شهلا منصوریه تلاقی جنگل، کوه و دریا، از شمال کشور، بهشتی روی زمین ساخته که هر زمان از سال گردشگران و توریست های زیادی را به سوی خود جذب می کند. توریست هایی که از تمام نقاط کشور به میهمانی استان های شمالی و خط ساحلی خزر می روند. این درحالی است که هیچکدام از […]
شهلا منصوریه
تلاقی جنگل، کوه و دریا، از شمال کشور، بهشتی روی زمین ساخته که هر زمان از سال گردشگران و توریست های زیادی را به سوی خود جذب می کند. توریست هایی که از تمام نقاط کشور به میهمانی استان های شمالی و خط ساحلی خزر می روند. این درحالی است که هیچکدام از گردشگران که برای تفریح به ساحل می آیند و خود و فرزندانشان در آب شنا می کنند از وجود شیرابه های سمی زباله هایی که در نزدیکی سواحل دپو می شوند و به دریا می ریزد، بی خبرند و به همین جهت با خیال راحت در آب خزر شنا می کنند. شیرابه های سمی که باعث می‌شوند آبزیانی که بر سر سفره های ما می آیند نیز مسموم باشند.
سواحل دریای خزر، سال هاست که با چالش جدی انباشت زباله مواجه است به گونه ای شیرابه های سمی این زباله ها به راحتی پس از طی کردن مسافتی کوتاه به دریا می ریزد و نه تنها محیط زیست بلکه بهداشت و سلامت انسان را هم با تهدیدی جدی مواجه می کند. این در حالی است که طی سال های گذشته به رغم هشدارهای داده شده از سوی کارشناسان هیچگونه اقدام جدی از سوی مسئولان در خصوص این طلای کثیف صورت نگرفته است. به گفته یک فعال محیط زیست، روزانه ۵۰ هزار تن زباله در کشور تولید می شود که از این میزان ۳۳۰۰ تن زباله مربوط به منطقه مازندران و ۷۴۰۰ تن زباله مربوط به شهر تهران و همینطور به نسبت شهرها این آمار پخش می شود.
سهیل اولاد زاد با بیان اینکه تفاوت و تفکیک میزان پسماند وجود دارد به روزنامه «جمله» می گوید: ۷۰ درصد از میزان زباله تر و ۳۰ درصد زباله خشک است. همچنین در بحث اقتصادی کردن زباله ها، هرچه میزان زباله خشک بیشتر باشد می توانیم درآمدزایی بیشتری داشته باشیم پس می توان مدیریت پسماند درستی داشت. اما در کشور ما دقیقا برعکس است و میزان زباله تر بسیار بیشتر از زباله خشک است.
به گفته این فعال محیط زیست، داستان ها برای بعد از تولید زباله متفاوت است، از این جهت که متاسفانه زباله ها را به فرهنگی ترین شیوه ممکن در باکس زباله قرار می دهیم و ساعت ۹ شب جلوی در خانه ها می گذاریم. که پس از جمع آوری در تهران، در آرادکوه یا اطراف کهریزک تخلیه می شود. در شمال کشور هم یا به جنگل های شمال می رود و تخلیه می شود. مثل سراوان رشت، جواهرده در رامسر، دوهزار تنکابن، جاده هراز آمل، الیمالات در نور، تپه های گرگان، و اماکن زیادی که از کوه، جنگل، دشت و بیابان را فراگرفته اند.
وی مشکل را عدم توجه به قضیه زباله می داند و می گوید: روی این موضوع آنچنان که باید و شاید کار نشده و آنقدر به حواشی اهمیت می دهیم که از اصل اساسی قضیه دور می شویم.
شیرابه های سمی
کارشناسان محیط زیست، معتقدند که یکی از مرگبارترین عوارض تولید و دفع زباله، شیرابه آن است. شیرابه ای که با در برگرفتن آلودگی های دیگری که در اطرافش قرار دارد به کانون قابل توجهی از باکتری ها و سایر میکروب های مضر تبدیل شود. این درحالی است که این شیرابه ها که از زباله های در حوالی ۲۰ متری ساحل دپو می شوند به راحتی وارد آبهای دریا می شوند. نفوذ شیرابه های ناشی از زباله به سفره های آب زیرزمینی که آب شرب شهروندان را تأمین می کند، به مراتب خطرناک‌تر از فاضلاب است.
