جمله.گروه محیط زیست : هرچند ایران همچنان گرفتار نان شب و دعوا با اقصی نقاط جهان است اما کشورهای پیشرفته و برخی از کشورهای درحال توسعه به خصوص در حوزه خاورمیانه، اروپا و آمریکای شمالی درحال افزایش سرمایه گذاری در حوزه محیط زیست هستند و معتقدند جنگ جهان آینده نه جنگ هسته ای و درگیری […]
جمله.گروه محیط زیست : هرچند ایران همچنان گرفتار نان شب و دعوا با اقصی نقاط جهان است اما کشورهای پیشرفته و برخی از کشورهای درحال توسعه به خصوص در حوزه خاورمیانه، اروپا و آمریکای شمالی درحال افزایش سرمایه گذاری در حوزه محیط زیست هستند و معتقدند جنگ جهان آینده نه جنگ هسته ای و درگیری نظامی بلکه نزاع بر سر طبیعت و منابع آن از جمله آب و خاک است. به همین خاطر به دنبال حفظ و افزایش تنوع زیستی و جلوگیری از افزایش گازهای زیان آور و همچنین کاهش آلودگی در حوزه جغرافیایی خود هستند. اما جمهوری اسلامی ایران مثل دیگر بخش هایش در این حوزه نیز برخلاف جریان آب شنا می کند. شهردارش که با دور زدن قانون به این منصب رسیده و دکترای پزشکی هسته ای دارد سازمان ناسا را به عنوان معتبرترین سازمان فضایی جهان زیر سوال می برد و بسیاری دیگر از کارگزاران دولت نیز مدام می گویند ایران گول غربی ها در پیمان آب و هوایی پاریس خورده است. در حالیکه طبیعت و محیط زیست ایران با سرعتی باورنکردنی در حال نابودی است هنوز هم از سدسازی دفاع می کنند و سد چم شیر را به آستانه بهره‌برداری رسانده اند. گزارش های فراوانی از فروش خاک کشور به خارج شنیده می شود و به جای اینکه همچون کشورهای توسعه یافته به سمت آبخیزداری برای حفظ منابع آبی بروند بدترین روش ممکن یعنی انتقال آب را انتخاب کرده و تازه به انتخاب افتضاح خود می بالند و آن را یک دستاورد می دانند.
بلایی که حتی مغول ها هم
بر سر ایران نیاوردند
کشوری که به جای برنامه ریزی برای گرمایش روستاها در حوزه برق و انرژی های پاک با تخریب طبیعت بکر ایران به دورترین روستاهای مازندران گاز رسانده اما مردم بندرعباس و عسلویه باید در صف سیلندر گاز بایستند، حالا این گازرسانی را یک دستاورد می داند اما نمی گوید این مثلا دستاورد با استفاده از بدترین روش ها حاصل شده است. خلاصه اینکه بسیاری از کارشناسان دلسوز ایران معتقدند نه آمریکا و اسرائیل، بلکه نادانی در حوزه حکمرانی طبیعی کشور بزرگترین تهدید ایران است. تهدیدی که امکان دارد به طور کلی تمدن چند هزار ساله ایران را از بین ببرد. چنین تهاجمی به محیط زیست ایران حتی در دوره مغول ها هم سابقه نداشته، آنها حداقل به رودخانه ها و کوه‌های کشور رحم کردند که حالا هیچ رحمی به آنها هم نمی شود. معلوم نیست در این ۴ دهه چه بلایی بر سر ایران آمده است که بخش های مختلف کشور در حال فرونشست است و شهری تاریخی مثل اصفهان که از جنگ ها و بلایای فراوان طبیعی جان سالم به در برده حالا در حال تسلیم شدن است. وضعیت آنقدر بغرنج است که حتی استان هایی نظیر همدان با بحران آب مواجه هستند و کار به جایی رسیده که به برخی از روستاهای گلستان و مازندران نیز با تانکر آب
رسانی می شود.
