رومن گاری، روسی اصل با ملیت فرانسوی از نویسندگان نام آور و صاحب سبک نیمه نخست قرن بیستم به شمار می رود. او دو بار و با دو اسم متفاوت، جایزه معروف گنکور فرانسه را به دست اورده که در نوع خود بی نظیر است. از میان نوشته های پر تعداد او، چند اثر از […]
رومن گاری، روسی اصل با ملیت فرانسوی از نویسندگان نام آور و صاحب سبک نیمه نخست قرن بیستم به شمار می رود.
او دو بار و با دو اسم متفاوت، جایزه معروف گنکور فرانسه را به دست اورده که در نوع خود بی نظیر است. از میان نوشته های پر تعداد او، چند اثر از جمله «خدا حافظ گاری کوپر»، «شب آرام خواهد بود»، «ستاره باز»، «مردی با کبوتر»، «زندگی‌پیش رو » و هم چنین «ریشه های آسمان» که اولین بار در سال ۱۳۶۹ با ترجمه سیلویا بجانیان از طرف نشر علم به بازار آمد و سپس با ترجمه منوچهر عدنانی و توسط نشر ثالث در اختیار علاقه مندان قرار گرفت که این روز ها چاپ هفتم آن منتشر شده است، در میان کتاب دوستان ایرانی مورد استقبال قرار گرفته است.
این رمان در محیط آفریقا جریان دارد . مورل مرد زیبا و غمگینی است که مدتی در اردوگاه های کار اجباری آلمان ها سختی زیادی کشیده است او تنهاست، بسیار تنها و اکنون در آفریقا به سر می برد . هدف او حمایت از فیل هاست و دست به قیام می زند و به یک یاغی مشهور در جهان تبدیل می شود . عده ای می گویند او بیزار از انسانهاست، عده ای می گویند او به دنبال استقلا افریقاست،اما مورل می گوید برای من تنها نجات فیل ها مطرح است.
در این میان افراد زیادی به او می پیوندند انسان های بی کس و تنها، تبهکاران فراری، طرفداران طبیعت، آنارشیست ها و… هر کس با ایده خاص خود به دور او جمع می شود و ما از طریق این جمع با جبهه گیری های مختلف اروپاییان و مسلمانان و اعراب و … در آفریقا اشنا می شویم .
جایزه ادبی گنکور، قدیمی‌ترین و معروف‌ترین جایزه ادبی فرانسه است و به اثری اهدا می‌شود که در آن اصالت ادبی و تلاش‌های نوجویانه در شکل و محتوا دیده شود.این جایزه به دنبال وصیت «ادموند دو گنکور» (۱۸۹۶ – ۱۸۲۲) نویسنده و مورخ فرانسوی برای یادبود برادرش ژول بنا نه نهاده شد. یکی از مهمترین ویژگی های این جایزه، این است که هر کس فقط یک بار در طول فعالیت ادبی خود امکان دریافت آن را دارد. در این میان «رومن گری» یک استثناست. چرا که یک بار این جایزه را به خاطر کتاب «ریشه های آسمان» در سال ۱۹۵۶ و یک بار هم با نام مستعار امیل آژار به خاطر کتاب «زندگی در مقابل خود» در سال ۱۹۷۵ دریافت کرد.
سال ۱۹۵۶ با وجود جنگ الجزایر و خروج این کشور از استعمار فرانسه ، ملی شدن کانال سوئز ، بحران های بین المللی ، عجیب آن است که ریشه های آسمان به صورت رمانی تاثیر گذار مطرح می شود. قدرت بیان فوق العاده این کتاب، حماسه آفریقا، شور و هیجان انسان و مسائل و مشکلات آن دوران را زیر ذره بین برده است.
«ریشه های وصف ناپذیر آسمان به سبب تنوع و زیبایی در اعماق روح انسان جای گرفته اند و او را هدایت می کنند ، به صورت نیازی بی پایان، عطش و حسی که از ماورای هستی آمده، الهام بخش بوده اند » . شاید موضوع کتاب با ساده انگاری ، مربوط به دفاع از فیل ها باشد . اما در واقع نشانگر عواملی است که از درون وجود، انسان ها را به حرکت و قیام دعوت می کند. داستان در افریقا واقع شده . آخرین شعله های استعمار در حال فروپاشی است عناصر مختلفی حکایت از تنهایی انسان هایی دارد که اغلب گذشته ای تلخ پشت سر دارند . آفریقا پناهگاه کسان بسیاری است که به خاطر دشت های بی پایان، مشاهده ی حیوانات آزاده به این سرزمین هجوم می آورند . نوعی باز گشت انسان به موطن اصلی خود. در راستای داستان ساده ی مورل که برای حمایت از فیل ها بعد از اردوهای نازی ها ی دژخیم به افریقا آمده، رومن گاری ریشه های این جهان را ترسیم می کند که در واقع به دنبال ارزش هایی چون عدالت، آزادی و عشق می گردد .
شاید اشاره به این پیام کتاب بسیار تاثیر گذار باشد : «زمانی که کاری از دستتان ساخته نیست ، مثل من گله ی فیل ها را مجسم کنید که آزادانه در افریقا جولان می دهند. صدها و هزاران موجود شگفت انگیزی که هیچ دیوار و هیچ سیم خار داری در مقابلشان نمی تواند دوام بیاورد . آنها در فضایی بی انتها، هر سدی را از جلوی راهشان بر می دارند. حتی زمانی که زنده نیستند، شاید در جای دیگری خواهند دوید. پس در مقابل مادی گرایی، سیم های خاردار، دیوار های بتنی، گله ی فیل ها را متصور شوید، و مثل آنها در این پهن دشت ها ی بی پایان راهتان را ادامه بدهید. قول می دهم حالتان خیلی زود رو به بهبود خواهد گذاشت.»
