رضا شریعتی، روزنامه نگار میزان پیشرفت فرهنگ در هر جامعه بستگی تنگاتنگی به میزان مطالعه فردی و برخورد شایسته افراد آن جامعه با کتاب دارد. اما در حال حاضر گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی فرصت کتابخوانی را بسیار کم کرده است از همین رو ترویج فرهنگ کتاب خوانی در جامعه کنونی که مردم […]
رضا شریعتی، روزنامه نگار
میزان پیشرفت فرهنگ در هر جامعه بستگی تنگاتنگی به میزان مطالعه فردی و برخورد شایسته افراد آن جامعه با کتاب دارد. اما در حال حاضر گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی فرصت کتابخوانی را بسیار کم کرده است از همین رو ترویج فرهنگ کتاب خوانی در جامعه کنونی که مردم بیشتر در شبکه های اجتماعی فضای مجازی مشغول اند، منوط به اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در مدارس و دانشگاه ها است و اینکه بتوان مردم را در مسیر کتاب خوانی قرار داد عزم جدی دستگاه های فرهنگی را به منظور برنامه ریزی جهت ترویج فرهنگی کتاب خوانی می طلبد.
همان طور که می دانید ورود تکنولوژی علل الخصوص اینترنت پیامدهایی را برای جامعه به همراه داشته است که از جمله آن می توان به کاهش سرانه مطالعه اشاره کرد، اگرچه برخی تحلیل گران عرصه نظری این موضوع را مردود می دانند و معتقدند اینترنت و فضای مجازی توانسته سبب رغبت به سمت کتابخوانی شود. البته در این بین تلویزیون هم سعی کرده است تا مخاطبان را به سمت کتاب سوق دهد و اخیرا در برنامه دورهمی مهران مدیری وی با دعوت از تماشاگران برای خواندن کتاب های حافظ و سعدی نهیبی به جامعه ای زده است که شاید صد در صد آنها از فضای مجازی استفاده می کنند اما این استفاده هرگز نتوانست به بهبود سرانه مطالعه آنها کمکی کند.
مردم حوصله خواندن ندارند
مهدی احمدی، کارشناس علوم اجتماعی گرایش مطالعات فرهنگی در گفت وگو با جمله در این باره می گوید: کاربران فضای مجازی اذعان دارند که تعدد صفحات در این فضا موجب می شود که وقت کافی برای مطالعه آنها نداشته باشند؛ در حقیقت کاربر خود را با تعداد زیادی صفحه و وقت اندکی مواجه می بیند و همین موضوع باعث می شود به جای مطالعه دقیق به مرور سطحی رو بیاورد. وی با بیان اینکه مرور سطحی داده ها باعث درک سطحی از مطالب هم شده و از طرف دیگر این مطالب به شدت فرار بوده و از ذهن مخاطب با گذشت زمان کوتاهی حذف می شوند، اظهار می کند: این موضوع بازدهی مطالعه را نیز پایین می آورد، از طرفی حجم اطلاعات باعث می شود تا تمرکز کافی بر روی مطالب وجود نداشته باشد.
این کارشناس علوم اجتماعی با بیان اینکه مطالب فضای مجازی برای استفاده کاربران کوتاه و تاثیر گذار هستند، گفت: برخی از مردم به دلیل مشغله کاری و مسائل دیگر حوصله مطالعه کتاب های بلند را ندارند.
تعدد چاپ کتاب های بی کیفیت عاملی در عدم رغبت به مطالعه
رضا رجبی ، فروشنده کتاب در گفت و گو با جمله با بیان اینکه قیمت برخی کتابها خارج از عرف است، می گوید: به دلیل تعدد چاپ کتاب از سوی ناشران علاقه به مطالعه پائین آمده است.
وی با بیان اینکه فروش کتاب دیگر سودی ندارد، عنوان می کند: از طرف دیگر گسترش فضای مجازی سبب شده است تا مردم به این سمت پیش روند از این رو مطالب موجود در فضای مجازی باید مدیریت شود.
رجبی با اشاره به چاپ برخی کتابها که ارزش فرهنگی، هنر و اجتماعی ندارند، می افزاید: این کتابها صرفا برای پز دادن چاپ شده است و مردم به همین دلیل با خواندن یکبار انها فکر می کنند کتابهای دیگر انتشارات چاپ کننده هم این کیفیت را دارد.
تقابل فضای مجازی و کتابخوانی
جابر کلانتری، استاد دانشگاه و جامع شناس در گفت وگو با ما با بیان اینکه مطالعه مطالعه کتاب در فضای مجازی و کتاب الکترونیک به نسبت مطالعه کتاب کاغذی مفید نیست، می گوید: در خواندن کتاب کاغذی توجه فرد معطوف به کتاب است و همین جهت دهی باعث می شود تا فرد بهره بیش تری از کتابخوانی ببرد.
این استاد دانشگاه با تاکید برآنکه عدم رغبت به مطالعه کتاب منشا اقتصادی و اجتماعی دارد، اظهار کرد: در شرایط فعلی برخی فکر می کنند گسترش فضای مجازی سبب رشد کتابخوانی شده است که این موضوع صحیح نیست.
کلانتری با تاکید بر آنکه در مواجه با فضای مجازی و کتابخوانی باید به تاثیر این دو پدیده بر هم بپردازیم، گفت: اگر ارتباط در فضای مجازی یک سویه نباشد و مسیر نقد هموار گردد می توان نقش موثری برای فضای مجازی غائل شد.
این جامع شناس با بیان اینکه کتاب های دیجتال با امکان دسترسی سریع تر، هزینه کمتر و قدرت انتخاب بیش تر با اقبال بالاتری مواجه می شوند، اظهار کرد: مطالب جذاب و متنوع در فضای مجازی یکی از موانع پیش روی استفاده از این کتابخانه ها به شمار می رود.
