محمدحسین جعفری سمیع دبیر گروه سیاسی اواخر هفته گذشته نیروی دریایی انگلیس در اقدامی خصمانه و خلاف حقوق بین‌الملل، یک نفتکش حامل نفت ایران را در تنگه جبل الطارق توقیف کرده است؛ اقدامی که به بهانه تحریم نفتی سوریه توسط اتحادیه اروپا رخ داده اما با توجه به سوابق و رویدادهای اخیر، به نظر می‌رسد […]
محمدحسین جعفری سمیع
دبیر گروه سیاسی
اواخر هفته گذشته نیروی دریایی انگلیس در اقدامی خصمانه و خلاف حقوق بین‌الملل، یک نفتکش حامل نفت ایران را در تنگه جبل الطارق توقیف کرده است؛ اقدامی که به بهانه تحریم نفتی سوریه توسط اتحادیه اروپا رخ داده اما با توجه به سوابق و رویدادهای اخیر، به نظر می‌رسد گام‌های بریتانیا در راستای همراهی با آمریکا برای جنگ نفتی با ایران است.
به گزارش «جمله» به نقل از رسانه ها، دولت انگلیسی از طریق نیروهای مستقر خود در تنگه جبل الطارق، نفتکش ایران در آب‌های بین المللی را غیرقانونی توقیف نمود. دولت محلی جبل‌الطارق از مستعمره‌های بریتانیا، روز پنجشنبه سیزدهم تیر مصادف با ژوئیه با تأیید این اقدام غیرقانونی، در بیانیه‌ای اعلام کرد که تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، یک نفتکش را که حامل نفت خام به مقصد ادعایی سوریه بود، در سواحل این سرزمین توقیف کرده‌اند.
در این بیانیه ادعا شده که شواهد کافی در دست بود که نشان می‌داد، مقصد نفتکش گریس-۱ دv پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است. بنا بر ادعای منابع غربی، در ماه دسامبر حضور این سوپرتانکر در بنادر عراق ثبت شد؛ اما بعدا ناظران رفت و آمد دریایی رد این کشتی را گم کردند و مدتی بعد، در حالی که نفتکش بارگیری کرده بود در ساحل عسلویه در ایران مشاهده شد و مقصد نهایی‌اش، پالایشگاه بانیاس سوریه بوده است.
بر پایه همین ادعای غیرمستند، فیبین پیکاردو سروزیر جبل الطارق اظهار کرده است: «این پالایشگاه، دارایی یک نهاد تحت تحریم های اتحادیه اروپاست.»؛ تحریم‌هایی که اتحادیه اروپا علیه دولت سوریه در ماه می ۲۰۱۱ تصویب کرد و اکنون مستمسکی برای مانع تراشی در مسیر صادرات نفت ایران توسط بریتانیا شده است.
احضار سفیر انگلیس به وزارت خارجه
عصر پنج شنبه، راب مک ایر سفیر انگلیس در تهران در اعتراض به توقیف نفتکش حامل نفت ایران توسط رئیس اداره سوم غرب اروپا به وزارت امور خارجه احضار شد.
در جریان این احضار رئیس اداره سوم غرب اروپا با غیرقابل قبول دانستن این اقدام و اینکه حسب اطلاعات موجود توقیف این نفتکش به درخواست آمریکا صورت گرفته است، خواستار رهاسازی سریع نفتکش مزبور شد.
وی با اشاره به حرکت این نفتکش در آبراه های بین المللی، اقدام نیروی دریایی انگلیس را معادل با راهزنی دریایی دانسته و گفت آن کشور حق ندارد تحریم های یکجانبه خود یا اتحادیه اروپا را به صورت فراسرزمینی علیه کشورهای دیگر اعمال نماید. این همان سیاست زورمدارانه آمریکا است که کشورهای اروپایی همواره نسبت به آن معترض بوده اند.
در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آنکه حکایت از حرکت کاملاً قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیت های سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد.
سفیر انگلیس با اظهار اینکه مراتب را سریعاً به لندن منتقل خواهد کرد، تاکید کرد که انگلیس از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت نمی کند.
شبکه تلویزیونی فرانس ۲۴ روز پنجشنبه به نقل از یک منبع اسپانیایی اعلام کرد، توقیف نفتکشی که از ایران حرکت کرده بود، در پی درخواست آمریکا از انگلیس در جبل الطارق صورت گرفته است.
همچنین دولت محلی جبل الطارق روز پنجشنبه اعلام کرد که مقامات این منطقه و نیروی دریایی انگلیس یک ابرنفتکش که حامل نفت ایران به سوریه بود را توقیف کرد.
