از سالهای نخست دهه هفتاد که رهبر معظم انقلاب بر ضرورت تقویت توان فرهنگ خودی برای مقابله با «شبیخون فرهنگی غرب» مستمراً هشدار میدادند تا امروز، بسیاری از کانونهای فرهنگی تلاش کردند تا در این نبرد نرم، به کمک جبهه خودی بیایند و حتی صدا و سیما نیز تولیدات فاخر فرهنگی به جامعه عرضه کرد […]
از سالهای نخست دهه هفتاد که رهبر معظم انقلاب بر ضرورت تقویت توان فرهنگ خودی برای مقابله با «شبیخون فرهنگی غرب» مستمراً هشدار میدادند تا امروز، بسیاری از کانونهای فرهنگی تلاش کردند تا در این نبرد نرم، به کمک جبهه خودی بیایند و حتی صدا و سیما نیز تولیدات فاخر فرهنگی به جامعه عرضه کرد و نامآورانِ گمنام و رجال فرهنگی را از حاشیه به متن کشاند و تلاش کرد تا جوانان و نسل جدید را با الگوهای فرهنگ خودی بیش از قبل آشنا کند اما به موازات همین اقدام پسندیده، گرایشی ناپسند در صدا و سیمای کشور به ظاهرسازی روی آورد و در برنامههای زنده طیفی از جوانان که در رنگ و رخسار بهروز و گوینده حرفهای بودند را به جامعه نشان داد و بهطور ضمنی ادعا کرد این نسل بهرغم سن و سالِ کم و زیست در جهان جدید، با سرمایههای فرهنگی گذشته قرابتی ویژه دارد با این هدف که همه جوانان را مانند این «مجریان ترگُل ورگُل» شیفته یک نگرش و یک برداشت از فرهنگ گذشته نشان دهد امری که عقلاً و به دلایلی که در ادامه میآید محال است:
اساساً جامعه انسانی در ذات خود یک جامعه «متکثّر» است و شاید بتوان گفت یکی از وجوه برجسته جامعه انسانی و مابهالامتیاز آن از اجتماعات حیوانی، در همین تکثّر و نفرت از متحدالشکلسازی است و تجربیات مشابه کشورها نیز ثابت کرد این امری بدیهی است. تربیت فردی، متغیرهای محیطی و تجربیات زیسته هر فرد با دیگری متفاوت و بعضاً متعارض است و به همین دلیل نمیتوان و نباید از همه انسانهایی که در یک جامعه زندگی میکنند توقّع داشت مانند هم فکر کنند یا در خصوص اموری چون حجاب، واجبات دینی و سبک زندگی مانند هم رفتار کنند. دولت و دستگاه عظیمی چون صدا و سیما باید «احترام به قوانین رسمی کشور» و «وجوه اخلاقی و انسانی فرهنگ خودی» چون تمایل به صداقت و راستی را به نسل جدید بیاموزد و بر اهمیت اشتراکات و حتی پیوستگی فرهنگی همه اقوام داخل کشور تأکید کند نه بیشتر.
صدا و سیما که با بودجه عمومی اداره میشود نمیتواند عدهای مجری اجاره کند، مجریانی که در زندگی فردی خود باوری به حجاب ندارند، اما با چادر و حجاب کامل در قاب تلویزیون ظاهر میشوند، مدعی اند که به حجاب خود افتخار میکنند و سعی دارند خود را برای جامعه الگو کنند در حالیکه توسعه و تسلّط شبکههای اجتماعی هر لحظه ممکن است آنان را شکار کند و به افکار عمومی بگوید که این مجریان، وارد بازی ریاکاری شدند تا زندگی خود را بسازند و هرگز به سبک خاصی از زندگی که برای مردم تبلیغ میکنند باور ندارند و باید به افکار عمومی حق داد اگر پس از آگاهی از این حقیقت تلخ، بیش از گذشته از انگارهها و آموزههای فرهنگ مسلّط که این افراد مروّج آنند، فاصله بگیرد.
آخرین ماجرا از این دست «اربعین شیطونبلا»ی بشر حسینی در یک برنامه زنده تلویزیونی بود. درخصوص این حقیقت که فرهنگ عاشورا و مناسک ماه محرم و صفر برای ایرانیان از هر قوم و تیره و طایفهای حتی برادران اهل تسنن «با شیر اندرون شد و یا جان به در رود» تردیدی نیست. همه ما در همه استانها از کودکی خادم تکایا و حسینیهها بودیم و پیران و جوانان آرزوی حرم اباعبدالله الحسین(ع) را به موازات حج واجب دارند و پیادهروی تاریخی اربعین که در چند سال اخیر و پس از امنیت نسبی در عراق به جریان افتاد همه حکایت از عشق و شوقی ریشهدار در جامعه ایرانی نسبت به فرهنگ عاشورا، عزاداری سید و سالار شهیدان و اربعین حسینی(ع) دارد و نیازی به استخدام مجریان امروزی در صدا و سیما نیست تا با نوعی ریاکاری و دروغ تلاش کنند نظر جوانان را به «فرهنگ عاشورا» و «کربلای معلّا» معطوف نگاه دارند و بر غنای آن بیفزایند. اگر به پیادهروی اربعین که تا قبل از شیوع کرونا، مرسوم بود نظری بیفکنیم میبینیم حضور جوانان، نوجوانان و بزرگسالان اعم از زن و مرد در هم تنیده شده و این باور، عمیقتر از آن است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، با به کارگیری مجریان «بیریشه و ریاکار» بخواهد باور مردم را به این مسیر مستحکم کند و چه بسا اتفاقاتی از این دست مانند برخی سوتیهای مشابه، موجبات ایجاد شک در دیوار باورهای جوانان شود.
بشیر حسینی که از مجریانی است که به تعبیر برخی مدیران صدا و سیما هنوز از مدار خارج نشده، ناخواسته موضوع مهم و محوری و باور عمیق اربعین را با فضای زندگی خصوصی خود مخلوط میکند و نتیجه آن اصطلاح توهینآمیزی است که همه دیدند و شنیدند و این «مجریِ در تراز» باید به این حقیقت پاسخ بگوید که چه کسی پاسخگوی فرار جوانان از برخی امور دینی و فرهنگی به دلیل ریاکاری و تعارض در گفتار و رفتار همین مجریان جوان خواهد بود ؟