داستان یک عُمر است، وقتی یکی از قدیمی‌های محله از کوچه‌ی «عباسقلی‌خان» مشهد می‌گذرد و یادش می‌آید آن وقت‌ها ۲۸ کاروانسرای تجاری در همین کوچه پس‌کوچه‌ها رونقِ بیشتر شهر را رقم می‌زده و حالا تنها سرای زندهِ آن سالها یعنی «سرای عزیزالله‌اف» که توانست پایبند به اصول تجاری آن زمان باقی بماند، پلمب شد تا […]
داستان یک عُمر است، وقتی یکی از قدیمی‌های محله از کوچه‌ی «عباسقلی‌خان» مشهد می‌گذرد و یادش می‌آید آن وقت‌ها ۲۸ کاروانسرای تجاری در همین کوچه پس‌کوچه‌ها رونقِ بیشتر شهر را رقم می‌زده و حالا تنها سرای زندهِ آن سالها یعنی «سرای عزیزالله‌اف» که توانست پایبند به اصول تجاری آن زمان باقی بماند، پلمب شد تا شاید سر و سامان پیدا کند.
حدود ۷۷ سال پیش در ۱۳۴۷ قمری، حاج غلامحسین معمارِ مشهدی، این سرا را می‌سازد و سالها بعد، وقتی «عزیزالله اُف» آن را می‌خرد، نام او روی این مکان ماندگار می‌شود، در طول این سالها، تجارت‌های گوناگونی در این مکان شکل می‌گیرد که همگی به دلیل موقعیت مکانی مناسبش رونق داشته‌اند.
با پیروزی انقلاب، سرا مصادره می‌شود، تا ۱۸ سال پیش که ملک به چند مالک خصوصی فروخته می‌شود، با همه‌ی این موارد، آن تا امروز به عنوان قدیمی‌ترین بازار فعالِ مشهد پا برجا بوده است.
به گفته‌ی حاج قربان – سرایدار این سرا در آن زمان -، در سال ۶۲ اداره میراث فرهنگی تصمیم به ثبت بنا می‌گیرد، اما به دلیل قدمت کمِ سرا، نخست از این اقدام منصرف می‌شوند تا سال ۸۰ که بالاخره اداره میراث فرهنگی، بنا را در فهرست آثار ملی با شماره‌ی ۴۰۳۰ ثبت می‌کند.
همان ۱۷ سال قبل حاج قربان، نگرانِ وضعیت نامناسب سقفِ چوبی طبقه‌ی سوم بنا بود که مقاومت برف سنگین را ندارد و مالکان از آن زمان اجازه‌ی مرمت یا تعمیر بنا را نداشته‌اند.
این هشدارها تا امروز ادامه پیدا می‌کند و سرانجام قدیمی‌ترین بازار فعال مشهد در راستای ایمنی‌سازی واحدهای صنفی در این مجموعه پلمب شد، تا حفاظت‌های مورد نیاز در این سرا و مغازه‌های تاریخی آن انجام شود.
رضا سلیمان‌نوری – رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان – با اعلام خبر پلمپ حیاط کوچک قدیمی‌ترین بازار مشهد در راستای ایمنی و حفاظت از این اثر تاریخی توضیح داد: بخشی از سرای تاریخی «عزیزالله اُف»، از سوی مقام قضائی پلمب شد تا ایمنی واحدهای صنفی در این مجموعه و همچنین حفاظت از این اثر تاریخی انجام شود که در این راستا ۳۱ مغازه حیاط کوچک (پشتی) این سرا تعطیل شد.
او با بیان این که این بنای ۱۴۰ساله تا امروز رنگ مرمت به خود ندیده بود، ادامه داد: در حال حاضر این اثر تاریخی یکی از بحرانی‌ترین آثار تاریخی ثبت‌ملی شده مشهد محسوب می شود، چون با توجه به قدمت آن، خطر بروز حوادثی مانند پلاسکو با توجه به اقلام مورد معامله در این سرا در ان وجود دارد، به همین دلیل مرمت و بازسازی این اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه مقام قضایی، استانداری، میراث فرهنگی و شهرداری مشهد در هماهنگی با یکدیگر در احیای این اثر تلاش می‌کنند، اظهار کرد: متولی اصلی احیای این سرا سازمان میراث‌فرهنگی است اما شهرداری مشهد نیز در پروژه سرای عزیزالله‌اف با این سازمان همکاری خواهد داشت، در مرحله نخست نیز استحکام‌بخشی این بنا از حیاط کوچک آغاز شده و پس از آن حیاط بزرگ هم استحکام بخشی می‌شود. به گفته‌ی رئیس هیات مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان، طبق برآوردهای میراث‌فرهنگی اجرای این پروژه بین ۱۲ تا ۱۸ماه طول خواهد کشید.
