رضا شریعتی، روزنامهنگار: طبق آییننامه سازمان زندانها کودکان میتوانند تا ۲ سالگی با مادرانشان در زندان بمانند، اما بر اساس گزارش انجمن دفاع از حقوق زندانیان گاهی این وضع تا ۶ سالگی هم طول میکشد و طی این سالها «کودکان زندان» با حداقل امکانات از کمترین حقوق خود محروم میشوند. البته مدتی است اخباری مبنی […]
رضا شریعتی، روزنامهنگار:
طبق آییننامه سازمان زندانها کودکان میتوانند تا ۲ سالگی با مادرانشان در زندان بمانند، اما بر اساس گزارش انجمن دفاع از حقوق زندانیان گاهی این وضع تا ۶ سالگی هم طول میکشد و طی این سالها «کودکان زندان» با حداقل امکانات از کمترین حقوق خود محروم میشوند. البته مدتی است اخباری مبنی بر تاسیس مهدکودک در زندانها شنیده میشود، اما تاسیس این مهدکودک شرایطی نظیر حضور حداقل بالای ۱۰ کودک در زندان را دارد که به همین دلیل تاسیس مهد در هر زندانی امکانپذیر نیست. در همین زمینه مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور یکی از شروط صدور مجور ایجاد مهدکودک در زندانها را وجود بیش از ۱۰ کودک در آن زندان اعلام کرد. «محمد نفریه» ۲۵ مرداد سال گذشته به ایسنا گفته بود که سازمان بهزیستی کشور این آمادگی را دارد به هر زندان که بیش از ۱۰ کودک در آن حضور داشته باشد، مجوز تاسیس مهدکودک ارائه کند و بهزیستی هم نسبت به تربیت مربی برای این مراکز از آنها حمایت خواهد کرد.
آثار سوء فضای زندان بر کودکان
عضو حقوقدان مجلس شورای اسلامی که خود قاضی بوده است، در گفتوگو با روزنامه جمله با بیان اینکه محیط زندان به هیچ عنوان مناسب سن کودکان بالای ۲ سال نیست و حتی بهتر است از حضور کودکان زیر ۲ سال نیز در زندان ممانعت شود گفت: تجربه نشان داده فضای زندان آثار سوئی در روح و روان کودکان زندان بر جای میگذارد.
عبدالله رضیان اظهار کرد: جرم زنان در زندان متفاوت است و قرار گرفتن کودک در محیطی که برخی به دلیل فسادهای رفتاری، اخلاقی، قتل و اعتیاد در زندان بهسر میبرند امنیت اجتماعی و رفتاری کودک را تهدید میکند.
وی افزود: برای مقابله با آسیبهای اجتماعی به فرهنگسازی نیاز داریم. کار فرهنگی به ویژه در زندانها نیازمند اختصاص اعتبار و صرف هزینه است. البته این به معنی افزایش زندانها نیست، بلکه باید شرایط به گونهای مهیا شود که با کاهش جمعیت زندانیان، محیط بهداشتی و تربیتی هم برای زندانیان ایجاد شود.
تاثیر فضای روانی مادر بر روح و روان کودک
یک روانشناس بالینی هم در گفتوگو با ما با بیان اینکه قرار گرفتن در محیط ناامن سبب چالش در روح و روان این کودکان میشود، گفت: کودکان به دلیل معضلات موجود در زندان زنان، از جمله جرائم عمدی نظیر اعتیاد، قاچاق، روابط نامشروع و سایر جرائم دچار مشکلات شخصیتی میشوند.
رضا قدمی اظهار کرد: کیفیت فضای رشد و وضعیت روانی حاکم بر مادر، روی روح و روان کودکان تاثیرگذار است. بر همین اساس باید تدابیری اتخاذ شود تا کودک با آسیبهای کمتری مواجه باشد.
وی افزود: در زندان استقلال مادران زیر سوال میرود. بنابراین نمیتوان انتظار آثار سازندهای بر فرایند رشد روانی کودک در زندان آن هم در شرایطی که مادر در تنبیه حاصل از جرم است داشت. از طرفی باید پرسید آیا شرایط زندان برای رشد روانی و شناختی کودک مساعد است و این امتیاز در کنار مادر ماندن و در بند بودن به سود کودکان تمام می شود؟
این روانشناس بالینی با بیان اینکه باید شرایط مخرب دیگر در مواجهه با این کودکان مورد بررسی قرار گیرد تصریح کرد: جدایی مادر از فرزند بعد از دوسالگی طبق قانون زندان، میتواند منجر به آسیبهای روانی از جمله افسردگی در مادر و ایجاد اضطراب و پرخاشگری در کودک شود.
کودکان؛ نیازمند امنیت روحی و روانی
یک کارشناس حقوق و رسانه هم در گفتوگو با جمله با بیان اینکه کودکان به امنیت روحی و روانی نیاز دارند گفت: کودکان زندان در حالی صبح تا شب را با زنان مجرم میگذرانند که یکی از مشکلات کنونی زندانهای ما کنار هم بودن مجرمان از انواع جرایم در یک بند است. بر اساس تبصره یک ماده ۶۹ قوانین مربوط به زندانها، محکومان و متهمان زن میتوانند اطفال خود را تا ۲ سال تمام به همراه داشته باشند.
منیره شکرویان اظهار کرد: رئیسان مراكز حرفهآموزی و اشتغال میتوانند در هر موسسه یا زندان برای تفكیك و جداسازی اطفال ۲ تا ۶ سال در محل مجزا مانند مهدكودك اقدام یا برای انتقال اطفال موصوف به بهزیستی یا مؤسسههای نگهداری اطفال مبادرت کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در زندان زنان شرایط چندان مناسبی برای کودکان آنان وجود ندارد اظهار کرد: پس از ورود این کودکان به شیرخوارگاهها و مراکز بهزیستی نیز آنها به شکل قرنطینهای نگهداری میشوند و در نتیجه شاهد آن هستیم که در این پروسه لطمات زیادی به بسیاری از جنبههای شخصیتی و رشدی این کودکان وارد میشود
کمبود اعتبار برای زندانها
بر اساس گزارشهای میدانی و شنیدهها وضعیت بهداشتی و رفاهی بند زنان زندان چندان مناسب نیست. از طرفی، کمبود اعتبارات و نبود تناسب بین تعداد زندانیان با فضای زندانهای کشور از دیگر مشکلات این بخش قلمداد میشود، به همین دلیل لازم است برای بهبود شرایط زندانهای کشور علاوه بر تغییر در قوانین به منظور زندانزدایی و کاهش تعداد زندانیان، قوانین کافی توسط مجلس برای حمایت از زنان با توجه به وظیفه مادری برایشان در نظر گرفته شود.