خصوصی‌سازی بانک‌ها موضوع مهمی است که در دولت نهم ودهم کلید خورد.درحقیقت با توجه به اینکه در شرایط کنونی کشور بانکداری خصوصی با شکست سنگینی روبه‌رو شده است و بسیاری از نقدینگی مردم از این بانک‌ها خارج شده و به سوی بازارهای اقتصادی سوق پیدا کرده است به نظر می رسد بسیاری از بانک‌های خصوصی […]

خصوصی‌سازی بانک‌ها موضوع مهمی است که در دولت نهم ودهم کلید خورد.درحقیقت با توجه به اینکه در شرایط کنونی کشور بانکداری خصوصی با شکست سنگینی روبه‌رو شده است و بسیاری از نقدینگی مردم از این بانک‌ها خارج شده و به سوی بازارهای اقتصادی سوق پیدا کرده است به نظر می رسد بسیاری از بانک‌های خصوصی به این نتیجه رسیده باشند که استمرار فعالیت بانک‌های خصوصی دیگر توجیه ندارد.
با توجه به اینکه بسیاری از بانک‌های خصوصی در کشور را نهادهای نظامی تشکیل داده‌اند به نظرمی‌رسد ادغام بانک‌های خصوصی زیر نظر نهادهای نظامی می تواند تا حدودی معضلات بانکی کشور را حل کند.
موضوع ادغام بانک‌های نظامی از سال گذشته مطرح شد و از اواسط امسال شکل جدی‌تری به خود گرفت و جلساتی در این زمینه مطرح شد که بر اساس آن یکی از مهم‌ترین سناریوهای ادغام این بانک‌ها، ادغام تمامی بانک‌های نظامی در یک بانک دولتی بود.
البته پیش از این، در سال گذشته قرار بود در مرحله نخست، شش بانک در دو گروه با یکدیگر ادغام شوند و دو بانک ایجاد کنند و در نهایت با ادغام این دو بانک با یکدیگر، این ادغام تکمیل شود.اما در نیمه نخست امسال خبرهایی مبنی بر تغییر این سناریو رسید؛ به طوری که گفته شد تمامی بانک‌های نیروهای مسلح در یک بانک دولتی ادغام خواهند شد به طوری که بانک‌های حکمت ایرانیان، انصار، قوامین، مهر اقتصاد و مؤسسه کوثر در بانک سپه ادغام می‌شوند
البته ادغام مؤسسه ثامن در بانک انصار که انجام شده بود به قوت خود باقی ماند و بر اساس آخرین سناریویی که مطرح شد، قرار است بانک‌های حکمت ایرانیان، انصار، قوامین، مهر اقتصاد و مؤسسه کوثر در بانک سپه ادغام شوند.
برخی شنیده‌ها نیز طی روزهای گذشته از تکمیل مراحل ادغام این بانک‌ها در بانک سپه و اعلام آن تا پایان سال خبر داده است.
با این حال ادغام تمامی این بانک‌ها در یکدیگر می‌تواند معضلات و چالش‌های خاص خود را داشته باشد، چراکه برخی از این بانک‌ها شرایط چندان مساعدی ندارند، اما در مقابل برخی نیز در شرایط بهتری قرار دارند.
زیرساخت‌های فنی، مالی، نیروی انسانی و … از دیگر موارد مهمی است که باید در ادغام این بانک‌ها با یکدیگر مورد توجه قرار گیرد.

ورشکستگی بانک‌داری خصوصی
یکی دیگر از نکات مهم این ادغام، تبدیل تعدادی از بانک‌های خصوصی به دولتی است. غلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک قوامین بر این باور است که بانک‌داری خصوصی در ایران شکست‌خورده است و اصلاً نباید به این سرعت بانک‌داری خصوصی می‌شد و در حال حاضر برنامه‌ای برای دولتی‌سازی بانک‌داری وجود دارد.
وی با بیان اینکه برای ادغام بانک‌های نظامی در بخش آی‌سی‌تی زیرساخت لازم را نداریم، اظهار کرد: زمانی که کارشناسان فنی با یکدیگر صحبت کردند، پنج سال زمان خواستند، چراکه یک سیستم یکپارچه نداریم که بتواند ۵ هزار شعبه را پشتیبانی کند.
نتاج با اشاره به وجود ۲۴ میلیون مشتری این بانک‌ها، تصریح کرد: این ادغام از نظر نیروی انسانی نیز شرایط خاص خود را دارد، چراکه قراردادهای مختلفی با کارکنان این بانک‌ها وجود دارد و از نظر شعب هم اکنون مجموعاً ۴۸۰۰ شعبه مربوط به این بانک‌ها فعال است که پس از ادغام دیگر نیازی به این تعداد شعبه نیست؛ بنابراین پس ازادغام باید در این زمینه آمایش مجددی شود.

