می‌گفتند پروژه یک دانشجوی غربی بوده که حالا با استقبال جهانی مواجه شده‌است و وقتی به مایکت‌ها و اپ‌استورهای ایرانی نیز آمد، مثل خیلی دیگر از مواردی که بدون داشتن آمادگی کافی با یک پدیده فرهنگی مواجه می‌شویم، تقریبا همه نصبش کردند و اگر مخاطبان به‌خاطر داشته باشند، همچون بازی همستر که مدتی به صفحه تلفن همراه هرکس نگاه می‌کردیم آن را می‌دیدیم، همه در حال صحبت در کلاب بودند. این برنامه هم مثل تمام برنامه‌های خارجی (به استثنای شرقی‌ها) در سال ۱۴۰۱ تحت هجوم صیانت‌طلب‌ها، فیلتر شد.
همان ابتدا هم میزان استقبال از آن خیلی زود کم شد. تب‌وتاب استفاده از کلاب‌هاوس برای روزهای اول بود و کم‌کم دیگر مثل سابقش نبود. اینکه فیلتر شد، بخاطر صحبت‌ها و بحث‌های سیاسی داغی بود که در آن جریان پیدا کرد. گفتیم که کلاب گفتگومحور بود. گفتگو، قطعه پازل گم‌شده روابط ماست و همین که همه با هر دیدگاهی از هر نقطه جهان شروع به صحبت با هم کردند، بدون اینکه نظارت محدودکننده‌ای در کار باشد، نتوانست توسط صیانتی‌ها امری باشد که تاب آورده شود. عده‌ای بودند که در این برنامه دورهمی‌های دوستانه برگزار می‌کردند، بازی می‌کردند و در مواردی که خیلی از خط قرمز می‌گذشت، اتاق‌های دوستیابی راه می‌انداختند اما در اتاق‌های سیاسی و اجتماعی، اتفاق‌های بیشتری افتاد. برخی چهره‌های اپوزیسیون با این برنامه رسما معروف شدند. البته که بسیاری از فعالان سیاسی و رسانه‌ای داخلی و حتی چهره‌هایی از جامعه روحانیت وارد بحث با این افراد شدند و اگرچه در مواردی این بحث کردن‌ها برایشان گران هم تمام شد و با ممنوع‌الکاری و احضار به مراجع قضایی مواجه شدند، اما گفتگوهای جالبی درگرفت که در مواردی انصافا پیروز جدل هم بودند. «محمدجواد ظریف» و «سیدمصطفی تاجزاده»، از سیاستمداران ایرانی معروف کلاب‌هاوسی هستند. ظریف که در طول سه و سال نیم دولت قبل، رنج فراوانی را برای از دست دادن تریبون تحمل کرد، در کلاب‌هاوس خیلی صحبت می‌کرد و باید گفت همان صحبت‌ها در اینکه امروز اکثریت جامعه با او موافق است و به کسی که ظریف تا آخرین لحظه کنارش ایستاد رای داد، بی‌تاثیر نبود. ظریف اما از این حرف زدن‌ها آسیب ندید. تاجزاده اما آسیب دید و امروز هم که در اخبار آمده‌است حبس او ۶ سال دیگر تمدید شده است. مجازات او تنها به دلیل کلاب‌هاوس نبود اما آن صحبت‌های آزادانه هم مزیدبرعلت شد.
وقتی کلاب هاوس فیلتر شد، «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت وقت اعلام کرد که به زودی این برنامه از صیانت نجات پیدا خواهد کرد. وی اوایل بهمن ۱۴۰۱ گفت: «دو پلتفرم اینستاگرام و واتس‌اپ که با مصوبه نهادهای امنیتی مسدود شدند، فعلا مشمول این اتفاق نیستند اما سرویس‌ها و خدماتی هستند که از نظر وزارت ارتباطات قابلیت بازنگری دارند و اکنون مسیر بازنگری در انسداد آنها را دنبال می‌کنیم و در گام اول کلاب هاوس طی روزهای آینده رفع فیلتر می‌شود.»
اتفاقی که نیفتاد. زارع‌پور تا آخرین روز مسئولیتش حتی می‌گفت هر فیلترینگی به جز واتس‌اپ و اینستاگرام و تلگرام ادعاست و بارها تاکید می‌کرد سرعت اینترنت در کشور ما زبان‌زد خاص و عام است. بدیهی است وعده‌اش محقق نشد.
نکته‌ای که در جمع‌بندی این مطلب قصد داریم به آن بپردازیم این است که اگر دقت کرده باشید، امروز هم که صحبت از رفع فیلتر می‌شود، کسی از کلاب‌هاوس چیزی نمی‌گوید. اصلا گویا همه این برنامه را یادشان رفته است. گفتگو، جزو اولویت‌های مردم نیست و اگر تمام فیلترینگ رفع شود و کلاب همچنان فیلتر باشد، شاید باشند کسانی که اصلا متوجه آن هم نشوند. خیلی از افرادی که کلاب گوش می‌دادند، مسلما از شنیدن و گفتن فراری نبودند و اصلا برای همین این برنامه را نصب کرده بودند؛ بااین‌حال از شواهد و قراین پیداست که ویروس هراس از گفتگو، که در التهاب صاحبان یک گروه تفکر در جامعه هنگام شروع انواع مذاکرات و گفتگوها قابل مشاهده است، خواه ناخواه به تمام کشور سرایت کرده‌است. این برنامه که آش دهان‌سوزی هم نبود، اما اگر نیاز به گفتگو جزو نیازها و دغدغه‌های اولویت‌دارمان نیست، باید زنگ خطر را در جامعه‌ای که سرشار از سلایق گوناگون است، به صدا درآوریم.
- نویسنده : سایه برین-روزنامه نگار
