محمدحسین جعفری سمیع دبیرگروه سیاسی اشاره: نگاه و رویکرد توام با شک و تردید نسبت به همکاری و همراهی با روسیه در تحولات منطقه و جهان، پدیده جدیدی در سیاست ایران نیست. اما، همراهی و توافق دو جانبه‌ی محمد بن سلمان، شاهزاده عربستان سعودی و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ، بر بدبینی مسئولان نسبت […]
محمدحسین جعفری سمیع
دبیرگروه سیاسی
اشاره: نگاه و رویکرد توام با شک و تردید نسبت به همکاری و همراهی با روسیه در تحولات منطقه و جهان، پدیده جدیدی در سیاست ایران نیست. اما، همراهی و توافق دو جانبه‌ی محمد بن سلمان، شاهزاده عربستان سعودی و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ، بر بدبینی مسئولان نسبت به نقش و عملکرد روسیه افزوده است. بدبینی نسبت به مواضع روسیه، به‌ویژه پس از اجلاس روز ۲۱ ژوئن کشورهای عضو اوپک در وین، ابعاد تازه‌ای یافت. در سایه توافق پیشین و همراهی دو کشور روسیه و عربستان موضوع افزایش تولید نفت ممکن گشت. موضوعی که ناخشنودی ایران را در پی داشت.
این موضوع کاملاً واضح و مشخص است که اکثر سران کشورهای جهان در تصمیمات خود در وحله اول منافع ملت و کشور خود را در نظر می گیرند. از این رو نباید توقع داشت کشوری با پیشینه ای ریاکارانه در تاریخ سیاسی می تواند دوست یا همپیمان قابل اعتمادی باشد. باید پذیرفت کشورهای چین و روسیه ، تحریم های آمریکایی علیه ملت ایران را به مصابه فرصتی طلایی برای خود می دانند تا از این فرصت منافع خود را کسب کنند. آغاز تحریم های نفتی علیه ملت ایران نیز که از ۱۳ آبان ماه آغاز می شود، فرصتی برای چین و روسیه فراهم آورده تا از این آب گل آلود ماهی خود را صید کنند.
*گروگانگری به سبک روسی
حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، روز شنبه در گفتگو با شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی، شانا با اشاره به تلاش‌های عربستان و روسیه برای تولید بیشتر نفت و جبران کاهش صادرات ایران گفت که این کشورها بازار نفت را به «گروگان» گرفته‌اند.
کاظم‌پور ضمن انتقاد از سیاست‌های نفتی این دو کشور گفت که ایران همواره نسبت به «رفتار آنها» هشدار داده اما این هشدارها «در کوتاه مدت» تاثیری نداشته است. وی افزود: «بی‌شک این هشدارها و نحوه برخورد عربستان و روسیه با ایران در تاریخ ثبت خواهد شد و آیندگان خواهند فهمید بر خلاف ایران که برای ثبات بازار نفت و عرضه مطمئن انرژی به مصرف کنندگان تلاش کرده است عربستان و روسیه به استقبال تحریم یکی از تولیدکنندگان اوپک رفته‌اند.»
نماینده ایران در اوپک همچنین روسیه را متهم کرد که با نزدیک شدن به عربستان سعی می کند «از شرایط موجود به بهترین نحو استفاده کند.»
«اوپک هم اکنون به شیر بی یال و کوپالی بدل شده که تنها نعره‌اش مانده و برای هیچکس خطری ندارد.»
وی همچنین با اشاره به همراهی عربستان و امارات با تحریم‌های نفتی ایالات متحده علیه ایران این دو کشور را «ابراز دست» آمریکا خواند و گفت که اوپک باید از اعضای خود که تحت تحریم‌های «یکجانبه، فرامرزی و غیرقانونی» قرار دارند حمایت کند اما این سازمان «هم اکنون به شیر بی یال و کوپالی بدل شده که تنها نعره‌اش مانده و برای هیچکس خطری ندارد.»
آقای کاظم‌پور همچنین برجام را یک «گام بزرگ» دانست که «دیر برداشته شد» وی افزود در توافق هسته‌ای، ایران «حساب ویژه‌ای روی روسیه، چین و اروپا باز» کرده بود اما «منافع این کشورها در تداوم نداشتن شعارهایشان است.»
دولت آمریکا اعلام کرده است که از روز ۱۳ آبان صنعت نفت ایران را تحریم می‌کند. واشنگتن گفته است که قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. عربستان و برخی کشورهای عضو اوپک نیز برای جبران نیاز بازار، تولید خود را افزایش خواهند داد.
*تحریم‌های سودمند
پیش از این نیز برخی از صاحب نظران و نمایندگان مجلس بارها نسبت به رویکردی که ایران نسبت به روسیه اتخاذ کرده است، هشدار داده بودند.
عبدالرضا هاشم‌زایی، عضو فراکسیون امید مجلس گفته بود که دو کشور روسیه و چین از تحریم‌های ایران خوشحال هستند و از آن سود می‌برند.
هاشم‌زایی بر این باور است که عده‌ای در داخل و خارج از ایران از تحریم‌ها سود می‌برند و از این رو، از تحریم‌ها استقبال می‌کنند.
حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا، تاکید کرده بود که بارها ایران “بازیچه سیاست‌های منفعت‌طلبانه روسیه” قرار گرفته است.
فلاحت‌پیشه درباره عملکرد روسیه از جمله چنین گفته است: «روس‌ها همان بازیگرانی هستند که هفت بار علیه ایران یعنی یک بار در شورای حکام و شش بار در مجامع بین‌المللی احکام ضد ایرانی دادند. در شرایطی که ایران سعی می‌کرد در فضای بین‌المللی مشکلات‌شان را با دیگران حل کند، روس‌ها همراه با فضای بین‌المللی علیه ما شدند.»
این نماینده مجلس، همکاری‌های میان ایران و روسیه و به‌ویژه همکاری‌های نظامی با آن کشور را خطایی جدی و راهبردی می‌داند و معتقد است که این خطا می‌تواند پیامدهای مخربی برای منافع و مصالح ایران به همراه داشته باشد.
با این وجود گویا برخی بر همچنان دل در گرو مهر روسیه بسته اند و با وجود تمام بدعهدی های تاریخی از جانب روسیه همچنان خوشبینانه به وارثان بلوک شرق نگاه می کنند. باید پذیرفت سیاست روس ها همواره بر پایه بازی رولت روسی بوده که بازنده آن هر کسی می تواند باشد غیر از خود روسیه. امروز اگر چه روسیه تقریبا با تمام کشورهای خاورمیانه از ایران، ترکیه و مصر گرفته تا رژیم صهیونیستی و عربستان رابطه دارد. اما تا چه مدت روسیه می تواند در کنار کشورهائی با منافع متضاد قرار گیرد و در عین حال نقش متحد را برای این کشورها بازی کند؟ آیا کشورهای خاورمیانه به روسیه به عنوان یک متحد استراتژیک نگاه می کنند یا به عنوان کشوری که بر اساس منافع خود هر زمان ممکن است مواضع خود را به ضرر شما تغییر دهد؟
