سویه هندی کرونا موسوم به (دلتا) پس از درنوردیدن ۸۰ کشور اکنون به ایران رسیده و درحال مغلوب کردن شهرهای کشور است. از همین رو ستاد ملی مقابله با کرونا و مقامات بهداشتی هشدار داده اند که این نوع از کرونا، قدرت سرایت بیشتری نسبت به نوع انگلیسی و نوع ووهان دارد، پس […]
سویه هندی کرونا موسوم به (دلتا) پس از درنوردیدن ۸۰ کشور اکنون به ایران رسیده و درحال مغلوب کردن شهرهای کشور است. از همین رو ستاد ملی مقابله با کرونا و مقامات بهداشتی هشدار داده اند که این نوع از کرونا، قدرت سرایت بیشتری نسبت به نوع انگلیسی و نوع ووهان دارد، پس باید کاملا هوشیار درباره مقابله با ویروس منحوس عمل کرد.
اوایل اردیبهشت ماه بود که وزارت بهداشت از ورود سویه هندی کرونا به کشور هشداد داد. حالا پس از گذشت دوماه به نظر می رسد که این سویه ویروس کرونا درحال تبدیل شدن به ویروس غالب در کشور است. به همین خاطر متخصصان علائم و عوامل پیشگیری از این بیماری را ذکر کرده اند تا افراد پیش از رخ دادن اتفاقی ناگوار از پیشرفت سویه هندی جلوگیری کنند.
البته تمامی این جهش در اکثر ویروس ها دیده می شود و چندان علائم و تغییر متفاوتی در جهش ها دیده نمی شود. بااین حال برخی از گونه های جهش یافته ممکن است با سرعت بیشتری انتقال یابند و یا حتی عوارض حادتری ایجاد کنند. برخی نیز از سد ایمنی واکسن ها می گذرند که باید بررسی کرد که آیا واکسن های ساخته شده می توانند روی کرونای دلتا اثر گذار باشند؟
کرونای دلتا چیست؟
سویه هندی کرونا با نام علمی B.۱.۶۱۷.۲ نخستین بار در هند شناسایی شد. این نوع ویروس جهشی در پروتئین شاخکی پیدا کرده و با نام کِی-۴۱۷-اِن موسوم است.
وزارت بهداشت هند در بیانیه ای اعلام کرده است: «جهش کِی-۴۱۷-اِن توجه را جلب کرده، چون در سویه بتا (بی-یک-۳۵۱) هم وجود داشت و گزارش شده قابلیت فرار از سیستم ایمنی را دارد.»
علائم سویه هندی کرونا
براساس نظریه برخی کارشناسان حوزه سلامت، تب در این بیماری معمول بوده و مقدار تکثیر کرونای دلتا در بدن فرد مبتلا بسیار بالاتر از چیزی است که در شروع این همه گیری مشاهده شد. درواقع فرد مبتلا پس از ۳ یا ۴ روز به شدت مریض می شود.
سرفه، سردرد، گلودرد، آبریزش بینی، تنگی نفس، سردرد، خستگی، از دست دادن حس بویایی یا چشایی از جمله علائمی است که تاکنون گزارش شده است.
پزشکان معتقدند هنگامی که جوان تر ها به این بیماری دچار می شوند ممکن است احساس سرماخوردگی داشته باشند، درحالی که عامل انتقال به افراد در خطر ابتلای شدید هستند.
سرایت پذیری کرونای دلتا
کارشناسان به این باور رسیده اند که قدرت سرایت پذیری کرونای دلتا ۴۰درصد بیشتر از کرونای آلفا است. براساس بررسی سازمان بهداشت عمومی بریتانیا که روی بیش از ۳۸هزار نفر مبتلا به کوید۱۹ انجام شده بود، مشخص شد که کرونای دلتا، ۶۱،۲درصد بیشتر از کرونای آلفا خطر بستری شدن افراد در بیمارستان را بالا می برد.
جوش و خروش مجدد کرونا
سید عباس موسوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به روند روبه رشد ابتلای به کرونا در استان، شمار شهرهای قرمز استان را روبه افزایش دانست و گفت: تمام مازندران در منطقه پرخطر کرونایی قرار دارد. وی با بیان اینکه شهرهای قائمشهر، ساری، آمل، محمودآباد، بابل، چالوس، نوشهر، نور، سوادکوه در وضعیت قرمز قرار دارند، تاکید کرد: عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی و کاهش استفاده از ماسک می تواند برای استان و مردم شریف مازندران خطرناک باشد.
