بازار انتخاب رشته این روزها گرم و داغ است. رسانه‌ها بسیار به این مرحله مهم از زندگی افراد بارها پرداخته‌اند اما هر بار شاهد وجود مافیا، عدم انتخاب درست از سوی افراد و دیگر معضلات ناشی از انتخاب رشته هستیم. متاسفانه برخی‌ها با احساسات غلط و یا چشم و هم چشمی دست به انتخابی می‌زنند […]
بازار انتخاب رشته این روزها گرم و داغ است. رسانه‌ها بسیار به این مرحله مهم از زندگی افراد بارها پرداخته‌اند اما هر بار شاهد وجود مافیا، عدم انتخاب درست از سوی افراد و دیگر معضلات ناشی از انتخاب رشته هستیم. متاسفانه برخی‌ها با احساسات غلط و یا چشم و هم چشمی دست به انتخابی می‌زنند که بعدها دچار پشیمانی می‌شوند و مرحله تازه‌ای از شکست را اینبار در زندگی تجربه می‌کنند به همین خاطر این فرصت را غنیمت شمردیم و به سراغ یکی از بهترین و جوانترین مدیران عرصه آموزش صحیح مشاوره تحصیلی رفتیم. محمد رضا صفری، مدیر جوان و موفق عرصه مشاوره به ناگفته‌های عرصه انتخاب رشته اشاره داشتند:
این روزها فصل انتخاب رشته بین دانش آموزان بسیار داغ و مهیج است. افراد چگونه باید دست به یک انتخاب رشته درست بزنند؟
قبل از اینکه پاسخگو سؤال شما باشم باید به یک نکته اساسی و مهم اشاره کنم و اینکه همه ما افراد جامعه وقتی بیمار می‌شویم اولین فردی که در ذهنمان خطور می‌کند پزشک متخصص است و یا گاها خودمان اقدام به خوددرمانی می‌کنیم. من نه مراجعه به پزشک و نه خوددرمانی را رد می‌کنم اما از لحاظ عقلی بهتر است برای بهتر شدن وضعیت جسمانی‌مان به پزشک مربوطه مراجعه کنیم چرا که پزشک است که با تخصص و تجربه‌ای که دارد می‌تواند نجات بخش سلامت ما باشد. در انتخاب رشته هم همین منوال حاکم است. دانش آموزان می‌توانند خودشان اقدام کنند اما تجربه و زمان نشان داده است که هر گاه فردی به یک مشاور متبحر و با تجربه مراجعه کرده است نتیجه بهتری از انتخاب خود گرفته است بنابراین برای رسیدن به یک انتخاب رشته ایده آل و درست باید نزد یک مشاور کاربلد و متخصص رفت تا انتخابی اصلح و درست صورت بگیرد.
اما برخی از دانش آموزان و خانواده‌ها معتقدند که برخی از مشاوران بازارگرمی راه انداختند و اصولاً کاری از پیش نمی‌برند نظر شما چیست؟
در هر صنفی افراد کاربلد و افراد ناشی و نا آگاه ممکن است وجود داشته باشد. من خودم بارها صحبت از مافیای مشاوره و بازارگرمی برخی افراد سودجو کرده‌ام که بسیار به عرصه مشاوره در انتخاب رشته ضربه وارد ساخته‌اند. خانواده‌ها باید آگاه باشند که با جستجو می‌توانند افراد دارای صلاحیت را پیدا کنند و از آنها برای مشاوره کمک بگیرند. مشاوری که در درجه اول علم بالا به این کار داشته باشد و بتواند از تکنیک تجربه طلایی و شخصیت سنجی و تست‌هایی که از دانش آموز می‌گیرد به بهترین شکل مسیر انتخاب رشته را هموار سازد.
صحبت از مافیای مشاوره کردید. این افراد چه کسانی هستند؟
انتخاب رشته بازار داغی دارد و وقتی میلیون‌ها فرد کنکور می‌دهند و میلیون‌ها دانش آموز مشکل انتخاب رشته دارند شک نکید سر و کله مافیا هم پیدا می‌شود. مسکن که امروز قیمت آن نجومی بالا رفته است به دلیل ارزش و سود دهی بالا است که افراد مافیایی را درگیر خود کرده است. متاسفانه در کنکور و مشاوره تحصیلی، افراد مافیا کم نیستند که بسیار به سودهای کلان رسیده‌اند و تنها کسی که متضرر شده است دانش آموز و خانواده‌ها بوده‌اند. متاسفانه افرادی غیر متخصص و بازارگرم کن به مرحله‌ای مهم از زندگی افراد که انتخاب رشته نام دارد ورود پیدا کرده‌اند. آنقدر این بازار گرم شده است که فرد در گوشه‌ای از دفتر مشاور املاک خود که قاعدتاً باید به کار فروش و خرید ملک بپردازد در مقطعی از زمان که فصل انتخاب رشته است به این مبحث ورود پیدا می‌کند.
