ناشناخته پس از دو دهه
ناشناخته پس از دو دهه
سازمان پدافند غیرعامل که در سال 1382 و با دستور رهبر معظم انقلاب شکل گرفت، امروز بیش از دو دهه عمر دارد و ادارات‌کل این سازمان به‌عنوان یکی از ادارات‌کل ستادی زیرمجموعه معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری‌ها، فعال هستند و 8 آبان نیز به‌عنوان روز ملی پدافند غیرعامل کشور نام‌گذاری شد.

در تقویم سال جاری نیز از روز شنبه ۵ تا جمعه ۱۱ آبان، هفته نکوداشت پدافند غیرعامل است و افتتاحیه‌ها، کلاس‌ها و مانورهای مختلفی توسط سازمان پدافند غیرعامل و ادارات کل ستادی این سازمان در استان‌ها برگزار می‌شود، همچنین چند سال از ابلاغ اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل و قانون مصوب مجلس نیز گذشته است اما همچنان این سازمان، مردمی نشده است و بسیاری از مردم، شناختی از آن ندارند و حتی برخی دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های بخش خصوصی به الزامات این سازمان توجهی ندارند و باید بررسی کرد دلیل و ریشه این وضعیت در کجاست ؟
تمرکز کار پدافند غیرعامل بر حوادث و اتفاق‌هایی است که ریشه انسانی دارند و نقطه تمایز این سازمان با ستاد مدیریت بحران در همین است که مدیریت بحران، بر حوادث و رخدادهای طبیعی متمرکز است اما اجرای دقیق الزامات پدافند غیرعامل توسط مردم، شرکت‌های بخش خصوصی و همچنین دستگاه‌های اجرایی، می‌تواند به کمک کشور بیاید و از گستردگی خسارت و توقف خدمات‌رسانی پس از حوادث طبیعی نیز پیشگیری کند.
مروری بر رخدادهای طبیعی طی همین یک دهه اخیر و بررسی آسیب‌ها و زیان‌هایی که در اثر سیل، زلزله و قطعی گاز در زمستان و خاموشی در تابستان هم به مردم و هم به دولت وارد شده است، ثابت می‌کند الزامات پدافند غیرعامل در بسیاری از موارد نادیده گرفته شده است.
به‌عنوان نمونه و برابر الزامات پدافند غیرعامل، هم شرکت‌های تولیدی و هم دستگاه‌های اجرایی موظف هستند برای قطعی احتمالی گاز، سوخت جایگزین داشته باشند اما وقتی می‌بینیم در زمان قطعی گاز، بسیاری از ادارات تعطیل می‌شوند یا ساعات کارشان کم می‌شود و صنایع تولیدی خاموش می‌شوند و صاحبان همواره به‌دلیل ضرر و زیانی که به دلیل قطعی گاز و خاموشی خط تولید می‌بینند از دولت شکایت دارند، یعنی به الزامات پدافند غیرعامل بی‌توجه بودند.
برابر اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل، مجموعه اقدامات غیرمسلحانه‌ای که برای افزایش بازدارندگی، کاهش خسارت و استمرار خدمات‌رسانی ضروری است، وظیفه پدافند غیرعامل است.
امروز و دو دهه پس از آغاز به کار این سازمان، شاهد هستیم با وقوع یک حادثه طبیعی یا بروز ناترازی در حوزه برق و گاز، خسارت سنگینی تحمیل و بعضاً خدمات‌رسانی متوقف می‌شود، آیا مردم حق ندارند از خود بپرسند فلسفه وجودی این سازمان چیست و اساساً آیا سازمان پدافند غیرعامل، مکانیسم و سازوکاری برای پیگیری بی‌توجهی برخی دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های خصوصی به الزامات موردنظر را در دست دارد یا خیر؟
نکته مهم دیگر این است که به‌رغم گذشت بیش از دو دهه از عمر این سازمان، هنوز بسیاری از مردم با نام و عملکرد و اهداف راهبردی این سازمان ناآشنا هستند.
مدیران‌کل در استان‌ها سالانه در زنگ پدافند غیرعامل در مدارس حاضر می‌شوند که اقدام خوبی است اما بررسی سخنانی که در این مراسم‌ها از طرف استانداران به‌عنوان رییس شورای پدافند غیرعامل استان و مدیرکل به‌عنوان دبیر این شورا نشان می‌دهد در این مراسم‌ها نیز آمارهای کلی تکرار می‌شود و ادبیاتی که ارائه می‌گردد نه تنها جاذبه‌ای برای دانش‌آموزان ندارد که بسیار خسته‌کننده و ملال‌انگیز است.
نکته مهم بعدی این است که امروز شاهد گسترش تکنولوژی هوش مصنوعی در همه صنایع و دستگاه‌های اداری و اجرایی هستیم، لازم است مدیران ارشد سازمان پدافند غیرعامل نیز به افکار عمومی توضیح دهند تا چه اندازه از هوش مصنوعی در کار خود بهره بردند.
نکته آخر این است که رعایت الزامات پدافند غیرعامل، ضرورتی انکارناپذیر است و همه دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌ها و حتی شهروندان باید در حد خود آن را رعایت کنند اما زمانی‌که موضوع به این مهمی برای شهروندان به درستی تبیین نشود و مردم ندانند هدف غایی از رعایت این الزامات، آرامش شهروندان است، بدیهی است که ممکن است نسبت به آن بی‌تفاوت باشند.
ما در آستانه فرارسیدن هفته پدافند غیرعامل امسال که با شعار «تدبیر امروز؛ امنیت فردا» از روز شنبه ۵ آبان آغاز خواهد شد، برای همه افراد این سازمان توفیق خدمت آرزو داریم و از شهروندان نیز می‌خواهیم هر اندازه همراهی و همسویی آنان با الزامات پدافند غیرعامل، بیشتر باشد، فردای روز پس از هر حادثه‌ای خواه با دخالت عامل انسانی یا با ریشه طبیعی، آرامش آنان و خانواده‌هایشان کمتر مخدوش خواهد شد.