بیشتر ابتلای بیماری کرونا در مازندران خانوادگی است
وی روند ابتلای به بیماری کرونا را در استان افزایشی ونگران کننده دانست و افزود: متأسفانه پروتکلهای بهداشتی واستفاده از ماسک در استان کاهش یافته است.
دکتر موسوی با اظهار اینکه مازندران کاملا در وضعیت پرخطر قرار گرفته است، افزود: به دلیل آنکه استفاده از ماسک و رعایت پروتکلهای بهداشتی به زیر ۷۰ درصد رسیده است، وضعیت خوبی را در آینده نخواهیم داشت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران از مردم خواست تا شرایط و بیماری را مهار و کنترل کنند وادامه داد: برای حفظ سلامتی راهی نداریم که برخی خواستهها را تعدیل کنیم و نسبت به رعایت بهداشت حساسیت بیشتری داشته باشیم.
وی تصریح کرد: در حال حاضر بیشتر موارد بستری و ابتلای بیماری خانوادگی است و بیشتر این افراد در دورهمی ها و سفرهای پایان هفته مبتلا شدند.
دکتر موسوی با بیان اینکه تزریق واکسن کهنسالان نمیتواند ایمنی در همه افراد ایجاد کند، افزود: قطعاً عمومی شدن واکسن تا پایان بهمن ماه طول میکشد از این رو باید رعایت بهداشت را در اولویت قرار دهیم.
مازندران کاملا در وضعیت پرخطر قرار گرفته است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم دراین باره گفت: شهرستان ساری، قائمشهر، سوادکوه، بابل، محموآباد، آمل، نور، نوشهر، چالوس در وضعیت قرمز و شهرستان گلوگاه، بهشهر، نکا، میاندرود، سیمرغ، جویبار، سوادکوه شمالی، فریدونکنار، بابلسر، عباس آباد، کلاردشت، تنکابن و رامسر در وضعیت نارنجی قرار دارند.
دکتر قاسم اویس با بیان اینکه وضعیت کرونا به دلیل رعایت نکردن شیوه نامهها و ساده انگاریها در مازندران خوب نیست، افزود: استفاده از ماسک به زیر ۷۰ درصد در اکثر استان رسیده است و همین امر سبب شده تا بستری بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستانها افزایش یافت.
او با بیان اینکه متاسفانه همچنان شاهد برگزاری مراسمهای ختم و عروسی در استان هستیم، افزود: رعایت شیوه نامهها باید بالای ۸۵ درصد باشد تا شاهد وضعیت خوب در استان باشیم.
راهکار پیشگیری از کرونای دلتا
دكتر قاسم اويس معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران معتقد است: راه های پیشگیری از کرونا و تمام گونه های جهش یافته یکسان است و هیچ تفاوتی بین راه های پیشگیری کرونای آفریقایی و هندی با بریتانیایی و چینی وجود ندارد.
وي می گوید که شستشوی مکرر دست، فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از شرکت در تجمعات، پرهیز از سفر های بیرون شهری و درون شهری غیر ضروری و استفاده از ماسک از خانه تا خانه؛ اصول ظاهرا تکراری و ساده، اما مهمی هستند که اگر رعایت شوند، مانع ابتلای افراد به سرسخت ترین واریانت ها خواهند شد و در مقابل، اگر این نکات رعایت نشوند به ساده ترین سوش ها هم مبتلا خواهیم شد و واکسیناسیون مهمترین راه برای ایمنی در برابر جهش های کروناست و بهترین واکسن، در دسترس ترین واکسن است.
تشریح علامت، ویژگی های بالینی و بیماری زائی کرونای دلتا
دکتر فرهنگ بابامحمودی متخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران دراین باره می گوید: نزدیک یک سال و نیم است کل دنیا درگیر یک بیماری تنفسی ویروسی به نام کووید- ۱۹ است.
مهمترین ویژگی این نوع ویروس این است که به سرعت می توانند جهش پیدا کنند.
آخرین فرزندی که از این خانواده متولد شد ویروس دلتا نامیده شد.