درحال سقوط تمدنی هستیم
با همه اینها حداقل انتظار این بود که بودجه محیط زیست در دولت مدعی آقای رییسی افزایشی چشمگیر داشته باشد و برنامه های مهم و کاربردی برای نجات کشور از این سقوط تمدنی در نظر گرفته شود. اما کافی ست نگاهی به بودجه سال سازمان حفاظت از محیط زیست و همچنین بی توجهی دولت به اظهارات کارشناسی این سازمان بیاندازید تا متوجه شوید نه تنها وضعیت در حال بهبود نیست بلکه اگر دولت آقای رییسی با همین دست فرمان به جلو برود جنگل های شمال را هم بدل به کویر خواهد کرد. مخصوصا اینکه دولت در اوج بی پولی تصمیماتی مقطعی می گیرد تا روزمره گی خود را پر کند اما حواسش نیست گوری بزرگ و عمیق برای آینده گان می کند.مردم هم انقدر بدبختی دارند که حافظت از محیط زیست در آن گم است. معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه گزارشی از بودجه ۱۴۰۱ سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: برای اجرای قوانین و مقررات و حفاظت از مناطق چهارگانه نیاز است که بودجه محیط زیست از ۶۸۰ میلیاردتومان به ۳۷۰۰ میلیارد تومان و سهم بودجه محیط زیست از ۱۸ صدم درصد به نیم درصد از کل بودجه افزایش یابد اما بودجه پیشنهادی برای ۱۴۰۲ نیز تنها دو دهم درصد است.
توجه داشته باشید: تنها دو دهم درصد. حالا سوال اینجاست که محیط زیست یک کشور مهم تر است یا اینهمه سازمان بی خاصیت فرهنگی و اجتماعی که هر ساله چند ده درصد به بودجه هایشان اضافه می شود. باید پرسید محیط زیست و آینده این مردم درمانده مهمتر است یا نهادهای متنوع انقلابی که به ظاهر اهدافی بزرگ دارند اما در واقع دست روی دست گذاشته و کارشان به چاپ چند کتاب کم خاصیت خلاصه می شود. سوال اینجاست حفظ تمدن و طبیعت ایران مهمتر است یا صداوسیمایی که به زحمت ۱۵ درصد مردم مخاطبش هستند.
صداوسیما مهمتر است
یا محیط زیست ایران؟
اگر جواب را از دولت آقای رییسی بگیرید می گوید که محیط زیست در برابر آنجه گفته شد هیچ اهمیتی ندارد، وگرنه کدام عاقلی باور می کند که بودجه صداوسیما ۳۱درصد بیشتر شود و بودجه محیط زیست دو دهم درصد! ۲۱ دی رئیس جمهوری لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد.لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ با سقف کلی ۵۲۶۱ هزار میلیارد تومان در دولت سیزدهم بسته شده که نسبت به سال جاری حدود ۱۵۰۲ هزار میلیارد تومان و معادل ۴۰ درصد افزایش دارد. از این میزان بودجه پیشنهادی برای کل کشور ۱۱۰۰ میلیارد تومان هم سازمان حفاظت محیط زیست است که به گفته معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست میزان بودجه پیشنهادی محیط زیست به دو دهم درصد از بودجه کل رسیده و این میزان بسیار کم است و نظام برنامه‌ریزی کشور متاسفانه به محیط زیست کمتر توجه می‌کند. رضا انجم شعاع درگفت و گو با ایسنا با بیان اینکه طی چهار ماه گذشته ستاد برنامه و بودجه در سازمان حفاظت محیط زیست فعال و اقدامات کارشناسی نیز انجام شده است، اظهار کرد: در نتیجه شکل‌گیری این ستاد به نتیجه رسیدیم که در سال ۱۴۰۲ برای انجام وظیفه بهتر سازمان، اجرای قوانین و مقررات و انجام بهتر پایش‌ها و… و بتواند از مناطق چهاگانه به خوبی محافظت کند، سازمان باید به سامانه‌های به روز دنیا و بهره‌وری از فناوری‌های به‌روز دنیا مجهز شود. وی با تاکید بر این که روش‌های عملکرد کنونی نیاز به یک تحول اساسی دارد، اظهار کرد: پیش‌بینی شده است که طی سال ۱۴۰۲ سامانه‌های سازمان حفاظت محیط زیست طبق الگویی هوشمند شوند و با رعایت همه موازین دولت الکترونیک بتواند فعالیت کند. بهره‌گیری از فناوری‌ها و سامانه‌های روز برای حفاظت از مناطق چهارگانه و پایش‌ها بسیار نیاز است.
