رویگردانی از ترامپ و بازگشت بایدن  به برجام
رویگردانی از ترامپ و بازگشت بایدن  به برجام

      متین دفتری /   دو هفته بیشتر به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نمانده است و آتش اختلاف ها بین سناتورهای پرنفوذ حزب دموکرات و رئیس‌جمهوری این کشور شعله‌ورتر شده است؛ رویدادی که می تواند اوضاع دونالد ترامپ در رقابت انتخاباتی مقابل جو بایدن را از شرایط نامطلوب کنونی نیز بدتر کند. ادعاها […]

 

 

 

متین دفتری /

 

دو هفته بیشتر به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نمانده است و آتش اختلاف ها بین سناتورهای پرنفوذ حزب دموکرات و رئیس‌جمهوری این کشور شعله‌ورتر شده است؛ رویدادی که می تواند اوضاع دونالد ترامپ در رقابت انتخاباتی مقابل جو بایدن را از شرایط نامطلوب کنونی نیز بدتر کند.
ادعاها و عملکرد عجیب و غریب ترامپ بویژه اقداماتش درباره جدی نگرفتن ویروس کرونا و همچنین ورود امریکا به جنگ اقتصادی با چین و تحریم ایران و ارتباط نه چندان مناسب اقتصادی با اروپا منجر شده تا مردم و دموکرات ها از وی رویگردان شوند. اما پرت کردن ماسک بین جمعیت طرفدار، یا تعویض های پی در پی معاونان رییس جمهور در دوره فعلی ریاست جمهوری ترامپ، علاوه بر عملکرد عجیب ترامپ، منجر به ریزش طرفداران وی در حزب جمهوری خواه و طرفدار ترامپ نیز شده است.
این در حالی است که در دو هفته باقی مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اختلافات در درون حزب جمهوری خواه آمریکا بین تعدادی از نمایندگان صاحب نفوذ این حزب در کنگره و دونالد ترامپ بالا گرفته است. تارنمای شبکه دویچه وله در این رابطه نوشت: روی برتافتن سناتورهای جمهوریخواه از نامزد حزب خود آن هم دو هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری، موضوعی است که توجه بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی در آمریکا را متوجه خود ساخته است.
بر این اساس شماری از سناتورهای حزب جمهوریخواه آشکارا لب به انتقاد از برنامه و عملکرد دونالد ترامپ گشوده‌اند. حتی یکی از سناتورهای پرنفوذ حزب جمهوریخواه گفته است، هنوز تصمیم نگرفته رای خود را به چه کسی بدهد. برخی دیگر از اعضای حزب جمهورخواه حتی گفته‌اند که به ترامپ رای نخواهند داد.
این در حالی است که شبکه اول تلویزیون آلمان در گزارشی تحلیلی در سایت خود نوشته است که رابطه دونالد ترامپ با جمهوریخواهان از همان ابتدا نیز بدون مشکل نبوده است. «تورستن تایشمان» گزارشگر این شبکه در واشنگتن به چند مورد از روی‌برتافتن سناتورهای جمهوریخواه از ترامپ اشاره کرده است. به عنوان نمونه، سناتور «بن سس» از ایالت نبراسکا در تماس تلفنی با شرکت‌کنندگان در انتخابات از عملکرد ترامپ در قبال متحدان و دشمنان آمریکا انتقاد کرده است.
او گفته است که ترامپ با دیکتاتورها مماشات می‌کند، به رنج مسلمانان ایغور در چین بی توجه است و هیچ حمایتی از مردم و معترضان در هنگ‌کنگ از خود نشان نداده است. بن سس گفته است: «ما تحت رهبری دونالد ترامپ به جای هدایت و رهبری متحدان‌مان در جهان، عملا آن‌ها را دور می‌زنیم و به بازی نمی‌گیریم.»
سناتور جان کورنین نیز لب به انتقاد از ترامپ گشوده است. سناتور سوزان کالینزٰ حتی گفته است، تصمیم قطعی نگرفته که در انتخابات رای خود را به سود چه کسی به صندوق بریزد. اکنون تحلیلگران می‌پرسند، چگونه است که دو هفته پیش از انتخابات، انتقادها نسبت به عملکرد دونالد ترامپ در صفوف حزب جمهوریخواه افزایش یافته است؟
اما مشاجره و اختلاف نظر بین جمهوریخواهان و دونالد ترامپ از همان سال ۲۰۱۶ آغاز شد. در تابستان سال ۲۰۱۶ شماری از جمهوریخواهان صاحب نفوذ ترامپ را «فریبکار»، «دروغگو» و «افراطی» خوانده بودند.
دونالد ترامپ هم نگاه دوستانه‌ای به رهبری حزب جمهوریخواه نداشت. او حتی رهبری این حزب را به عنوان بخشی از مشکلات کشور می‌دانست. پیروزی ترامپ در انتخابات روز نهم نوامبر سال ۲۰۱۶ و موفقیت جمهوریخواهان برای کسب اکثریت در هر دو سنا و مجلس نمایندگان باعث تغییر در رویکرد ترامپ نسبت به جمهوریخواهان و تغییر رویکرد رهبری این حزب نسبت به ترامپ شد.
به‌رغم آن، برخی از سناتورها و چهره‌های پرنفوذ جمهوریخواه همچنان به مخالفت خود با سیاست‌های ترامپ ادامه دادند. از آن جمله می‌توان به انتقادهای شدید سناتور جان مک‌کین اشاره کرد. سناتور جف فلک، از ایالت آریزونا نیز تبدیل به یکی از منتقدین جدی ترامپ شده بود.
ترامپ در حمله خود به این سناتورها تنها به نشر پست‌های توییتری خود اکتفا نکرده بود. او حتی در برخی از سخنرانی‌های خود زبان به انتقاد و حمله به آنان گشوده بود. از آن جمله می‌توان به برخورد ترامپ به جف فلک اشاره کرد. ترامپ او را فردی سازش‌کار و متمایل به بزهکاری خوانده بود. فلک نیز از جمهوریخواهان درخواست کرده بود، در برابر ترامپ ایستادگی بکنند. او حتی گفته بود کسی که در برابر عملکرد ترامپ سکوت کند، تبدیل به «همدست» او می‌شود.
اکنون، بحران کرونا و عملکرد مناقشه‌برانگیز ترامپ برای مقابله با این بحران باعث کاهش محبوبیت او و همچنین تضعیف موقعیت جمهوریخواهان در آمریکا شده است. به‌ویژه آن دسته از نمایندگان حزب جمهوریخواه در کنگره که نگران انتخاب مجدد خود هستند، تصمیم گرفته‌اند تا با فاصله گرفتن از مواضع ترامپ، موقعیت خود را بیش از پیش به مخاطره نیاندازند.

