نیلوفر منصوری دبیر گروه گردشگری غار سهولان دومین غار بزرگ آبی ایران است و در حدود ۴۳ کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد – بوکان در آذربایجان غربی قرار دارد. غار آبی تاریخی سهولان یکی از مهم ترین و کم نظیرترین غارهای طبیعی کشور و از شگفت انگیزترین جلوه های طبیعت زیبای استان آذربایجان […]
نیلوفر منصوری
دبیر گروه گردشگری
غار سهولان دومین غار بزرگ آبی ایران است و در حدود ۴۳ کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد – بوکان در آذربایجان غربی قرار دارد. غار آبی تاریخی سهولان یکی از مهم ترین و کم نظیرترین غارهای طبیعی کشور و از شگفت انگیزترین جلوه های طبیعت زیبای استان آذربایجان غربی به شمار می رود. غار سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و این غار در نزدیکی روستایی به همین نام قرار گرفته است. مردم محلی غار را کونه کوتر، یعنی لانه کبوتر نیز می نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است. این غار وسیع ابی، سالهاست که از مسافران دور و نزدیک استقبال می کند.
سوار بر ماشین شخصی تا نزدیکی های غار سهولان رفتیم و بعد از پیاده روی کوتاهی به محوطه غار سهولان رسیدیم. قبل از ورود به منطقه، تابلویی با عنوان “جاذبه معکوس” در کنار جاده وجود داشت، ظاهراً در این منطقه با وجود سرازیری جاده بر اثر کشش کوه، سرعت و شتاب اتومبیل کاهش می یابد. روستای سهولان در مسیر جاده فرعی (برهان) مهاباد – بوکان قرار گرفته که یکی از زیباترین عرصه‌های طبیعی آذربایجان غربی است، این منطقه دارای پستی و بلندی‌ها و دشت‌های سرسبز، باغات و مزارع پربار، چشمه سارهای پرآب و جویبارهای متعددی است که باغات، مزارع و دشت‌های منطقه را سیراب می‌کنند.
هزینه بازدید از غار و استفاده از قایق ۱۵ هزار تومان است. با گذر از حدود صد پله به محل سوار بر قایق ها می رسیم. قایق ران اطلاعات مختصر و مفیدی از تاریخچه ارائه می دهد. این غار با تعدادی حوضچه بزرگ که به وسیله دالان های آبی به هم متصل شده‌اند، تشکیل شده است. در سال ۱۳۷۰ گروهی برای شناسایی و انجام کارهای نخستین از غار دیدن کرده و سرانجام در سال ۱۳۷۶ به بازگشایی مسیرهای ورودی پرداخته اند که در سال ۱۳۷۹ توسط شهرداری مهاباد مورد استفاده موقت قرار گرفت. به گفته مسئولان میانگین روزی ۴ هزار نفر از این غار بازدید می کنند. نورپردازی محیط درونی غار که با انواع لامپ ها و نورافکن ها چراغانی شده، باعث شده تا بتوان مناظر شگفت انگیزی داخل غار و حتی آب را مشاهده کرد. پای فیل، عروس دریایی، خفاش و قندیل های زیبای غار رسوبات بسیار دیدنی داخل غار هستند. تنها ساکنان این غار کبوتران چاهی و خفاش ها هستند که در کمال آرامش، روی تخم های خود خوابیده و یا در حال استراحت هستند، خفاش ها به خاطر اندک نوری که از چراغ های داخل غار به اطراف پراکنده می شود به قسمت های تاریک پناه برده اند اما برخی از کبوتران لانه های خود را چنان در نزدیکی محل تردد قایق ها می سازند که گردشگران می توانند، تخم ها و یا جوجه های آنان را لمس کنند.
ارتفاع سقف آن از سطح آب در حوضچه آخر ۵۰ متر و عمق آب در حوضچه وسط به ۳۵ متر می‌رسد، بر اساس نوشته‌های یک هیئت غارنورد از دانشگاه آکسفورد که در سال ۱۳۵۰ ه. ش از آن دیدن کرده بودند، غار سهولان را به عنوان یکی عجیب‌ترین غارهای آبی جهان به شمار آوردند.
قدمت غارآبی تاریخی_ سهولان (کونه کوتر)
غار آبی تاریخی سهولان (کونه کوتر) پس از غار علی صدر در همدان دومین غار آبی در غرب کشور است. این غار تا اندازه ای شبیه به غار علیصدر همدان است با این تفاوت که قسمت کشف شده آن در حال حاضر چندان طولانی نبوده و قندیل‌های بسیار زیبا و فراوان موجود در غار علیصدر را به صورت موردی می‌توان در این غار مشاهده کرد، غار سهولان دارای دو در اصلی است که به هم راه دارند و می‌توان از هر یک از آنها وارد غار و از در دیگر خارج شد.
غار سهولان یکی از غارهای منحصر به فرد در کشور است. این محل اولین بار توسط آقای ژاک دمرگان فرانسوی در سال ۱۸۹۰ میلادی مورد بازدید قرار گرفت. سپس در سالهای جنگ جهانی دوم توسط یک هیئت انگلیسی مجددا مورد مطالعه قرار گرفت. تا سال ۷۵ هجری شمسی تنها مستندات، اقوال شفاهی مردم منطقه و مکتوب کتاب جغرافیای غرب ایران نوشته آقای ژاک دمردگان بود، اما در این سال کمیته غار شناسی آذربایجان غربی رسما اقدام به شناسایی کامل آن کرد.
این غار که به تازگی در میان ایرانگرادان معروف شده، به سرعت جایگاه ویژه ای به عنوان یکی از مهم ترین غارهای آبی ایران یافته است و دارای ایوان های بلند با نقش و نگارهای سحرآمیز، تندیس های طبیعی به اشکال گیاهان و جانوران، استلاگمیت ها و استلاکتیت های ظریف و دالان های تنگ و باریک است که عظمت آفرینش را در مقابل دید هر بیننده ای به نمایش می گذارد.
طرح حفاظت از غار سهولان مهاباد تدوین شده است
با توجه به اهمیت گردشگری این غار، طرح جامعه حفاظت برای حفظ ساختار طبیعی و جلوگیری از هرگونه دخل و تصرف در محیط داخل و اطراف غار طی سالهای اخیر با همکاری دستگاه‌های ذیربط تدوین شده است.
در قالب طرح جامع حفاظت از غار سهولان مهاباد نحوه بهره برداری از غار نیز مشخص شده تا از این ظرفیت منحصربفرد طبیعی در استان برای توسعه صنعت گردشگری نیز استفاده شود و از هر گونه دخل و تصرف که به فضای غار لطمه وارد کند، جلوگیری می‌شود.
این غار با داشتن حوضچه آبی بزرگ با مناظر فوق العاده دیدنی و دالانهای مملو از آب، بافت آهکی، قندیل‌های فعال غار و قرار گرفتن در منطقه ای خوش آب وهوا و قدمت تاریخی هر ساله پذیرای جمعیت کثیری از گردشگران است.
