با اینکه سازمان محیط زیست و بسیاری از کارشناسان بر ممنوعیت تولید سواری‌های دیزلی تأکید می‌کنند و حتی به دلیل آلایندگی بالای این سواری‌ها، تولید آن در شورای اقتصاد هم رأی نیاورد، مرکز تحقیقات ایران‌خودرو، بر خواسته خود پافشاری می کند. اما رئیس سازمان محیط زیست خواسته ایران خودرو را بی‌جواب نگذاشت و در نامه […]
با اینکه سازمان محیط زیست و بسیاری از کارشناسان بر ممنوعیت تولید سواری‌های دیزلی تأکید می‌کنند و حتی به دلیل آلایندگی بالای این سواری‌ها، تولید آن در شورای اقتصاد هم رأی نیاورد، مرکز تحقیقات ایران‌خودرو، بر خواسته خود پافشاری می کند. اما رئیس سازمان محیط زیست خواسته ایران خودرو را بی‌جواب نگذاشت و در نامه ای دلایل مخالفت خود را ارائه کرده است. تابستان امسال بود که مرکز تحقیقات ایران‌خودرو درخواست مجوز تولید سواری دیزلی را با سازمان محیط زیست مطرح کرد اما با مخالفت شدید این سازمان مواجه شد، تا جایی که عیسی کلانتری، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرد: «امیدواریم هیچ دولتی حاضر نشود مجوز ورود ناوگان دیزل سواری را به جاده‌ها و شهرهای کشور صادر کند.» مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست هم بر مخالفت سازمان محیط زیست با تولید سواری دیزلی دست گذاشت و کار به تهدید هم کشیده شد. او صراحتا با استناد به قانون هوای پاک این موضوع را مطرح کرد: «اگر مجوز تولید سواری دیزلی صادر شود، دستگاه‌های نظارتی می‌توانند ورود و دستگاه‌های مختلف را در حوزه آلودگی هوا بازخواست کنند.»
در ادامه این ماجرا، سازمان محیط زیست برای بررسی دقیق‌تر درخواست ایران‌خودرو، موضوع را به کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر کشور واگذار کرد. محسن ناصری، مجری کنسرسیوم پژوهشی ١٣ دانشگاه برتر کشور نتایج بررسی دانشگاهیان را اعلام و تأکید کرد: «دیزل‌سوزها در تولید و انتشار گازهای آلاینده به‌ویژه ناکس سهم بالایی دارند که باعث شده بسیاری از کشورهای دنیا حرکت به سمت دیزل‌ها را منتفی کنند. در اروپا هم برنامه تولید سواری‌های دیزلی با سرعت قابل توجهی رو به افول است و حتی ورود دیزلی‌ها به بسیاری از شهرهای اروپایی با ممنوعیت و محدودیت مواجه است.»
در کنار اینها، وزارت بهداشت هم موضع مخالفی گرفت و وزیر بهداشت گفت: «ما در وزارت بهداشت به‌عنوان متولی امر سلامت در کنار سازمان محیط زیست قرار داریم و اگر قرار باشد آلاینده‌های تولیدشده توسط خودروهای دیزلی، سلامت مردم و جامعه را تحت‌تأثیر قرار دهد، قطعا در مقابل تولید آن ایستادگی خواهیم کرد.»
با وجود همه این مخالفت‌ها با تولید سواری دیزلی از سوی سازمان محیط زیست و استادان دانشگاه، مرکز تحقیقات ایران‌خودرو با قدرت بر خواسته خود پافشاری کرد، به‌طوری که ماجرای تولید سواری دیزلی را در شورای اقتصاد مطرح کرد و به دنبال کسب یارانه و تسهیلات مالی برای تولیدات خود بود.
حال، عیسی کلانتری در نامه ای خطاب به مصطفی میرسلیم ضمن مخالفت دوباره این سازمان با تولید سواری دیزلی یادآورشد: «بی‌تردید رشد و بالندگی این سرزمین در همه زمینه‌ها و ابعاد، آمال و آرزوی همه ما است و برای تحقق اهداف بلند مدت و کوتاه مدت این مهم، تمامی ارگان‌های دولتی و غیردولتی باید با پشتوانه حمایت مردم و آحاد جامعه و با بهره‌گیری از تجارب و دانش نخبگانی چون جنابعالی و سایر دلسوزان به این کشور اقدامات لازم را صورت دهند. دغدغه جنابعالی و سایر همکارانتان نیز معطوف به همین موضوع است و همه ما به دنبال یک هدف هستیم.»
در بخشی از این نامه آمده است: «لذا با توجه به نامه شماره ۹۸/۶۲۰۲۵ به تاریخ ۹۸/۰۶/۱۷ جنابعالی، یک نسخه از گزارش مطالعه جامع فنی، محیط زیستی و اقتصادی در خصوص موضوع تولید خودروهای سواری دیزلی که توسط کارشناسان این سازمان که با همکاری و مشورت صاحبنظران صنعت و اعضای هیئت علمی دانشگاه های برتر کشور تدوین شده است، به پیوست ایفاد می‌شود.»