بنابراین در مجموع نیاز است که بودجه ۶۸۰ میلیاردتومانی به ۳۷۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد و سهم سازمان حفاظت محیط زیست از کل بودجه کشور که در حال حاضر حدود ۱۸ صدم درصد است به نیم درصد افزایش یابد این در حالیست که سهم بودجه محیط زیست در بسیاری از کشورها یک درصد است. انجم شعاع ادامه داد: برای اینکه طی سال ۱۴۰۲ سهم بودجه محیط زیست به نیم درصد افزایش یابد، به ۳۷۰۰ میلیارد تومان منبع مالی نیاز است که هم برنامه زیست‌بوم‌ها به‌طور قابل قبولی در شان مردم اجرا شود و هم برنامه آلاینده‌ها و آموزش که به شدت به آن نیاز است تقویت شود.
افزایش دو دهم درصدی
بودجه محیط زیست
وی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا سهم بودجه محیط زیست در لایحه بودجه ۱۴۰۲ افزایش یافته و به نیم درصد مورد هدف رسیده است یا خیر؟ اظهارکرد: سهم بودجه محیط زیست از کل بودجه عمومی در بودجه پیشنهادی سال ۱۴۰۲ دو دهم درصد است.
درواقع میزان بودجه پیشنهادی محیط زیست با رشد خیلی جزئی همراه بوده است و باز هم توجه کافی به بودجه محیط زیست نشده است و باید تلاش بیشتری در این زمینه شود. معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه تلاش‌های لازم باید در مجلس انجام شود و تلاش می‌کنیم بودجه پیشنهادی در مجلس اصلاح شود، گفت: امیدوارم که در مجلس مواردی به بودجه اضافه شود چراکه ما به دنبال بودجه نیم درصد تا یک درصد بودیم، درحالی که سهم در نظر گرفته شده در بودجه ۱۴۰۲ تنها دو دهم درصد است. بسیاری از کشورها که در زمینه محیط زیست موفق هستند، حداقل یک درصد از بودجه عمومی آنها به محیط زیست اختصاص می‌یابد ولی ایران تازه به دو دهم درصد رسیده و این میزان بسیار کم است و نظام برنامه‌ریزی کشور متاسفانه به محیط زیست کمتر توجه می‌کند. وی ادامه داد:ما اقتصاد برنامه و بودجه را بررسی کردیم. بودجه پیشنهادی ما برای حداقل نیازهای اجتناب ناپذیر در سال ۱۴۰۲ رقم ۷۸۰۰ میلیارد تومان برآورد شد که از این میزان ۴۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه ای و ۳۸۰۰ میلیارد تومان برای اعتبار تملک دارایی و عمرانی برآورد شده است اما از این میزان نیز تنها ۵۰ درصد در لایحه بودجه پیش‌بینی شده است. درصورتی که این میزان نیز نیاز حداقلی و اجتناب ناپذیر محیط زیست و اعداد واقعی بود نه اعداد زیاد و غیرواقعی. نیاز بود سازمان حفاظت محیط زیست بودجه خود را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ در حد قدرت خرید سال ۱۴۰۰ بتواند
نگه دارد.
تخصیص بودجه محیط زیست
به ۴۰درصد هم نرسیده
انجم شعاع با اشاره به میزان تخصیص بودجه گفت: کل بودجه تملک دارایی و عمرانی سال جاری ۶۹۰ میلیارد تومان است که دربرابر وظایف زیادی که سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه‌های قانون هوای پاک، قانون حفاظت از خاک، قانون حفاظت و بهسازی و قوانین متعدد دیگر همچنین تامین نیازهای متفاوت دارد، عدد و رقم بزرگی نیست اما تا به امروز که ۱۱ ماه از سال ۱۴۰۱ می‌گذرد بودجه اختصاصی به ۴۰ درصد نرسیده این در حالیست که تنها یک ماه دیگر از سال جاری باقی مانده است و اگر طی این یک ماه نیز بودجه‌ای تخصیص یابد در نهایت به ۵۰ درصد می‌رسد بنابراین برای سال آینده نیز به‌طور خوشبینانه از ۱۱۰۰ میلیارد تومان، می‌تواند تنها ۵۰ درصد اختصاص یابد.
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره بودجه سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: طی سال ۱۴۰۱ حدود ۶۸۰ میلیارد تومان بودجه متعلق به سازمان تملک دارایی عمرانی سازمان محیط زیست و حدود۱۷۰۰میلیارد تومان نیز بودجه کارکنان این سازمان است.