«جوسب بورل» سرپرست وزارت امور خارجه اسپانیا در این باره گفت: «توقیف نفتکشی که از ایران حرکت کرده بود پس از ارائه درخواست آمریکا از انگلیس صورت گرفته است.»
وی که به عنوان جانشین فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا معرفی شده است، خاطرنشان کرد: «مادرید در حال بررسی توقیف این کشتی و تاثیر آن بر تمامیت ارضی اسپانیا است.»
سخنگوی نخست وزیر مستعفی انگلیس در این خصوص گفت که توقیف این نفتکش «پیام روشنی» است مبنی بر اینکه نقض تحریم های اتحادیه اروپا «غیر قابل قبول» است.
وی در این باره گفت: «ما از اقدام قاطع در زمینه اجرای تحریم های اتحادیه اروپا علیه سوریه استقبال می کنیم و مقامات جبل الطارق که در توقیف موفقیت آمیز عملیات صبح امروز دست داشتند را تحسین می کنیم.»
گفتنی است، کمیسیون اروپا به عنوان نهاد اجرائی اتحادیه اروپا در واکنش به اخبار منتشره پیرامون توقیف نفتکش حامل نفت ایران در جبل الطارق اعلام کرد که در این خصوص اطلاعی در دست ندارد. این در حالیست که گاردین پیشتر مدعی شده بود که نیروی دریایی انگلیس یک نفتکش که ادعا می شود حامل نفت ایران به سوریه بود را توقیف کرده است.
همکاری های پنهان اروپا با آمریکا
اینکه مقصد نفتکش حامل نفت ایران کدام کشور بوده موضوعی جداگانه است اما مساله ای که اینجا مطرح می شود، همکاری برخی کشورهای اروپایی با دولت ترامپ با هدف ایجاد محدودیت صادرات نفت ایران است. در حالی که برخی از سران اروپا در ظاهر مخالفت خود را با تحریم های دولت ترامپ علیه ایران اعلام کرده اند، گویا در عمل همچنان پیرو سیاست های آمریکا علیه ایران هستند. این همان موضوعی است که محمود صادقی نماینده مجلس نیز در توئیتی کنایه آمیز به آن اشاره داشته و خطاب به سفیر انگلیس نوشت: «جناب آقای سفیر! «تلاش‌های چشم گیر» شما برای جبران خسارت‌های خروج آمریکا از برجام را دیدیم!!»
رفتارهای دوگانه سران اروپا در موضوع تحریم ها مهمترین عاملی است که می تواند ایران را تشویق به خروج از برجام کند. در واقع موضوع صادرات نفت ایران، به نوعی خط قرمز مسئولان کشورمان است تا جایی که در جواب تهدیدهای غرب در این خصوص، هشدار داده اند که در صورت ممانعت از فروش نفت ایران، اجازه نخواهیم داد کشور دیگری از منطقه خلیج فارس نفت خود را صادر کند.
بحران صادرات نفت در منطقه
در هفته های اخیر موضوع صادرات نفت در منطقه به یکی از حساس ترین موضوعات جهانی تبدیل شده است تا جایی که به طور میانگین هر هفته شاهد یک بحران با موضوع صادرات نفت و امنیت نفتکش ها در منطقه بوده ایم. حوادثی که با انفجارهای مشکوک در ندر فجیره آغاز شد و با حمله مشکوک به نفتکش های ژاپنی در دریای عمان ادامه یافت. چندی پیش نیز خبرگزاری رسمی سوریه در گزارشی اعلام کرد که چندین خط لوله زیردریایی در سواحل این کشور که برای انتقال نفت خام به پالایشگاه بانیاس، واقع در منطقه طرطوس مورد استفاده قرار می گرفت روز ۲۲ ژوئن در پی انفجارهایی آسیب دیده و تخریب شده اند. به گزارش سانا این انفجارهای سبب نشت نفت از لوله های انتقال نفت شده است.
معاون یک شرکت فعال در حمل و نقل انرژی در گفتگو با یک شبکه رادیویی محلی ضمن تایید این خبر انفجارهای صورت گرفته را عملیاتی «خرابکارانه با ماهیت حرفه ای و کیفیت بالا» توصیف و تاکید کرده است که یک کشور خارجی در انجام این حمله دست داشته و قصدش نیز دادن پیامی هشدار آمیز به دمشق بوده است.
گرچه این احتمال وجود دارد تا زمان انتشار این گزارش، مشکل توقیف نفتکش حامل نفت ایران برطرف شود اما به طور یقین بحران در حوزه نفت با وجود اقدامات تحریک آمیز آمریکا و متحدانش در منطقه، ادامه خواهد داشت و همچنان خاورمیانه در روزهای آینده نیز آبستن حوادث و بحران های جدید خواهد بود.