سرایت آن نسبت به ویروس های قبلی ۶۰ درصد بیشتر و بیماری زایی بیشتری نیز دارد.
دکتر بابا محمودی معتقد است که جوانان و اطفال در این ویروس بیشتر درمعرض خطر هستند.
این متخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران درباره علائم کرونای دلتا گفت: بیشتر سردرد، آب ریزش بینی و التهاب بینی، گلودرد، تب، درد بدن و اختلال چشایی و بویایی از علائم شایع این ویروس است.
وی یادآور شد که علائم گوارشی مانند اسهال و تهوع استفراق در جهش های قبلی شایع بود و در این نوع عمدتا سردرد غالب است.
دکتر بابا محمودی بر این باور است که علائم دلتا مانند آنفلوآنزا است و داروی خاصی هنوز برای آن درست نشده است.
نشانه های کلی درگیری ریه با ویروس دلتا
نشانه های کلی درگیری ریوی همانند ویروس های قبلی است. یعنی بعد از اسکن بیماران مبتلا به ویروس دلتا مشاهده می کنیم که اطراف ریه و نزدیک به قفسه سینه درگیر شده است و می تواند به صورت تکی یا لکه لکه یا کل ریه را در گیر کند.
علت سرایت پذیری بالای کرونای دلتا
کرونا یک ویروس تاجدار است وقتی جهش پیدا می کند قدرت سرایت به انسان هم بیشتر می شود. و تاکنون جهش هایی که صورت گرفته به سمت کمتر شدن اثر آن نبوده است.
افرادی که در طول این یک سال و نیم به کرونا ویروس مبتلا شده اند افرادی بودند مشکل های زمینه ای داشتند یا ریسک فاکتور داشته اند مثل کسانی که چاق هستند. دیابتی ها، افرادی که بیماری قلبی و فشار خون دارند که در دنیا تمام این افراد تحت پوشش واکسناسیون قرار گرفته اند و مرگ و میر در آنها کمتر است. ولی متاسفانه وقتی بستری ها در مراکز بیشتر می شود حتما مرگ و میرها نیز بیشتر خواهد شد.
ماسک، سپر دفاعی کرونا
دکتر بابا محمودی درباره اینکه چه کارهایی می توانیم انجام دهیم که به کرونای دلتا مبتلا نشویم گفت که همانطور که میدانیم همیشه پیشگیری بهتر از درمان و نیز خود مراقبتی هم از مهمترین اصول است. در پیشگیری از ابتلا به تمام انواع کرونا خصوصا دلتا استفاده از ماسک است.
عمدتا بیمارهایی که مراجعه می کنند در دورهمی ها و مهمانی ها و در یک فضای بسته بدون تهویه مبتلا شده اند.
پس اگر از ماسک استفاده کنیم ابتلا به انواع ویروس های جهش یافته کرونا و حتی آنفلوآنزا کاهش پیدا می کند.
واکسن دائمی کرونا
دکتر بابا محمودی متخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران اعتاد دارد که این اشتباه است بعد از واکسیناسیون سراسری درکل کشور، بگوئیم کرونا تمام شده است. کرونا زمانی تمام می شود که همه بشریت کره زمین با هم با یک هدف و یک صدا متحد شوند و این را بدانیم تنها واکسن دائمی کرونا ماسک است.
جهش هاي كرونايي
دکتر محمدرضا حق شناس متخصص ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و مسئول آزمایشگاه مرکزی کرونای استان درباره جهش ویروس کووید- ۱۹ می گوید: این ویروس می تواند جهش پیدا کند. تغییرات ساختمان ژنتیکی ویروس ممکن است هم کوچک و یا بزرگ باشد یا در کدام قطعه ژن اتفاق بیفتد. معمولا جهش هایی که درباره این ویروس اتفاق می افتد بیشتر جهش هایی است که در روی قطعه ژن که نقش رسپتوری دارد اتفاق می افتد و این جهش بستگی دارد که به چه سمتی ویروس را بکشاند. به سمت شدت بیماری و یا قدرت انتقال بیشتر ویا حتی به سمتی ببرد که ضعیف تر باشد.