به گفته اولادزاد، یکی از بیشترین بیماری ها در شمال ایران، بیماری سرطان گوارشی است. زیرا از آب های سطحی زیرزمینی استفاده می کنیم که از کنار محل دفن زباله ها عبور می کنند. باید وضعیت فاضلاب در شمال کشور را بررسی کنیم و ببینیم که چند کیلومتر شبکه تصفیه فاضلاب در این سال ها کشیده شده و چه کارهایی برای زباله انجام داده ایم. چندتا دستگاه زباله سوز آوردیم. واقعا برای زباله چه کرده ایم؟ تنها کاری که می کنیم، این است که با انباشته کردن زباله موجب جاری شدن شیرابه به داخل آب های زیرزمینی که مردم از آن استفاده می کنند می شویم.
وی معتقد است یکی از بزرگترین مشکلات در این زمینه وجود مافیاست. اولادزاد می گوید: مافیا حتی پوست و استخوان زباله را هم گرفته است. وجود ترنول مالی شدیدی و مافیای گسترده بر سر موضوع پسماند بزرگترین معضل پسماند کشور بخصوص شمال است.
وی درخصوص میزان شیرابه ای که از پسماندها وارد آبها می شود، ادامه می دهد: شیرابه یک عصاره آلودگی است که از درهم فشردگی زباله طی گرما و فرایندهای طبیعی به وجود می آید. وقتی شیرابه را بررسی می کنیم، پارامترهای زیست محیطی را وقتی بررسی می کنیم تفاوت کاهش چشمگیری با فاضلاب دارد. که مستقیما وارد آبخوان می کنیم. که در این شرایط هیچ موجود زنده ای نمی تواند زندگی کند.
به گفته وی در کنار محل های دفن زباله، زمین های کشاورزی و دامداری را وجود دارد. در منطقه قائم شهر، بابل کنار، یک متری ساحل محمودآباد و در منطقه عباس آباد تنکابل زباله دپو می شود.
راهکار چیست؟
کل دنیا در مورد موضوع پسماند خیلی پیشرفت کرده است و انواع و اقسام کالاها و اجناس مختلف را از بازیافت زباله به دست می آورد. اما ما در این زمینه آنقدر عقب هستیم که یک عده مافیا در این زمینه سود به دست می آورند. به گفته وی بخش خصوصی تمایل به انجام مدیریت امور پسماند را دارد اما مسئولان امر از پذیرفتن آن امتناع می ورزند. زیرا پیمانکارانی هستند که با اجیر کردن یک عده کارگر بی گناه که کارشان تفکیک زباله در مقصد است، روزانه برای ۲۰۰ تن زباله ۵۰ تا ۶۰ میلیون به دست می آورند. این درحالیست که تصور کنید در شهری مثل تهران با ۷۴۰۰ تن زباله، چه ترناول عجیب و غریبی در زمینه جابه جا می شود. این در حالیست که مردم متوجه این موضوع نیستند. که اگر مثلا قیمت جنسی کیلویی ۱۵۰۰ تومان یعنی ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن زباله ای که از صفر و بدون هیچ واسطه ای به دست پیمانکار و دلال زباله می رسد حجم عجیب پول است که به دست آن شخص می رسد. در حالیکه همین افراد مانع ایجاد زیرساخت ها هستند.
وی درخصوص راهکار ارائه شده دراین زمینه می گوید: پیشنهاد ما این است که کارگران دفن زباله را از محل دپوی زباله ها بیرون کنند. تمام شیرابه ها و گازهای تولید شده در محل دفن زباله ها، وجود کارگرانی است که مشغول تفکیک زباله هستند. برای همین باید بخش خصوصی در این زمینه فعال شود.