که مجموع این میزان بودجه نیز ۲۴۰۰ میلیارد تومان از بودجه سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۴۰۱ است. درقالب طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، سازمان حفاظت محیط زیست یک برنامه بسیار مهم تحت عنوان برنامه زیست بوم‌ها دارد که در آن پنج طرح بسیار مهم و اساسی اجرا می‌شود. وی افزود: ازجمله طرح‌های این برنامه حفاظت از تالاب‌های کشور است که از مهم‌ترین وظایف سازمان حفاظت محیط زیست محسوب می‌شود که هم وظیفه پیگیری حق‌آبه تالاب‌ها و هم حفاظت از آنها را برعهده دارد. تالاب‌ها اکوسیستم‌های بسیار مهمی در کشور هستند. تعدادی از آنها جزو تالاب‌های بین‌المللی هستند و ثبت بین‌المللی شده‌اند. علاوه بر حفاظت تالاب‌ها، حفاظت از مناطق چهارگانه نیز در برنامه کاری است. وسعت مناطق چهارگانه ما چیزی حدود ۱۹ میلیون هکتاراست که در قالب این طرح حفاظت از مناطق چهارگانه را انجام می‌دهیم که این برنامه حفاظتی پارک‌های ملی ، مناطق شکارمحور و مناطق طبیعی را شامل می‌شود.
اینهمه کار و چندرغاز بودجه
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امورمجلس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: یکی دیگر از برنامه‌های بسیارمهم سازمان حفاظت محیط زیست، حفاظت از مناطق چهارگانه است چرا که عمده ذخایر ژنتیکی کشور در این مناطق قرار گرفته است و باید محافظت شوند.
در این ذخایر ژنتیکی، گونه‌هایی وجود دارند که بسیاری از آنها در دنیا بی‌نظیر و کم نظیر هستند بنابراین حفاظت از گونه‌های گیاهی و بومی که بسیاری از آنها جزو گونه‌های بومی کشور هستند اهمیت بالایی دارد. وی افزود: از دیگر برنامه‌های مهم تامین تجهیزات و ایستگاه‌های محیط بانی است. هم اکنون درکشور حدود ۶۷۰ ایستگاه محیط بانی داریم که همکاران محیط زیست در آنها مستقر هستند.
برای حفاظت از مناطق چهارگانه باید تجهیزات مورد نیاز را تامین کنیم که در قالب طرح‌های تملک دارایی انجام می‌شود. انجم شعاع در ادامه گفت: یکی از برنامه های اصلی سازمان، برنامه پایش و مدیریت آلاینده‌هاست.
در حوزه منابع زیست انسانی مسئله پایش صنایع یکی از کارهای بسیار اساسی سازمان حفاظت از محیط زیست برای ارائه راهکارها و دستورالعمل‌هایی است که با همکاری سایر دستگاه‌ها منجر به کاهش و پیشگیری از آلودگی هوا، آب، خاک و صوت در حوزه محیط زیست انسانی خواهد شد و در کنار این فعالیت‌ها، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌ها و پروژه‌ها همچنین نحوه استقرار صنایع، کارخانجات و سایر واحدهای تولیدی با رعایت ضوابط زیست محیطی اجرا می‌شود که البته برای اجرای این برنامه‌ها در سال ۱۴۰۱، سه طرح تملک دارایی با اعتباری حدود ۸۰ میلیارد تومان پیش‌بینی و برنامه‌های اجرایی برای تقویت منابع اعتباری این برنامه در سال آتی ارائه شده است.
از طلا گشتن پشیمان گشته ایم، مرحمت فرموده ما را مس کنید
همه آنچه در سطور فوق خواندید روی کاغذ زیاد هستند اما در عمل پولی برای تحقق آنها وجود ندارد. مثلا برای حفظ ذخایر ژنتیکی در کشوری مثل نیجریه یا آفریقای جنوبی بودجه بسیار زیادی در نظر گرفته شده و همچنین از کمک های بین المللی نیز استفاده می شود ضمن اینکه با اعطای روادید به دوستداران محیط زیست ضمن جذب گردشگر زیست محیطی به ورود ارز به کشورشان نیز کمک می کنند، اما در ایران نه تنها خبری از جذب توریست زیست محیطی و افزایش اعتبار نیست، بلکه احتمال دستگیری فعالان محیط زیست نسبت به حمایت از آنها به مراتب بیشتر است.