جهش ها می تواند در رفتار ویروس تغییراتی را ایجاد بکند و این رفتار ویروس ممکن است به سوی بدتر شدن و یا از لحاظ بیماری زایی، بیماری خفیف تر ایجاد کند.
آیا ویروس های جهش یافته از نظر بالینی مهم هستند؟
این متخصص ویروس شناسی معتقد است که یک نکته مهم در ویروس کرونا است که آن سرعت شیوع و قدرت بیماری زایی این ویروس است که به خصوصیات آن بستگی دارد. که باید بگوییم نه در همه جهش ها، البته در بعضی از جهش ها بله. مثلاً در آنفلوآنزا این مسئله را داشتیم و نیز در بحث کرونا هم این را داریم. جهشهای زیادی درباره این ویروس ثبت شده است ولی برخی از این جهش ها مهم است که این مهم بودن به این خاطر است که قدرت شیوع و یا قدرت انتقال ویروس در مقایسه با قبلی بیشتر است و قدرت بیماری زایی این ویروس بیشتر است. به همین خاطر جهش هایی که ویروس را به سمت قدرت انتقال و یا شیوع بیشتر ببرد، می تواند خطرناک باشد. در حال حاضر ویروس دلتا را داریم که قدرت انتقال آن و بیماری زایی آن نسبت به سویه اولیه بیشتر است به همین خاطر احتمال مبتلا شدن بیشتر است و به همین خاطر اهمیت بیشتری دارد نسبت به ویروس قبلی.
دکتر حق شناس درباره اینکه آیا واکسن ها قادر به اثر بخشی در مقابل ویروس های جهش یافته کووید ۱۹ هستند می گوید: باتوجه به جهش هایی که تاکنون اتفاق افتاد و ثبت شد و واکسن هایی که موجود است و ایمنی هایی را که ایجاد میکند تا الان همه واکسن ها میتوانند در برابر همه واریانت ها ایمنی ایجاد کنند و احتمال دارد ایمنی که ایجاد می شود در بعضی ها نسبت بیشتری و در بعضی ها نسبت کمتری داشته باشد.
پاسخ به چند پرسش اساسی در مورد سویه دلتا ویروس کووید-۱۹
برای اولین بار طی یک سال احساس میکنیم که ممکن است به پایان همهگیری نزدیک شده باشیم اما متخصصان میگویند که هنوز نگرانیهایی درمورد سویههای جدید ویروس کووید-۱۹ وجود دارد.
یکی از گونههای ویروس که باعث ایجاد نگرانی شده است سویه دلتا ویروس سارس-کوو-۲ است که اولین بار در ماه دسامبر در هند دیده شد و به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت.
در اینجا به چند مورد از نکاتی که باید در مورد این سویه جدید بدانیم اشاره شده است:
۱. میزان سرایت سویه دلتا چقدر است؟
دلتا نامی است که برای گونهی B.۱.۶۱۷.۲ ویروس سارس-کوو-۲ انتخاب شده است که منشا آن از هند بوده است. اولین مورد ابتلا به این نوع از ویروس در دسامبر ۲۰۲۰ مشاهده شد و پس از آن به سرعت گسترش یافت. سازمان بهداشت جهانی این گونه جدید را “سریعترین” نوع ویروس اعلام کرده است.
كارشناسان اعتقاد دارند: در محیطی که کسی واکسن دریافت نکرده و ماسک نزده است یک فرد مبتلا به سویه اصلی کووید میتواند ۲.۵ نفر را آلوده کند در حالی که فرد مبتلا به نوع دلتا ۳.۵ تا ۴ نفر را آلوده خواهد کرد.
۲. چه کسانی در معرض خطر هستند؟
افرادی که واکسن کووید-۱۹ دریافت نکردهاند بیشتر در خطر ابتلا به این نوع ویروس هستند. همچنین کودکان و جوانان نیز در معرض خطر هستند.
۵. علائم اساسی این سویه جدید چیست؟
به نظر میرسد از دست دادن حس بویایی و چشایی در این گونه جدید کمتر شایع باشد و سردرد، گلودرد، آبریزش بینی و تب از علائم اصلی این سویه باشند. این علائم در ۹۰ درصد مبتلایانی که به سویه دلتا مبتلا بودند مشاهده شد.
