رضا شریعتی، روزنامه نگار می گوید تا کلاس پنجم درس خواندم. بعد از آن پشت دارقالی نشستم و کنار مادرم گره های قالی را می‌زدم . مادرم شبانه روز قالی می‌بافت . ۴ پسر داشت و من تنها خواهر خانواده بودم که به قالیبافی علاقه داشتم . مادرم فوت و فن قالیبافی را به تدریج به […]
رضا شریعتی، روزنامه نگار
می گوید تا کلاس پنجم درس خواندم. بعد از آن پشت دارقالی نشستم و کنار مادرم گره های قالی را می‌زدم . مادرم شبانه روز قالی می‌بافت . ۴ پسر داشت و من تنها خواهر خانواده بودم که به قالیبافی علاقه داشتم . مادرم فوت و فن قالیبافی را به تدریج به من یاد داد و همیشه می‌گفت قالیبافی یک هنر است که باید یاد بگیری. هروقت کار بافت را خراب می‌کردم می‌گفت اشکال ندارد یاد می‌گیری. گاهی می‌ترسیدم با من دعوا کند ولی مادر با صبر واستقامت به من یاد می‌داد و بدون هیچ شکوه ای روزش را شب می‌کرد و فقط قالی می‌بافت .
زهرا قره‌جه‌لو بانوی کارآفرین اهل زنجان است که در اطراف تهران زندگی می‌کند. متولد ۱۳۶۰ است . اکنون ۲ فرزند دارد و با همراهی خوب همسرش قالیبافی می‌کند و به ادامه تحصیلش در مقطع دبیرستان می‌پردازد. همیشه آرزویش این بود کارگاهی تولیدی راه اندازی کند تا هنر قالیبافی در روستا منبع درآمد هم ولایتی‌هایش شود و بتوانند درآمد زندگی خود را از طریق هنر قالیبافی بدست آورند.
مهمترین خواسته اش، بیمه بافندگان فرش است تا خرج دوا و درمان دست‌هایی که بر اثر بافتن از بین رفته و چشم‌هایی که کم کم بی‌نور می‌شوند تامین شود. امید دارد مسئولان برای افزایش فضای آموزشی کارگاه تولیدی قالیبافی‌اش که تنها یک اتاق ۲۴ متری است واشتغالزایی زنان روستایی کمر همت ببندند . گفتگوی زیر حاصل مصاحبه ما با زهرا قره‌جه‌لو این هنرمند قالیباف است که آن را می‌خوانید .
جمله: علاقه شما به کار قالیبافی و تابلو فرش از کجا شروع شد؟
قره‌جه‌لو: در دوران کودکی در گره زدن بافت فرش‌های سنتی کنار مادرم بودم و به او کمک می‌کردم . از این کار لذت می‌بردم . ازسال ۱۳۷۹ به طور جدی به این هنر روی آوردم و تا سال ۱۳۸۳ درمنزل برای خودم قالی می‌بافتم و به اصفهان و تهران می‌بردم تا بفروشم .
سال ۱۳۸۹ بود که به سازمان جمعیت هلال احمر رفتم و درخواست مربی‌گری فرش بافی را دادم که موافقت شد . مدت دو سال آموزش قالیبافی به هنرآموزان هلال احمر را برعهده داشتم تا اینکه سال ۱۳۹۳ به روستاهای اطراف زنجان رفتم و این هنر اصیل را به بانوان روستایی آموزش دادم .
جمله: دراین راستا با چه مشکلاتی مواجه بودید ؟
قره‌جه‌لو: مهمترین مشکل من بعد از بحث آموزش، تهیه نخ و نقشه برای قالیبافان بود. پس از رایزنی های زیاد، نمایندگی چند شرکت معتبر تهیه نخ را برعهده گرفتم تا کار بافنده‌های شهر و روستا راحت‌تر شود. سال ۱۳۹۴ بود که مجوز افتتاح کارگاه تولیدی فرش را گرفتم و همان سال اولین نمایشگاه فرش هنرجویانم را با حضور مسئولان شهرستان برپا کردم . برای این کار تسهیلاتی از صندوق کارآفرینی گرفتم تا توانستم دستگاه پرداخت سطحی فرش را خریداری کنم و بخشی ازمشکل بافنده‌ها که فرش را برای پرداخت سطح فرش به تبریز، اصفهان یا مشهد می‌فرستادند حل شد و دوره‌های تخصصی استفاده از این دستگاه را در شهر مشهد گذراندم. اکنون شرکت هنر فرش اصیل ایرانی را دارم و طی دو سال بیش از ۴۲۰ هنر آموز را در کارگاه تولیدی خود آموزش دادم .
فرش وتابلو فرش ما همه دستبافت هستند و توسط بافنده‌های کارگاه‌مان بافت زده می‌شوند. با توجه به اینکه مکان مناسبی برای کار کردن بافندگان ندارم، تمام بافنده‌ها کارشان را در منزل خود انجام می‌دهند .من آموزش‌های تخصصی را به هنرآموزان می‌دهم و هرکدام از هنرآموزان که تمایل داشت، نقشه تضمین خرید به او می‌دهم و هرکس توان خرید نداشته باشد به او کارمی‌دهم وطبق قرادادی که بسته می‌شود طی ۴ تا ۶ ماه باید کار را تحویل شرکت بدهد و دستمزد خود را دریافت می کند لذا اگر مسئولان حمایت‌های لازم را داشته باشند می‌توانم بیش از ۵۰۰ نفر را مشغول کار کنم .