مواضع نامزد دموکرات ها درباره ایران
ادعا‌های نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا مبنی بر بازگشت به برجام دلایل متعددی دارد که کاهش تنش‌ها با ایران و رفع تحریم‌های غیرانسانی از زمره آن‌ها نیست. درواقع کارزار‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا اگرچه به دلیل شیوع مرگبار بیماری «کرونا» در این کشور و بروز موج درازمدت اعتراض‌ها و ناآرامی‌ها که بحران‌های بهداشتی، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی این کشور را تشدید کرده است، به حاشیه رفته، اما همچنان ادامه دارد.
برنامه‌ها و اظهارات دو نامزد جمهوریخواه و دموکرات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در مورد موضوع‌های مختلف بنا به دلایل متفاوت، محدود به جنبه تبلیغاتی بوده و نمودی از شکاف عمیق سیاسی در «واشنگتن» هستند.
یکی از مهم‌ترین وجوه اختلاف نظر «دونالد ترامپ»، رییس جمهور فعلی و «جو بایدن»، نامزد حزب دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سیاست‌های این دو در قبال ایران و مسائل پیرامون این کشور است.
توافق هسته‌ای که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و ۶ قدرت جهانی امضا شد، باید مهم‌ترین موضوع مورد اختلاف میان ترامپ و بایدن دانست.
در حالی که ترامپ در ماه مه سال ۲۰۱۸ از این توافق به بهانه تلاش برای امضای توافق جدید خارج شد، بایدن بر بازگشت به آن در صورت حضور در کاخ سفید تاکید دارد.
درواقع در جنگ سیاسی در گرفته میان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه و متعاقب آن میان بایدن و ترامپ، موضوع توافق هسته‌ای ایران به ابزاری برای ایجاد وجه تمایز در سیاست خارجی مدنظر هر یک از طرفین مبدل شده است.
به این معنا که در حالی که دولت ترامپ تلاش دارد تا خروج از توافق هسته‌ای و راه اندازی کمپین فشار بر ایران را که به زعم تحلیلگران، کارشناسان و سیاستمداران شکست خورده بوده، موفق نشان دهد، بایدن درصدد است با ناکام نشان دادن این اقدام‎ها، با ادعای توسل به دیپلماسی برای حل مسائل پیرامون توافق هسته‌ای ایران، عملکرد دولت ترامپ را به چالش بکشد.
این امر به جنگی سیاسی میان دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مبدل شده است؛ در یک طرف این میدان، ترامپ قرار دارد که به دلیل شکست سیاست‎هایش در قبال ایران مورد انتقاد شدید قرار گرفته است؛ چهل و پنجمین رییس جمهور آمریکا که تاکنون موفقیتی در این عرصه نداشته، با نزدیک شدن زمان پایان تحریم تسلیحاتی ایران، تلاش دارد با در پیش گرفتن ایده تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، این انتقاد‌ها را کاهش دهد؛ البته نیم نگاهی نیز به دشوارتر ساختن مسیر دیپلماسی ادعایی بایدن در قبال ایران از طریق تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی دائمی ایران در صورت پیروزی احتمالی وی دارد.
در طرف دیگر میدان، بایدن با استفاده از سیاست خارجی ناکام ترامپ در قبال ایران، وعده اقدام در مسیر دیپلماتیک را می‌دهد؛ وعده‌ای که بیشتر خوراکی تبلیغاتی دارد.