یک مرکز بهداشت در انگلستان در مقالهای که در مرحله پیشچاپ قرار دارد اعلام کرده که واکسنهای فایزر به میزان ۸۸ درصد و واکسن آسترازنکا به میزان ۶۰ درصد در برابر سویه دلتا موثر هستند.
سوالات زیادی در مورد سویه دلتا پلاس نیز مطرح شده است. در این گونه جدید که اولین بار در هند مشاهده شد جهشی به نام K۴۱۷N رخ داده است که بر روی پروتئین سنبله ویروس که مسئول اتصال به سلول و آلوده کردن آن است و توسط واکسنها مورد هدف قرار میگیرد تاثیر گذاشته است.
با این حال واکسن زدن میتواند از شیوع ویروس جلوگیری کند و خطر مرگومیر ناشی از آن را کاهش دهد.
ویروس کرونا با سویه دلتا از طریق هوا نیز قابل انتقال است
بر اساس آخرین ارزیابی سازمان بهداشت جهانی، ویروس کرونا با سویه دلتا از طریق هوا قابل انتقال است و گردش باد کولر در محیط سربسته مهمترین عامل انتقال آن خواهد بود.
با توجه به فراگیری ویروس کرونا با سویه دلتای هندی در استان های جنوبی و جنوب شرقی و همچنین شرایط مواصلاتی بودن استان امکان تنش با این بیماری وجود دارد.
سرعت و قدرت سرایت ویروس کرونا با سویه دلتا نسبت به ویروس کرونا با سویه انگلیسی چندین برابر است. در صورت رعایت نکردن دستورالعمل های بهداشتی و مدیریت نشدن صحیح در استان نگرانی هایی در خصوص پیشروی بیماری و شیوع و همه گيري آن با سویه دلتا پیش خواهد آمد.
دور هم نشيني هاي خانوادگي، زنان خانه دار، کارمندان دستگاه های اداری و کارگران شرکت های تولیدی بیشترین عاملان ابتلا به ویروس کرونا در استان هستند.
چگونه از شیوع شتابان کرونای دلتا جلوگیری کنیم؟
مبتلایان به دلتا کرونا شدت علائم بیشتری را تجربه میکنند و از نظر مرگ و میر هم میتوان گفت میزان مرگ و میر بیشتری دارد، راه پیشگیری همان رعایت شیوه نامههای بهداشتی است.
متأسفانه دماوند، فیروزکوه و آمل نیز از قسمت بالایی کشور به رنگ قرمز کرونایی درآمدند.
مبتلایان به این نوع جهش، شدت علائم بیشتری را تجربه میکنند و از نظر مرگ و میر هم میتوان گفت میزان مرگ و میر بیشتری دارد.
توصیه جدی به مردم این است که بدانند فرقی در روشهای پیشگیری از ابتلا به کرونای هندی، آفریقایی، بریتانیایی، چینی و… وجود ندارد. تنها راه ایمن بودن در شرایط کنونی رعایت شیوه نامه ها، استفاده از ماسک، شست و شوی دستها، شرکت نکردن در تجمعات و فاصله گذاری اجتماعی است.
تاثیر واکسن های کوید۱۹ بر کرونای دلتا
برخی شواهد نشانگر این است که برخی از واکسن های کوید۱۹ توانایی شکست دادن کرونای دلتا را دارند. سازمان بهداشت عمومی بریتانیا (PHE) اعلام کرده است که دو دوز واکسن های فایزر یا آسترازنکا در برابر نوع دلتای ویروس کرونا بسیار موثر هستند.
آیا بهبودیافتگان کووید۱۹ به کرونا دلتا مبتلا میشوند؟
مسعود مردانی، متخصص بیماری های عفونی و عضو کمیته علمی کشوری کرونا هم درباره اینکه چگونه بفهمیم که کرونای دلتا گرفته ایم و آیا بهبودیافتگان کووید۱۹ به کرونا دلتا مبتلا میشوند، گفت: ویروس کرونا دلتا برخلاف کرونای چینی، بیش از بزرگسالان کودکان و نوجوانان را درگیر میکند و علائم آن نیز عمدتا در این گروه جمعیتی شدیدتر است. علائم این ویروس نیز تقریبا مشابه علائم معمول کووید ۱۹ نظیر آبریزش بینی، تب، گلودرد و سردرد است که با شدت بیشتری بروز مییابد.