سفر را همه به سوغاتی اش می شناسند، مگر می شود سفر کرد و از سوغاتی ها و میراث ملموس و ناملموس آن بی خبر بود. به حتم هر یک از ما اگر به منطقه ای سفر می کنیم تحفه ای از آن را با خود به یادگار می آوریم. شاید با شنیدن نام این […]
سفر را همه به سوغاتی اش می شناسند، مگر می شود سفر کرد و از سوغاتی ها و میراث ملموس و ناملموس آن بی خبر بود. به حتم هر یک از ما اگر به منطقه ای سفر می کنیم تحفه ای از آن را با خود به یادگار می آوریم. شاید با شنیدن نام این شهر باستانی فقط تصاویر گلاب و عرقیجات ذهن را درگیر خود کند؛ اما ناگفته نماند که علاوه بر فرش های دستبافت، قالی، زیلو، گلیم، گیوه، ظروف سفالی، زیورآلات صنایع دستی، گلاب و عرقیات گیاهی، شیرینی ها و خوردنی های کاشان ازجمله کلوچه، باقلوا، حلوا ارده کاشان، انار کاشان (در فصل پاییز) از سوغات ارزشمند این شهر محسوب می شوند.
میراث ناملموس
کاشان، شهری باستانی و با سابقه فرهنگی غنی است. این شهر، از جمله شهرهایی است که به میراث فرهنگی و میراث ناملموس و گردشگری خود اهمیت می دهد. به گفته کارشناسان، کلوچه برای اولین بار در جهان در قرن هفتم میلادی در ایران پخته شد. کلوچه به معنی تکه نان گرد از کلمه روسی (کولیچ Кулич)وارد زبان فارسی شده‌است که اصل این کلمه یونانی از واژه ( κόλλιξ کولیکس) گرفته شده و واژه انگلیسی آن هم Kulichاست. کلوچه نوعی نان شیرینی است که از آرد سبوس دار گندم، شکر، روغن نباتی یا حیوانی، حل، زعفران و مغز پسته برای تزئین روی آن تهیه می‌شود.
به گفته اهالی کاشان، امیر کبابی و نصراالله قناد اولین نفراتی هستند که حدود ۱۰۰ سال قبل با اشتغال در قنادی این نوع شیرینی را پخت کردند. در زمان های قدیم کلوچه را فقط خانواده های اعیان و اشراف استفاده می کردند اما پس از انقلاب به برکت نظام جمهوری اسلامی با بهبود اوضاع و شرایط اقتصادی مردم و گسترش برنامه های گردشگری این شیرینی علاوه بر استفاده همه خانوارها در سبد سوغات ویژه کاشان به گردشگران داخلی و خارجی نیز قرار گرفت.
در همین راستا، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان از ثبت سه رویداد فرهنگی کاشان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور خبر داد. به گفته مهران سرمدیان؛ دانش و مهارت پخت کلوچه کاشان، دانش و مهارت ساخت جوز قند روستاهای کاشان و نظام آبیاری چشمه ثلاثه جوشقان استرک در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت شد مهران سرمدیان گفت: دانش و مهارت پخت کلوچه کاشان، دانش و مهارت ساخت جوز قند روستاهای کاشان و نظام آبیاری چشمه‌ی ثلاثه جوشقان استرک در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت شد.
وی افزود: ثبت این سه رویداد در جلسه شورای سیاست گذاری میراث فرهنگی ناملموس کشور در سرعین اردبیل و با حضور معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید.
ثبت ۲۸ اثر میراث معنوی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تاکید بر اینکه تاکنون ۲۸ اثر میراث معنوی کاشان را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است، ابراز داشت: دانش ساخت و بهره برداری از آب انبارهای کاشان، دانش پخت سوهان میرزاحسینی، آئین توغ گردانی کاشان، آئین ذوالجناح گردانی کامو و چوگان، مهارت صابون سازی قمصر و نظام آبیار سنتی قنات و چشمه زاینده رود برزک، از پرونده‌های میراث فرهنگی ناملموس در حوزه شهرستان کاشان است، که در دست اقدام می‌باشد.
مسئول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان نیز در ادامه گفت: یکی از سوغات‌های خاص کاشان کلوچه کاشان است که از شیرینی‌های سنتی و بومی این شهرستان به شمار می‌رود و از لحاظ شکل وطعم کاملاً با کلوچه‌های مناطق شمال متفاوت است و مردم این شهرستان بیشتر در دید و بازدیدهای نوروزی با این کلوچه همراه با پشمک از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند.
عباس تراب زاده درباره ساخت وتهیه جوز قند نیز اشاره کرد که جوز قند نوعی خشکبار محلی مخصوص مناطق کوهستانی در کاشان است که از دیر باز با دانش و تکنیک بومی خاص آن را خشک می‌کنند تا به عنوان خشکبار در شب نشینی ها، مناسبت‌های خاص نظیر شب چله و یلدا، جشن اسفندی و ایام عید با آن از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند.
نظام خاص آبیاری چشمه ثلاثه جوشقان استرک
کارشناس مردم شناسی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان در مورد نظام آبیاری چشمه ثلاثه جوشقان استرک گفت: چشمه ثلاثه مهمترین منبع آبی منطقه جوشقان استرک است که به علت جوشش آن در سه نقطه از بن زمین به چشمه ثلاثه معروف شده است.
وی گفت: برای اینکه آب چشمه را بامدار صحیح بین باغات ومزارع تقسیم کنند تا حقابه کسی ضایع نشود از دیر باز نظام آبیاری جوشقان بر مبنای دو بخش زمانی و مکانی بنیان نهاده شده است.
کاشان از شهرستان های استان اصفهان است که در مسیر راهبردی شمال و جنوب کشور با فاصله ۲۲۰ کیلومتری در شمال این استان و ۲۵۰ کیلومتری از پایتخت کشور در حاشیه کویر مرکزی و مجاورت کوه های کرکس واقع شده است که از طرف شمال و شمال غربی به شهر قم از طرف شرق و شمال شرقی به آران و بیدگل، از طرف جنوب شرقی به اردستان، از طرف جنوب به شهرستان نطنز و از طرف غرب به گلپایگان و محلات منتهی می شود.
