نتایج یک پژوهش انجام‌شده توسط پژوهشگران کشور نشان می‌دهد که برخورداری از سلامت معنوی، می‌تواند نقش مؤثری در فرایند درمان و حتی بهبودی بیماران مبتلا به سرطان داشته باشد. در طول دهه‌ها، سلامتی بر اساس ابعاد خاصی شامل سلامت جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی تحلیل شده بود. اما بعدها پیشنهاد گنجاندن بعد سلامت معنوی […]
نتایج یک پژوهش انجام‌شده توسط پژوهشگران کشور نشان می‌دهد که برخورداری از سلامت معنوی، می‌تواند نقش مؤثری در فرایند درمان و حتی بهبودی بیماران مبتلا به سرطان داشته باشد.
در طول دهه‌ها، سلامتی بر اساس ابعاد خاصی شامل سلامت جسمی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی تحلیل شده بود. اما بعدها پیشنهاد گنجاندن بعد سلامت معنوی در مفهوم سلامت از سوی برخی دانشمندان، یک امر مهم از زندگی فردی و گروهی را فراروی صاحب‌نظران درگیر در امر سلامت قرار داد. حتی برخی عقیده دارند که بدون سلامت معنوی، ابعاد دیگر سلامتی نمی‌توانند حداکثر عملکرد مورد نظر را داشته باشند و رسیدن به سطح بالای کیفیت زندگی امکان‌پذیر نیست.
به گفته محققان، در یک تعریف جامع می‌توان گفت سلامت معنوی عبارت است از برخورداری از حس پذیرش، احساسات مثبت، اخلاق و حس ارتباط متقابل مثبت با یک قدرت حاکم و برتر قدسی، دیگران و خود که طی یک فرآیند پویا و هماهنگ شناختی، عاطفی، کنشی و پیامدی شخصی حاصل می‌آید. سلامت معنوی نقش حیاتی در سازگاری با استرس ایفا می‌کند و تأثیر مثبتی در ارتقای سلامت ذهنی شخص و کاهش اختلالات ذهنی دارد، زیرا اعتقادات معنوی و مذهبی ارتباط قابل‌توجهی با نشانه‌های سلامت ذهنی مانند کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش اعتمادبه‌نفس و کنترل خود دارد.در رابطه با این موضوع مهم و تأثیر آن بر وضعیت روحی و روند بهبود بیماران مبتلابه سرطان، گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تبریز و مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) مطالعه‌ای تحقیقاتی را انجام داده‌اند که در آن سلامت معنوی، بخشش و راهبردهای مقابله‌ای در بیماران مبتلابه سرطان‌های دستگاه گوارش مورد بررسی واقع شده است.
در این پژوهش، ۴۵ بیمار مبتلابه انواع مختلف سرطان‌های دستگاه گوارش مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) مشارکت داشته‌اند و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه‌های علمی خاص از آنها جمع‌آوری شده است. سپس داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش‌های آماری و به کمک رایانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.
نتایج این تحقیق نشان داد که سلامت معنوی، یکی از تأثیرگذارترین ابعاد سلامت است و اهمیت بسیار زیادی دارد. بر این اساس، بعد معنـوی سلامت، منعکس‌کننده احساسات، رفتارها و شناخت‌های مثبت از ارتباطات با خود، دیگران، طبیعت و موجودی برتر است. ایـن بعد از سـلامتی، باعث می‌شود فرد دارای هویت یکپارچه رضایت، شادی، عشق، احترام، نگرش‌های مثبت، آرامـش درونـی، هـدف و جهـت در زندگی باشد.
به گفته فریده نصیری، محقق مرکز تحقیقات پزشکی مبتنی بر شواهد پژوهشکده مدیریت سلامت و ارتقای ایمنی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و همکارانش: «در این مطالعه بر اساس میانگین نمره‌های بعد مذهبی و وجودی می‌توان فهمید که بیش از ۵۰ درصد از بیماران، حس رضایت از زندگی و رضایت از ارتباط با قدرت برتر (خداوند) را دارند».آنها می‌گویند: «نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بین سلامت معنوی و بخشش در بیماران مبتلابه سرطان دستگاه گوارش رابطه معنی‌دار مثبت وجود دارد و ازآنجایی‌که می‌دانیم دعا و خلوت با خداوند احساس رضایت زیادی به انسان می‌دهد، فرد بیمار، عقیده دارد که خداوند مرا دوست دارد و مراقب من خواهد بود و این ارتباط با خداوند به من کمک می‌کند تا احساس تنهایی نکنم».
همچنین با توجه به نتایج مطالعه فوق، بین سلامت معنوی و بخشش با راهبردهای مقابله‌ای مذهبی در بیماران مبتلابه سرطان دستگاه گوارش رابطه معنی‌دار مثبت وجود دارد.
بر اساس یافته‌های مطالعه فوق، سلامت معنوی ابعاد مختلف زندگی بیمار را هماهنگ می‌کند و امید به زندگی را بیشتر می‌کند. به همین دلیل از این روش می‌توان برای بهبود سلامت روانی بیماران مبتلابه سرطان و سایر بیماری‌های صعب‌العلاج استفاده کرد.این یافته‌ها در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی در نشریه «اخلاق پزشکی» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر شده‌اند.