چگونه باید جلوی این افراد سودجو گرفته شود؟
بهترین اقدام آگاه سازی خانواده‌ها از طریق رسانه‌های جمعی است. وقتی فرهنگسازی به بهترین شکل توسط رسانه‌ها صورت بگیرد دیگر شاهد این همه حجم از خسارت نیستیم و این نیازمند یک حجم تبلیغاتی از سوی رسانه‌ها است.
در بخشی از صحبت‌هایتان از تست شخصیت سنجی صحبت به میان آورده‌اید. توضیح بیشتری می‌دهید؟
تست MBTI یک تست بسیار مهم در انتخاب رشته افراد است. ام بی تی آی یک تست شخصیت است که کمک می‌کند تا روحیات دانش آموزان بر اساس علاقه، ایده آلشان و نوع رفتار و احساساتی که نسبت به کار و درس دارند توسط متخصص مشاوره سنجیده می‌شود. به طور مثال با تست ام بی تی آی شما به راحتی می‌توانید شغل آینده‌تان را با عشق و علاقه انتخاب کنید.
این تست چه کمکی به دانش آموزان می‌کند؟
آنقدر کمک وسیعی می‌کند که به نظر من دیگر عمر چند ساله یک فرد تا به دوران پیری تلف نمی‌شود. این تست به شما می‌کند تا رشته مورد علاقه‌تان بر اساس توانایی‌ها و استعدادی که شما دارید سنجیده و برگزیده شود و دیگر نیازی نیست فرد از روی اجبار یا اشتباه یک عمر راه خود را بیراهه برود.
پس تست شخصیت سنجی MBTI بسیار می‌تواند مثمرثمر قرار گیرد. درسته؟
من مثالی برای شما از افراد معروف جامعه می‌زنم. اگر کریستین رونالدو یا مسی، پزشک می‌شدند چه خیانتی به فوتبال جهان بود یا اگر عادل فردوسی پور مجری وگزارشگر نبود چقدر در این حرفه ضعف داشتیم یا اگر علی دایی آقای گل جهان نبود چه افتخاری برای کشورمان به ارمغان می‌آمد. پس بنابراین علاقه و تست شخصیت افراد با تناسب استعدادشان بسیار به انتخاب رشته کمک می‌کند. البته که علی دایی و یا محمدرضا گلزار و خیلی‌های دیگر که چهره‌های سرشناس هستند از لحاظ تحصیلی راه را اشتباه رفته‌اند. علی دایی مهندسی متالوژی صنعتی شریف درس خوانده است اما بهترین آقای گل جهان شده است. محمدرضا گلزار، فارغ التحصیل مهندسی مکانیک است اما از سوپراستارترین بازیگران در کشور است که سینمای میلیاردی مدیون بازی‌های اوست. این عزیزانی که نام بردم تحصیلشان هیچ ارتباطی با حرفه‌شان نداشته است و این جا است که نقش مشاور و انتخاب رشته درست چقدر می‌تواند مفید و از تلف شدن زمان جلوگیری نماید.
برخی‌ها رتبه خوبی کسب می‌کنند اما در انتخاب رشته به دلیل شرایط بهتر، رشته مورد علاقه خود را انتخاب نمی‌کنند. در این باره توضیح بفرمائید؟
سؤال بسیار خوب و فراگیری پرسیدید که خیلی‌ها را درگیر کرده است. به عنوان بک مشاور باید بگویم تعجب من از برخی دانش آموزان یا خانواده‌هایشان این است که چرا سر در دانشگاه برایشان مهم است. چرا به دنبال اسم دانشگاه تهران یا دانشگاه صنعتی شریف هستند در حالی که اگر فلان رشته‌ای که در این دو دانشگاه قبول شده‌اند اصلاً همخوانی و هماهنگی با سطح استعداد و علاقه افراد ندارد و صرفاً با کلاس بودن اسم دانشگاه را یدک کشیده‌اند که این بسیار برای دانش آموزان اتفاق افتاده است و زمان بسیاری از زندگی خود را صرف چشم و هم چشمی یا انتخاب غلط می‌کنند. توصیه ما این است که اگر رتبه تک رقمی یا دو رقمی آورده این دلیلی نمی‌شود که باید کامپیوتر شریف درس بخوانید در حالی که خودت هم می‌دانی هیچ علاقه‌ای نداری. سر در دانشگاه برای شما تکراری می‌شود اما یک عمر کار و علاقه دیگر شوخی بردار نیست بنابراین در انتخاب رشته حتماً باید درست و از نظر متخصص این کار بهره بگیرید.