اتهام‌زنی بن‌زاید و پمپئو به ایران
در سوی دیگر، وزیر خارجه امارات در مراسم آغاز به کار گفت‌وگوهای راهبری ابوظبی و واشنگتن نیز مدعی شد که ایران همچنان منطقه را تهدید می‌کند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در مراسم آغاز گفت‌وگوهای راهبردی میان امارات و آمریکا گفت که روابط میان این دو کشور عمیق است که شامل سیاست، مبارزه با تروریسم و اقتصاد می‌شود.
پمپئو که از طریق ویدئوکنفرانس صحبت می‌کرد، افزود: «به مقابله با ایران که تهدیدی بزرگ برای منطقه به شمار می‌آید ادامه می‌دهیم.»
پمپئو در ادامه سخنان ضد ایرانی خود گفت: «به ایران اجازه دستیابی به سلاح برای تهدید منطقه و جهان را نخواهیم داد.»
«عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت و گفت: ایران همچنان به تهدید منطقه ادامه می‌دهد و این موضوع باید شامل معیار مقابله با افراطی‌گری باشد.
این در حالی است که با پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران اتهام زنی‌ها علیه تهران توسط برخی کشورهای منطقه و آمریکا افزایش یافته است.
حال با توجه به اینکه از دموکرات و جمهوری خواه آبی گرم نمی شود و اگرچه می توان با انتخاب بایدن نسبت به لغو تحریم های شکننده بویژه در زمینه غذا و دارو (به رغم ادعاهایی که درباره آزادی واردات این دو اقلام ضروری وجود دارد) امیدوار بود، اما تحریم های این کشور همچنان ادامه خواهد داشت و در این شرایط کشور با اتکا به کشورهای دوست و همچنین تلاش برای آزادسازی هرنوع ارتباطات تجاری می تواند از غلبه این تحریم ها بکاهد. اقدامی که همین حالا نیز ایران در حال انجام آن است و به توفیقاتی نیز در این زمینه دست یافته است.