲ میلیون دلار برای ۵ سال از محل صرفه جویی کلید بخورد. از محل این طرح فقط همین ۵ هزار کامیون نوسازی شد و ۱۸ هزار قرار داد منعقد شد اما دو عامل تحریم و طرح جدید ریاست جمهوری باعث توقف این طرح شد. برآورد اولیه از ارزش ریالی این پروژه ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود و دو پارامتر در اجرای این طرح قرار بود پیگیری شود که کاهش مصرف سوخت و افزایش پیمایش و راندمان کامیون، این دو هدف ما بودند.
این در حالی است که درمورد ناوگان جاده ایِ اتوبوس، چند وقت پیش این شایعه ایجاد شد که سازمان راهداری قرار است اتوبوس های دست دوم را از اروپا وارد کند و این خبر موجب دلگرمی برخی از صاحبان ناوگان فرسوده مسافری نیز شده بود. اما رییس سازمان راهداری درباره صحت و سقم شنیده‌هایی مبنی بر واردات اتوبوس‌های دست دوم از اروپا گفت: چنین موضوعی تا به این لحظه صحت ندارد.
عبدالهاشم حسن نیا پیش از این درباره وجود مشکلات در این زمینه، با بیان اینکه تولیدات کارخانه‌های داخلی تولیدکننده اتوبوس و کامیون در حد استانداردهای اروپا علی رغم شرایط تحریمی نیز ادامه دارد، افزود: ما در ۱۰ سال قبل حتی اتوبوس هم صادر می‌کردیم اما در حال حاضر این کارخانه‌ها با مشکل تامین ارز مواجهند و امیدواریم این مشکلات با اجرای طرح نوسازی ناوگان جاده‌ای با نام «طرح ریاست جمهوری» حل شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به وجود ۱۵ هزار اتوبوس در کشور با عمر متوسط ۱۰ سال و زیر ۱۰ سال بیان کرد: در حال حاضر ۳۵۰ هزار کامیون نیز در حمل و نقل برون شهری تردد می‌کنند که با احتساب کامیون‌های درون شهری به ۵۰۰ هزار عدد می‌رسد. وی با اشاره به اینکه سیاست نوسازی ناوگان به دلیل تحریم‌های ظالمانه و ایجاد مشکل در انتقال ارز متوقف شده گفت: ما برای پویاتر کردن حوزه حمل و نقل پیشرفت‌های خوبی کردیم اما به دلیل تحریم‌ها دچار مشکلاتی شدیم و امیدواریم با مکانیزم‌های دیگر این مشکلات را حل کنیم.
این در حالی است که دولت در بعضی از حوزه های وابسته به حمل ونقل جاده ای، الزاما تصمیم درست را نگرفته است و به عنوان مثال پس از تخریم ها به واردات لاستیک ارز دولتی تخصیص داده و به تولید داخلی آن ارز نیمایی! این در حالی است که سازندگان تایر در شرایط فعلی قادر به تولید ۳۰ درصد از نیاز کشور به تایرهای سنگین خودروهای نسل جدیدتر کامیون و اتوبوس هستند.
عبدالهاشم حسن‌نیا، رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور در آیین امضا قرارداد نوسازی پنج هزار دستگاه ناوگان حمل و نقل برون شهری کالا نیز که در روزهای گذشته برگزار شد، با اشاره به اینکه ۶۵ هزار دستگاه کامیون بالای ۴۰ سال در کشور وجود دارد، گفت: در راستای سیاست‌های دولت و تاکیدات وزیر راه و شهرسازی، نوسازی این ناوگان را در دستور کار خود قرار دادیم.
او افزود: در فاز نخست این طرح، تعداد پنج هزار دستگاه کامیون با سرمایه‌گذاری ۱۴ هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی و بهره‌گیری از تسهیلات بانک صادرات ایران، نوسازی خواهد شد.
حسن‌نیا با بیان اینکه فعالیت کامیون‌های فرسوده فعال در شبکه حمل و نقل، پایش شده و موجود است، افزود: بر این اساس، کامیون‌هایی که فعال نبوده‌اند، امکان استفاده از تسهیلات این طرح را ندارند.
او همچنین عنوان کرد: این طرح، صرفه‌جویی یک میلیارد و ۲۲۰ میلیون لیتری سوخت را در یک دوره هفت ساله به دنبال خواهد داشت.
رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور با اشاره به اینکه در فاز نخست، نوسازی کامیون‌های بالای ۵۰ سال را هدف‌گذاری کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: هر مالکی که ماشین خود را اسقاط کند به شرکت سازنده معرفی میشود تا کامیون جدید را تحویل بگیرد. ضمن اینکه شرکت تولیدکننده نیز افرادی را که ما در قالب این طرح معرفی می‌کنیم در اولویت تحویل کامیون قرار می‌دهد.
گفتنی است که طرح واردات کامیون‌های زیر ۳ سال ساخت نیز، اولین بار در بند «ه» ماده ۱۶۳ قانون برنامه پنجم توسعه پایه‌گذاری شد که تعداد ۲ هزار تا ۳ هزار دستگاه از این طرح وارد شد. این طرح مجدد در قانون ششم توسعه نیز مطرح شد که به دلیل تکرار، در بند «ث» ماده ۳۰ قانون احکام دائمی قرار گرفت و پس از تصویب آیین نامه آن، دستورالعمل اجرایی به وزیر نیز ابلاغ شد. اما به دلیل اینکه سازمان ملی استاندارد تفسیر خود از قانون را کامیون‌های صفر کیلومتر سه سال ساخت عنوان کرد، این عملیات متوقف شد.
