/رضا عالی هنگامی که در نوروز ۱۳۹۲ انیمیشن سینمایی «تهران ۱۵۰۰» در سینماهای کشور اکران شد، بحثی میان مخالفان و موافقان در گرفت که محتوای این بحث پیرامون حضور بازیگران مطرح سینما و تئاتر کشور به‌عنوان صداپیشگان این انیمیشن بلند بود. البته در این فرصت نمی‌خواهم به کارنامه این انیمیشن بپردازم، بلکه موضوع، استفاده از […]
/رضا عالی
هنگامی که در نوروز ۱۳۹۲ انیمیشن سینمایی «تهران ۱۵۰۰» در سینماهای کشور اکران شد، بحثی میان مخالفان و موافقان در گرفت که محتوای این بحث پیرامون حضور بازیگران مطرح سینما و تئاتر کشور به‌عنوان صداپیشگان این انیمیشن بلند بود.
البته در این فرصت نمی‌خواهم به کارنامه این انیمیشن بپردازم، بلکه موضوع، استفاده از بازیگران به عنوان صداپیشگان است؛ اتفاقی که در چند کار انیمیشن بلند دیگر مانند «جمشید و خورشید» هم شاهد آن بوده‌ایم.
در همان ابتدا اجازه بدهید مخالفت خود را با این موضوع اعلام کنم و البته لطفا تا پایان مقاله با ما همراه باشید تا دلیل خود را با شما درمیان گذاشته و قضاوت را بر عهده شما مخاطبان فهیم و بزرگوار قرار بدهم.
استفاده از هنرپیشگان مطرح در استودیوهای بلند آوازه دنیا که انیمیشن‌های درخشان و ماندگاری را تولید کرده‌اند و هم از لحاظ بازار و هم از لحاظ هنر خوش درخشیده‌اند، امری بدیهی است.
در کمپانی‌های نام‌آور غربی مانند دیزنی، دریم ورکس، آردمن و غیره، و همچنین شرقی مانند گیبلی، استفاده از هنرپیشگان برای صداپیشگی کاراکترها امری بدیهی است. این صداها از صداپیشگان در فضایی که گاهی امکان دویدن در آن هم وجود دارد، دریافت میشود. در واقع هنرپیشگان نقش را در خیال خود و با توجه به فیلمنامه و استوری‌بورد فیلم بازی میکنند و نتیجه‌ای درخشان تحویل میدهند. از زمان والت دیزنی فقید، استفاده از هنرپیشه برای طراحی کاراکتر امری متداول بود و بدین وسیله، احساسات بازیگر به شخصیت انیمیشن منتقل میشد.
کیست که صداپیشگی درخشان «گری اولدمن» در نقش «ارباب شن» در انیمیشن «پاندای کونگ‌فو کار دو» و یا صدابازیگری تاریخی «رابین ویلیامز» در نقش «جنی» در انیمیشن «علاءالدین» را به خاطر نداشته باشد؟
بااین‌حال اما باید توجه کرد که در ایران این مورد کمی فرق دارد. اینکه بازیگری نقش کاراکتر را ایفا کند و کلیه حرکات و احساسات بدن و چهره از بازیگر اخذ و به کاراکتر منتقل شود بسیار عالی است، اما نه در حیطه صدا!
به یاد داشته باشیم که اینجا ایران است و ایران، از لحاظ دوبله یکی از شاخص‌ترین و درخشان‌ترین حوزه‌های هنر را دارا است. گنجینه‌ای از دوبله‌های فاخر و گستره‌ای از هنرمندان توانای این عرصه در ایران وجود دارند که کارنامه‌ای درخشان را تحویل هنردوستان و شیفتگان هنر هفتم داده‌اند؛ تا آنجا که برخی خود هنر دوبله را به‌عنوان هنر هشتم شناخته‌اند!
اکنون، در کشوری که خیلی از هنرپیشگان خود دوبلورهای ثابتی دارند تا علاوه‌بر چهره‌ای دلفریب، با صدایی دلنشین بر پرده سینما به مخاطب نمایانده شوند، چرا انیمیشن باید از این گنجینه غافل گردد و ادای ناجور استودیوهای هالیوودی را تقلید نماید؟
در این‌باره، توجه به این نکته نیز ضروری‌ست که بسیاری از انیمیشن‌های ناموفق شرقی و غربی که در کشورهای خود هم توفیق چندانی نیافتند و به اصطلاح دیده نشدند، در کشور ما و به واسطه چیره‌دستی دوبلوران هنرمند این سرزمین، قلب‌های مخاطبین فارسی زبان را فتح کرده و بسیار پرطرفدار شده‌اند.