یعنی اگر فردی رتبه تک رقمی یا دو رقمی آورد نباید انتخاب کلیشه‌ای و رشته‌های معروف با دانشگاه‌های معروف را انتخاب کند؟
انتخاب رشته هیچ ربطی به رتبه یک فرد ندارد. نکته حائز اهمیت این است که خانواده‌ها کمتر به علاقه فرد نسبت به رشته و استعداد درونی فکر می‌کنند و تا فرزندانشان رتبه تک رقمی یا دو رقمی به دست می‌آورد خیلی عجولانه می‌خواهند سمت رشته دندانپزشکی یا داروسازی یا از آن طرف مهندسی مکانیک بروند در حالیکه علاقه اولویت بر رشته دارد. کیس‌های متعددی داشته‌ایم که طرف بعد چند سال درس خواندن در دانشگاه، ترم آخر انصراف داده است به این خاطر که در انتخاب رشته احساسی عمل کرده است و بعدها متوجه شده که علاقه‌اش یا بازار کارش مرتبط با رشته‌اش نیست و این یک ضرر و زیان برای افراد و حتی خانواده‌هایشان محسوب می‌شود.
فردی را سراغ دارید که رتبه خوب کسب کرده باشد اما عجولانه دست به انتخاب رشته نزده باشد؟
آقای رستگار رحمانی را خیلی‌ها می‌شناسند. این فرد سال اول کنکور در رشته ریاضی رتبه دو رقمی خیلی خوب را کسب کرد اما خیلی عجله نکرد و اینکه تصورش این باشد حالا که دو رقمی شدم پس یک رشته‌ای را سریع انتخاب کنم چرا که رتبه دو رقمی عنوان بسیار خوبی است و این جوان موفق دو سال به خدمت مقدس سربازی رفت و چند ماه وقت گذاشت و با پشتکار درس خواند و رتبه یک کنکور سال ۸۸ را اذعان خودش کرد و در حال حاضر ایشان رزیدنت جراحی مغز و اعصاب است. پس بنابراین زیاد نباید به رتبه خیلی خوبی که آورده‌اید عجله کنید و سریع انتخاب رشته کنید. باید بر اساس علاقه انتخاب رشته کنید.
اما گاها پدر و مادرها مانع می‌شوند و دوست دارند فرزندشان بهترین دانشگاه و معمولاً پزشکی یا مهندسی بخوانند؟ توصیه شما به والدین چیست؟
برخی از پدر و مادرها متاسفانه به دلیل چشم و هم چشمی‌ها و یا عدم اطلاعات کافی باعث می‌شوند تا فرزندشان به مسیر ناکجا آباد برود و زندگی‌اش به مسیر پوچی منهتی شود. تجربه زیاد داشته‌ایم که والدین از فرزندشان خواسته‌اند تا حتماً دندانپزشکی قبول شود در حالی که آن دانش آموز به دشت علاقه در موسیقی دارد و یا اینکه پدر و مادر سعی دارند بچه‌هایشان معمار یا مهندس شوند اما هیچ وقت این سؤال را نمی‌پرسند که تو چه علاقه و استعدادی داری؟ پدر ومادر فقط نقش هدایت گرایانه باید داشته باشند. پدر و مادرها باید به این نقطه از آگاهی برسند که امروزه آریا عظیمی نژاد یک اسطوره در عرصه موسیقی شده است و جایگاه ویژه وی در تلویزیون دو چندان شده است یا امین حیایی یا رؤیا نونهالی بسیار در بازیگری محبوب هستند که این روزها در عصر جدید خوش درخشیده‌اند پس توصیه ما به والدین این است که به علاقه فرزندانتان احترام بگذارید.
نیاز به مشاور چقدر در انتخاب رشته مؤثر است؟
پیامبران و امامان ما همیشه به شور و مشورت تاکید کرده‌اند و مشورت و مشاوره گرفتن بسیار می‌تواند در ایجاد کردن یک دریچه جدید در زندگی افراد تأثیر بگذارند چرا که مشاور یک متخصص است که با بهره گیری از سطح سواد و تجربه می‌تواند افراد را به مسیری که می‌خواهند رهنمون سازد.
برخی از خانواده‌ها گلایه مند هستند که مشاور به خوبی نتوانسته در انتخاب رشته فرزندشان تأثیر مثبت داشته باشد. پاسخ شما چیست؟
اگر یک فرد مشاور نتوانسته به دانش آموزی کمک کند دلیل نمی‌شود خانواده‌ها نسبت به مشاور بدبین شوند. مگر این نیست که برخی بیماران از یک پزشک نتیجه نمی‌گیرند اما از پزشک دیگری خیلی خوب نتیجه می‌گیرند. مشاوره هم همین است. خانواده‌ها باید در مورد مشاور فرزندانشان جستجو و آمار دقیقی را از سطح سواد، تجربه و قبولی‌های فرد داشته باشند و آن وقت انتخاب کنند.
در پایان چه صحبتی دارید؟
مشاوره بهترین راه برای رسیدن افراد به بینهایت موفقیت در انتخاب رشته است. خانواده‌ها باید برای انتخاب رشته فرزند خود وقت کافی بگذارند و با پرس و جو و تحقیق به دنبال یک مشاور خوب و کاربلد باشند تا راه موفقیت را برای بچه‌هایشان طولانی نسازند.