جمله: آیا بافندگان فرش بیمه هستند؟ برای احیای این هنر اصیل ایرانی چه باید کرد ؟
قره‌جه‌لو: چون با مشکلات مکان برای تولید وفروش فرش های بافته شده مواجه هستم نتوانستم بافندگانم را بیمه کنم ولی اگر مسئولان حمایت کنند تا بافنده‌ها را بیمه کنم، می‌توانم بهترین فرش‌ها را ببافم و حتی صادرکنم .
جمله: فرش خوب چه ویژگی هایی دارد ؟
قره‌جه‌لو: یک فرش خوب بستگی به نخ چله و ظرافتش دارد.
جمله: تا حالا ناامید شدید ؟
قره‌جه‌لو: شاید باورتان نشود یک‌سال نه شاگرد داشتم که آموزش بدهم و نه فروشی داشتم که پول آن برای زندگی‌ام خرج شود. ولی هیچ وقت ناامید نشدم چون به کارم علاقه داشتم و روزی که شروع کردم به همسرم هم گفتم من تا ۴ سال روی این کار حساب نمی‌کنم.
جمله: اولین فرشی که بافتید چه سالی بود؟ به خاطر دارید ؟
قره‌جه‌لو: اولین فرشی که با کمک مادرم بافتم سنتی زنجانی بود که سال ۱۳۷۷ بافته شد. آن زمان هیچ مشکلی برای بافت نداشتیم چون بافت فرش ما از پشم گوسفند بود ومن با کمک مادرم ریسندگی و رنگرزی می‌کردم وکل مواد اولیه بافت را خودمان تهیه می‌کردیم .
جمله: درحال حاضر چند تخته فرش وتابلو فرش بافت زده‌اید ؟
قره‌جه‌لو: بیش از سیصد تخته فرش وتابلو فرش دستباف دارم که همه کارهنرجویان من هستند، اما چون مکان لازم را ندارم و بافنده‌ها توان هزینه کردن را ندارند لذا مشکلاتی برای فروش آنها داریم .
جمله: تاکنون در نمایشگاههای خارج از کشور شرکت داشتید ؟
قره‌جه‌لو: سال گذشته مبلغ ۷ میلیون تومان وام گرفتم تا توانستم نمایشگاهی برای هنرجویانم در بصره عراق برگزار کنم وبخشی از مشکلات بافندگان را حل کنم و خدا راشکردر زمینه اشتغال توانسته‌ام تا حدودی برای بانوان موثر باشم .
جمله: به نظرتان عراق بازار صادرات خوبی برای فروش فرش‌های سنتی ایرانی است و آیا فروش آثار هنری شما در آنجا از استقبال خوبی برخوردار بود؟
قره‌جه‌لو: استقبال خیلی خوب بود، ولی بازار عراق بیشتر طرفدار تابلو فرش‌های سوره‌های قرآنی بودند. اگر موقعیتی پیش بیاید صد درصد درنمایشگاه شرکت می‌کنم چون همسرم هیچ مخالفتی با کار من ندارد .
جمله: آیا بافندگان فرش در حال حاضر از تسهیلات بیمه برخوردار هستند ؟
قره‌جه‌لو: یکی از آرزوهای بافندگان این است که بیمه شوند و همیشه آنها را تشویق می‌کنم که مطمئن باشید کار صادرات فرش من درست می‌شود و همه بیمه می‌شوید. مطمئنم بهترین فرش‌ها را می‌توانیم صادر کنیم.
جمله: برای بازاریابی وفروش محصولات تولیدی با مشکل مواجه نیستید؟
قره‌جه‌لو: بازار فروش ندارم. مجبورم نقشه تضمین خرید برای بافنده‌هایم تهیه کنم یا سفارش شخصی بگیرم تا بتوانم جوابگوی هزینه‌های بافندگانم باشم .
جمله: برنامه آینده شما چیست ؟
قره‌جه‌لو: برنامه آینده من این است که به بیش از یک‌هزار نفر آموزش قالیبافی بدهم و به خارج کشور سفر کنم تا سرمایه‌گذار برای صادرات فرش‌ها پیدا کنم .
جمله: درآمد بافندگان به چه عواملی بستگی دارد ؟
قره‌جه‌لو: درآمد ماهیانه بافندگان بستگی به میزان فعالیت آنها دارد و اگر یک بافنده خوب وسریع کار کند، می‌تواند ماهی یک میلیون تومان درآمد داشته باشد .
جمله: مشوق اصلی شما در روی آوری به شغل قالیبافی چه کسی بود؟
قره‌جه‌لو: از همان دوران کودکی علاقه فراوانی به بافندگی داشتم ولی مشوق اصلی من برای روی آوری به این شغل، شوهرم بود. با توجه به اینکه من سه فرزند دارم، همسرم همیشه کنارم بود و در منزل تشویقم می‌کرد که کارم را با پشتکار وجدیت دنبال کنم .
جمله: چه عواملی در موفقیت شما نقش داشته است؟
قره‌جه‌لو: اول خدای متعال، دوم همراهی خوب همسرم ودرنهایت پشتکار خودم
جمله: اگر قالیباف نمی‌شدید چه شغلی را انتخاب می کردید ؟
قره‌جه‌لو: احتمالا غسال (می خندد)؛ چون هدفم خدمت به مردم است.
جمله: تا چه مقطع تحصیلی درس خوانده‌اید ؟
قره‌جه‌لو: به علت ازدواج درسن پایین و پی گیر بودن مباحث تحصیلی فرزندانم، اکنون درحال درس خواندن درمقطع دبیرستان هستم .
سخن آخر ؟
قره‌جه‌لو: امیدوارم مسئولان حمایت کنند تا بتوانم این هنر اصیل ایرانی را نه تنها در کشور بلکه در جهان گسترش دهم .
