«هوآ چان‌یینگ»، سخنگوی وزارت امورخارجه چین اعلام کرد که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران بنا به دعوت همتای چینی خود روز سه‌شنبه ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن‌ماه) به این کشور سفر خواهد کرد. وی در ادامه گفت که سفر ابراهیم رئیسی به چین تا روز پنجشنبه به طول خواهد انجامید. این خبری بود که در برخی خبرگزاری‌های […]
«هوآ چان‌یینگ»، سخنگوی وزارت امورخارجه چین اعلام کرد که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران بنا به دعوت همتای چینی خود روز سه‌شنبه ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن‌ماه) به این کشور سفر خواهد کرد. وی در ادامه گفت که سفر ابراهیم رئیسی به چین تا روز پنجشنبه به طول خواهد انجامید.
این خبری بود که در برخی خبرگزاری‌های رسمی نقل شد و برابر آن، فردا سه‌شنبه رییس دولت سیزدهم به چین سفر خواهد کرد، سفری که دو روز به طول خواهد انجامید و توقع داریم رییس‌جمهوری از این سفر با دستان پُر بازگردد و آنچه که بر سر بیست و یکمین نشست اتحادیه شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان پیش آمد، تکرار نشود، نشستی که مورد توجه ویژه رسانه‌های اصولگرا قرار گرفت و آن را گام عملی برای گشایش اقتصادی نامیدند اما امروز و در حالی‌که بیش از یکسال از آن حضور سپری شد، هیچ اتفاقی برای اقتصاد و سرمایه‌گذاری در کشور رخ نداد.
تردیدی نداریم که این سفر در اجرای سیاستِ نگاه به شرق است که اصولگرایان و دولت سیزدهم، سرمایه‌گذاری بی‌حدی و حصری و گاه بی‌ملاحظه‌ای بر آن کرده‌اند و ما نیز بارها نوشتیم که یکی از اصول هوشمندانه سیاست خارجی برای هر کشوری، ارتباط عزتمندانه با همه کشورها به‌ویژه کشورهایی مانند چین است که در سیاست‌گذاری‌های خود، به اقتصاد نظری ویژه دارند.
ارتباط سیاسی و اقتصادی نه با چین نه با روسیه و نه با هیچ کشور دیگری، خلاف و خطا نیست اما آنچه که اشتباه است این است که ما در جهانی با حدود ۲۰۰ کشور، تنها با چند کشور بند و بسط اقتصادی داشته باشیم و بقیه را از در برانیم با این استدلال که در برخی اصول سیاست خارجی با آنان اختلاف نظر داریم.
دولت سیزدهم به این اصلِ هوشمندانه توجه ندارد که تاجران همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار نمی‌دهند مبادا که با تخریب و تخلیه سبد، همه تخم‌مرغ‌ها نابود شود و توقع ما از دولت سیزدهم این است که هم این اصل هوشمندانه را در روابط سیاسی دیپلماتیک و مبادلات تجاری و اقتصادی رعایت کند و هم نسبت به این فضاها، «پایش و رصد مستمر» داشته باشد و اگر روزی کشور طرفِ معامله، خلاف وعده‌ها و پروتکل‌ها گام برداشت و حرفی زد، با آن برخورد کند، نکته‌ای که درخصوص روسیه و چین مشاهده نمی‌شود و به نظر می‌آید رهبران این دو کشور نیز متوجه این موضوع شدند و جمهوری اسلامی ایران را شریکی استراتژیک نمی‌دانند و تنها به‌عنوان یک طرف ساده تجاری و برای دوشیدن، به ما نظر دارند.
طی چندماه اخیر به نمونه‌های بسیاری از این رفتار چین و روسیه در خصوص جمهوری اسلامی ایران اشاره شد و ما قصد تکرار آن اعتراضات را نداریم اما از دولت سیزدهم توقع داریم وقتی قرارداد سرمایه‌گذاری با چین منعقد کرد و چین از انجام آن خودداری کرد، لازم است موضعی قاطع در برابر پکن اتخاذ کند.
منظور ما از موضع قاطع، قطع روابط دیپلماتیک یا کاهش مناسبات اقتصادی نیست اما این برخورد، باید در سطحی باشد که موجب شود طرف چینی به خود جرأت ندهد با کشور امارات بیانیه امضا کند و مالکیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس را بی‌اعتبار بداند.
همه حرف و سخن ما این است هر پیمان و رابطه‌ای در حوزه روابط بین‌الملل باید براساس قاعده بُرد بُرد باشد.
توقع ما از رییس دولت سیزدهم این است که اجرای سیاست نگاه به شرق و توافق‌نامه با چین را محدود و مقید به تأمین منافع دوجانبه و همچنین احترام به تمامیت سیاسی و جغرافیایی کند و هرگاه هر کشوری از این حوزه، گامی برخلاف توافق برداشت یا کلامی در تعارض با منافع ملی بر زبان آورد، تذکر جدی بدهد.
جای تأسف است که بگوییم تا امروز در اجرای سیاست نگاه به شرق که مورد تأکید است و رابطه سیاسی و اقتصادی با دو کشور مهم این بلوک یعنی روسیه و چین، اتفاق چندان مثبتی برای اقتصاد کشور نیفتاده است در شرایطی که دکتر رییسی بارها تأکید کرده بود اقتصاد، اولویت نخست کشور است.
نکته بعدی این است که سیاست نگاه به شرق نباید به سیاست دوری از غرب تلقی شود. امروز در حوزه غرب اروپایی کشورهایی هستند که مواضع خصمانه با جمهوری اسلامی ندارند و می‌توانند مورد اعتماد و طرف قرارداد تجاری و اقتصادی قرار گیرند و نباید از این ظرفیت‌ها غفلت کرد.