اول تجمیع، بعد از پنج سال ادغام
مدیرعامل بانک قوامین درباره ادغام یا تجمیع این بانک‌ها نیز، گفت: البته در مرحله اول تجمیع اتفاق خواهد افتاد، ولی در دوره پنج‌ساله به سمت ادغام می‌رویم، یعنی بانک‌ها کماکان کار خود را انجام خواهند داد و فقط جابجایی مالکیت اتفاق خواهد افتاد.
نتاج در خصوص نگرانی سپرده‌گذاران از این بانک‌ها از ادغام نیز، اظهار کرد: ذهنیت مردم نسبت به ادغام‌ها و خصوصی‌سازی‌های قبلی خوب و مثبت نیست و این سابقه ذهنی به این خاطر است که غیرمجازها ادغام شده بودند، اما اکنون بانک‌هایی ادغام می‌شوند که همگی مجاز و تحت پوشش بانک مرکزی هستند، بنابراین جای نگرانی ندارند.
وی همچنین درباره تعیین تکلیف سهام‌داری بیمه‌ها، صرافی‌ها و شرکت‌های متعلقه این بانک‌ها پس از ادغام، تصریح کرد: زمانی که ادغام انجام می‌شود، یک بانک با همه شرکت‌های زیرمجموعه آن منتقل می‌شود، بنابراین هم احتمال تجمیع این شرکت‌ها وجود دارد و هم احتمال واگذاری سهام آن‌ها به غیر.
مدیرعامل بانک قوامین با بیان اینکه بانک‌داری خصوصی در ایران شکست خورده است، گفت: صنعت بانکی در کشور نباید در این زمان خصوصی‌سازی می‌شد؛ همان بحثی که در مورد بیمه‌ها نیز وجود دارد؛ اصولاً بانک‌ها و بیمه‌ها را باید در آخرین مرحله خصوصی‌سازی می‌کردیم.

ضرورت اصلاح ساختار بانک‌های خصوصی
نتاج با بیان اینکه باید در فعالیت بانک‌های خصوصی بازنگری انجام شود، گفت: این کار در حال انجام است و ما یک دولتی‌سازی صنعت بانکی را در میان مدت انجام می‌دهیم که البته اجرای آن منوط به نظر تصمیم‌گیرندگان است.
وی افزود: بانک‌داری اسلامی با خصوصی‌سازی صنعت بانکی تعارض دارد؛ یعنی نمی‌شود از درون بانک‌داری خصوصی، بانک‌داری اسلامی را استخراج کنیم و این امر نیازمند این است که بانک‌داری، فعلاً دولتی و عمومی باشد.
مدیرعامل بانک قوامین با بیان اینکه امروز متوسط نسبت کفایت سرمایه در صنعت بانک‌داری ایران زیر پنج درصد است،اظهار کرد: در حالی که این رقم طبق مقررات باید به بیش از ۱۲ درصد برسد، با این کار زمینه برای افزایش سرمایه فراهم می‌شود.

سخن آخر
بنابراین با توجه به اینکه درشرایط کنونی اقتصادی کشور بسیاری ازمردم پولهای خودشان را از بانک‌ها خارج کرده اند به نظر می‌رسد استمرار فعالیت بانک‌های خصوصی که اکثر آنها هم نظامی هستند چندان مفید نباشد و این بانک‌ها باید در یک بانک بزرگ دیگرادغام شوند البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که کسب سود هنگفت از تزریق پول در بخش‌های مختلف اقتصادی از مسکن گرفته تا طلا وارز و بورس موجب شده است تا مردم نقدینگی‌های خودشان را از بانک خارج کنند که وقوع این اتفاق نزول چشمگیر میزان کفایت سرمایه در بانک ها را رقم زده است.