شهلا منصوریه: «آب سالم حق هر شهروندی است.» این جمله ای است که در منشور حقوق شهروندی آمده است. حقی بخشی از مردم جهان از داشتن آن محروم هستند. طبق آمار جهانی بیش از ۶۰۵ میلیون نفر در جهان از آب آشامیدنی سالم بی‌بهره‌اند که ایرانی‌ها نیز سهمی هرچند اندک از آن دارند. با […]
شهلا منصوریه: «آب سالم حق هر شهروندی است.» این جمله ای است که در منشور حقوق شهروندی آمده است. حقی بخشی از مردم جهان از داشتن آن محروم هستند. طبق آمار جهانی بیش از ۶۰۵ میلیون نفر در جهان از آب آشامیدنی سالم بی‌بهره‌اند که ایرانی‌ها نیز سهمی هرچند اندک از آن دارند. با وجود اینکه نزدیک به ۷۰ درصد از سطح زمین را آب فرا گرفته است ولی «بحران آب» در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای واقع در کمربند خشک زمین مثل ایران، روز به روز ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد. امروز بیش از ۵/۱ میلیارد نفر به آب سالم و کافی دسترسی ندارند و اگر بهبودی در این زمینه صورت نگیرد پیش بینی می شود تا سال ۲۰۴۰، دست کم ۵/۳ میلیارد نفر از مردم جهان با کمبود آب روبه رو شوند؛ یعنی تقریبا ۱۰ برابر سال ۱۹۹۵.۴
بارها گفته و شنيده شده است که بعد از نفت، آب مهمترين عامل جنگ های مناطق خشک جهان خواهد بود. این در حالی است که از کل آب روی زمین ۵/۹۷ درصد آن آب شور بوده و از ۵/۲ درصد آب خام باقیمانده، ۷۰ درصد آن به صورت یخ در قطب ها موجود است، ۳۰ درصد بقیه به صورت رطوبت خاک و یا در سفره های آب زیر زمینی موجود است. همچنین کمتر از یک درصد آب خام دنیا مستقیما قابل استفاده بشر بوده و در دریاچه ها، رودخانه ها، مخازن و در منابع آب زیر زمینی که با قیمت مناسبی قابل استخراج باشد موجود است. جالب است بدانید اگر کل آب دنیا در یک گالن جا بگیرد، آب شرب قابل دسترس فقط به اندازه یک قاشق غذاخوری است.علت چیست؟
کارشناسان محیط زیست دلایل مختلفی را در این زمینه ارائه می کنند؛ از آن جمله خسارات وارد شده به وسیله انسان به محیط زیست، مانند قطع جنگل ها، آسیب رساندن به منابع آب، مصرف بیش از حد و بی رویه آب و بی ارزش پنداشتن آن، عدم مدیریت درست بهره برداری از منابع آب و تغییرات جویی زمین که باعث بروز خشکسالی و در نتیجه کمبود آب می شود.
کم آبی یک مشکل منطقه ای نیست
با وجود اینکه نزدیک به ۷۰ درصد از سطح زمین را آب فرا گرفته است ولی «بحران آب» در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای واقع در کمربند خشک زمین مثل ایران، روز به روز ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد.
نباید فراموش کرد که بحران آب ریشه ای طولانی در کشور دارد. حفر قنات ها و ساختن آب انبارهای مختلف و متعدد در شهرهای ایران نشان می دهد که ایرانیان همواره با دغدغه ی دستیابی به آب رو به رو بوده اند. از سوی دیگر با گرمای جهانی زمین و شروع فصل تابستان این مشکل به صورت جدی بروز می کند. شاید هیچ چیزی در گرما گرم تابستان داغ، لذتبخش تر از هوای خنک نباشد. هوای خنکی که به وسیله ابداعات بشر مورد استفاده قرار می گیرد. کولرهای آبی یکی از ابداعات بشر برای آسایش و آرامش مردم است. هدر رفت آب در تابستان توسط کولرهای آبی معضلی است که معمولا در تمام شهرها به ویژه کلانشهرها و مناطق گرم در تابستان به فراوانی دیده می شود، این در حالی است که کشور با کمبود منابع آبی مواجه است.
سندرم کولرهای آبی نیاز به درمان دارد
حدود پنج دهه است کولرهای آبی، شهرها و روستاهای ما را تسخیر کرده‌اند و طی این مدت مشکلات آن همچنان ادامه داشته و ابداعات مختلف به کار رفته مانند سایبان، عایق حرارتی، بزرگ کردن مخزن کولر و نصب تایمر نتوانسته تغیر قابل توجهی در این محصول ایجاد کند.
یک کارشناس محیط زیست با بیان این مطلب معتقد است: کولر آبی فقط یکی از محصولاتی است که مانند استخوان در زخم فرو رفته است، با نگاهی به اطراف نمونه های مشابه بسیاری را می توان دید، نزدیک ترین آن، همتای زمستانه کولر آبی، یعنی بخاری گازی است، گاز منوکسید کربن منتشر شده از این وسیله به قاتل خاموش معروف است و آمار بالای قربانیان آن تیتر خبرها می شود.
فرهاد امینی ادامه داد: کولر آبی یک نمونه بارز و فراگیر «کم کاری» و «بد کاری» در طراحی است که تقریبا همه با آن سر و کار داریم و به همین دلیل خوب است نام این پدیده طراحی مساله ساز را «سندروم کولر آبی» بگذاریم.
وی گفت: سندروم کولر آبی اشاره به فرآیندهای طراحی پیش از ساخت دارد که هنگام طراحی، زمان و انرژی لازم و کافی را برای دیدن همه جوانب کار صرف نمی کنند یا از اساس از انجام این کار ناتوانند و نتیجه آن هم محصولی است که به چرخه زندگی خود ادامه می‌دهد در حالی که مشکلات اقتصادی و محیط زیستی ناشی از طراحی نامناسب آن در مقیاس کلان، به جای رفاه و آسایش، تخریب و دغدغه به ارمغان می آورد.
