ساخت فیلم ها و سریال های مناسبتی در سیما، در برهه های زمانی متفاوت در سال رخ می دهد که محرم را مي توان يکي از اين بازه هاي زماني دانست که بيشترين حجم برنامه هاي مذهبي از تلويزيون پخش مي شود. از سال ۱۳۸۰ با پخش سریال «شب دهم» قالب نمایشی هم به فهرست […]
ساخت فیلم ها و سریال های مناسبتی در سیما، در برهه های زمانی متفاوت در سال رخ می دهد که محرم را مي توان يکي از اين بازه هاي زماني دانست که بيشترين حجم برنامه هاي مذهبي از تلويزيون پخش مي شود. از سال ۱۳۸۰ با پخش سریال «شب دهم» قالب نمایشی هم به فهرست ویژه برنامه‌های ماه محرم و صفر اضافه شد. از آن سال به بعد هر ساله تلویزیون یک یا چند سریال با موضوع عزاداری، عدالت‌طلبی، مبارزه با ظلم، بخشش و جوانمردی، تعزیه و… را روانه آنتن کرده است. «شب دهم»، «معصومیت از دست رفته» و «پریدخت»، سریال‌هایی هستند که در دهه‌های محرم پخش شدند و توانستند از مخاطب تلویزیونی نمره قبولی بگیرند.
ماندگارترین مجموعه تلویزیونی
بیش از یک دهه از ساخت مجموعه تلویزیونی «شب دهم» به نویسندگی و کارگردانی حسن فتحی می‌گذرد. این مجموعه تلویزیونی زمانی پخش شد که ماه محرم با عید نوروز تقارن یافته بود و توانست مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند و تنها سریالی محسوب می‌شود که در طول یک‌دهه، هر سال از یکی از شبکه‌های تلویزیونی چه در داخل و چه خارج از کشور پخش شده و پس از بارها پخش هنوز مخاطبانی دارد که پای آن می‌نشینند و ماجراهای آن را با اینکه قصه را از بر شده‌اند، دوباره پیگیری می‌کنند.
سريال شب دهم بر مبناي خاطرات نوستالژيک برگزاري مراسم تعزيه خواني محرم در دوران پر تلاطم و حوادث پيش از انقلاب و منع عزاداري هاي محرم شکل گرفت که بسياري از مخاطبان از اين رو با سريال همنفسي داشتند، سریالی که تیتراژ پایانی آن با صدای علیرضا قربانی هنوز هم زمزمه می شود «مرز در عقل و جنون باریک است..». این سریال ملودرامی عاشقانه است که حیدر لوطی جوان و عاشق پیشه را از عشق به دختر شاهزاده قجری به آستان وصل امام حسین(ع) رساند. نگاه عمیق به مقوله عشق و عاشورا و پیوند این دو موضوع، رمز ماندگاری سریال های محرم است که نمونه آن را در سه سریال شب دهم، معصومیت از دست رفته و پریدخت دیده ایم.
معصومیت از دست رفته
در سال ۸۲ «داود میرباقری» کارگردان تاریخی ساز تلویزیون به سراغ محرم رفت و سریال کوتاهی را با عنوان «معصومیت از دست رفته» روی آنتن فرستاد تا «جنایت و مکافات» دینداران آن زمان در مواجهه با کربلا را به تصویر بکشد. بار داستان این بار به دوش «شوذب»است که او را از یاران حضرت علی(ع) می دانند اما در آستانه قیام عاشورا، شوذب خزانه دار کوفه است؛ میرباقری برای افزودن به بار درام داستان پای دو زن را به داستان باز می کند: ماریای مسیحی که از عشق به علی ابن ابیطالب (ع) با شوذب ازدواج می کند تا خاطرات شیرین علی(ع) برایش زنده بماند. در آن سوی داستان حمیرای یهودی قرار دارد که راه ورود به دستگاه خلافت امویان را در فریب شوذب می بیند و سرانجام نیز موفق می شود. لغزش شوذب در واقعه کربلا و سکوت وی در برابر امویان سال ها بعد فرجامش را نشان می دهد؛ پسری که ماریا برای او به دنیا آورده بود، کشته می شود و شوذب هم که دیوانه شده ربابه دخترش را در مجلس عروسی اش به آتش می کشد.
همپای پریدخت با تاریخ
«پریدخت» سامان مقدم را می توان دیگر سریال ماندگار تلویزیون برای ماه محرم دانست که توانست گریزی به تاریخ معاصر ایران در سده اخیر بزند و در حقیقت روایتی عاشقانه – عامیانه در دل محرم و اعتراض های مردم در دوران پیش از انقلاب بود.
«پریدخت» داستان زندگی دختر حاج میرزا یکی از سرشناسان مومن شهر است که از سال ۱۳۱۴ رقم می خورد، جایی که پریدخت در دو راهی انتخاب خواستگار قرار دارد؛ داستان با فراز و فرود زندگی پریدخت جلو می رود تا فاجعه مسجد گوهرشاد، کشف حجاب رقم می خورد. مرحله دوم زندگی پریدخت با تبعید رضاشاه و روی کارآمدن محمدرضا پهلوی آغاز می شود، قصه ای که تا بعد از کودتای ۲۸ مرداد ادامه می یابد. مثلث عشقی مبهم میان پریدخت، نادر و نصرت، جوهره داستان بود؛ نصرت که با چله نشینی در خانه میرزا دلباخته دختر او می شود و نادر خانزاده ای که از دختر مورد علاقه اش دور می شود.