معاون رئیس جمهوری با اشاره به اینکه برای بررسی تولید خودروهای سواری دیزلی، خوشبختانه منابع و تجربه‌ها بسیار خوبی در دسترس است که می‌توان با درک صحیح از آنها در خصوص این موضوع تصمیم گیری کرد،عنوان کرد: «در طول تمام سال‌هایی که تولید خودروهای سواری دیزلی در ایران ممنوع بود، کشورهایی در دنیا تجربه‌های عملی آن را در جوامع خود پیاده کردند که از این قبیل می‌توان به کشورهای اروپایی اشاره کرد. تولید خودروهای سواری دیزلی در اروپا در اواخر دهه ۹۰ و اوایل قرن ۲۱ میلادی رواج پیدا کرد که علت عمده آن نیز همین رویکرد انرژی و کاهش مصرف سوخت بود.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی در این مدت قوانین محدودکننده‌ای نیز برای استفاده از خودروهای دیزلی در سطح شهرهایشان اعمال کرده‌اند، عنوان کرد: «اشتوتگارت، دوسلدورف، بروکسل و .. نمونه شهرهایی هستند که ورود خودروهای دیزلی به آنها ممنوع است و سایر شهرهای بزرگ مانند لندن، رم، مادرید، مونیخ و … نیز در سال‌های آینده برنامه ممنوعیت ورود ناوگان خودروهای دیزلی به شهرهایشان را در دست اجرا دارند. در همین زمان محدودیت‌های دیگری مانند سختگیری معاینه فنی، افزایش مالیات و عوارض، ممنوعیت پارک و سایر قوانین محدود کننده برای خودروهای دیزلی در شهرهای مختلف اروپایی به اجرا درآمده است.»
وی تصریح کرد: «این روند نشان می دهد کشورهای اروپایی که سالیان دراز تجربه تولید و استفاده از خودروهای دیزلی را دارند، تنها راه چاره را ممنوعیت تولید و حذف این خودروها از ناوگانشان دیده‌اند که می‌تواند به عنوان یک الگو برای دستیابی به تجارب کشورهای موفق و با کمترین هزینه و بدون آزمون و خطا مورد توجه سیاستگذاران کشور ما قرار گیرد.»
کلانتری تاکید کرد: «نباید از این واقعیت چشم‌پوشی کنیم که صنعت خودروسازی در ایران نسبت به اروپا عقب‌تر است اما با تصمیم‌های هوشمندانه می‌توان این فاصله را به‌شدت کاهش داد. خودروسازان ما باید با شناخت و ترسیم مسیری که همتایان پیشرفته‌تر خود در اروپا پیموده‌اند، قسمتی از این مسیر را که به عقیده همان خودروسازان اشتباه پیموده شده بود، حذف کرده و با تغییر جهت حرکت به سمت مسیری که در حال حاضر خودروسازان مطرح دنیا به دنبال آن هستند از فاصله خود نسبت به آنها بکاهند و خود را به مرزهای تکنولوژی نزدیک کنند.»
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «گزارش‌های زیادی نشان دهنده این مهم است که علیرغم اینکه تعداد خودروهای دیزلی از میان کل وسایل نقلیه در شهر تهران در حدود سه درصد است، عامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران (سیاهه انتشار سایر کلانشهرها در دست تهیه است) خودروهای دیزلی هستند. در طول سالیان گذشته دولت از کنترل آلایندگی این خودروها تاحدودی ناتوان بوده است و منطقی نیست که با افزودن به شمار این خودروها چالش های پیش رو را افزایش داد.»
کلانتری تصریح کرد: «کاهش استفاده از حامل‌های انرژی و مصرف سوخت امری است که در اکثر اسناد بالادستی و قوانین و مصوبات به آن اشاره شده و سیاست‌های کلی بخش انرژی کشور نیز در همین جهت است بنابراین هر گونه تصمیمی که باعث صرفه جویی در مصرف سوخت شود در راستای این سیاست‌ها قرار خواهد گرفت.»
وی افزود: «تولید خودروی دیزلی نیز با توجه به پایین‌تر بودن مصرف سوخت آن نسبت به خودروهای بنزینی می‌تواند از حمایت سیاست فوق بهره‌مند شود اما نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه شود این است که در کنار مسئله کاهش مصرف سوخت، باید سایر سیاست‌های کلی نیز در تصمیم گیری‌ها لحاظ شود.»
معاون رئیس جمهوری با اشاره به نامه ایران خودرو به اسحاق جهانگیری عنوان کرد: «مدتی است نامه‌ای از جانب همکاران جنابعالی در مجموعه ایران خودرو دیزل با این مضمون برای معاون اول رئیس جمهور ارسال شده که درحال حاضر به دلیل وجود تحریم‌ها و عدم تأمین سوخت باکیفیت مناسب، الزام نصب فیلتر دوده روی خودروهای دیزلی حذف شود. حال جنابعالی در بند ۵ نامه خود اعلام فرمودید که سوخت باکیفیت دیزل در کشور توسط وزارت نفت به خوبی تأمین می‌شود و کاملاً مناسب استفاده محصول طراحی شده آن شرکت است. این موضع‌گیری متضاد از یک مجموعه واحد جای سوال دارد و در این شرایط این برداشت در اذهان ایجاد می‌شود که خودروسازان نسبت به کیفیت سوخت توزیعی در کشور متناسب با منافع خود اظهار نظر می‌کنند.»
کلانتری در پایان نامه خود به میرسلیم آورده است: «نکات بالا اصول مخالفت این سازمان با تولید خودروهای سواری دیزلی که هریک از بندهای فوق به‌طور کامل جزئی و فنی در گزارش پیوست تشریح شده است. با یادآوری این نکته‌ها این سازمان مانند قبل اعلام می‌کند که به‌طور جدی با تولید خودروهای سواری دیزلی مخالف است و به خودروسازان داخلی نیز پیشنهاد می‌کند که در برای توسعه حمل و نقل پاک قدم بردارند. امید است آن شرکت با هم اندیشی همکاران این جانب در سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه طرح‌های سنجیده و سازگار با محیط زیست در حوزه حمل و نقل و تولید وسایل نقلیه که هم ملاحظات اقتصادی و هم ملاحظات زیست محیطی را مدنظر قرار داده و در جهت پیشرفت هم زمان صنعت خودرو و حفظ محیط زیست کشور، گام‌های موثر برداشته شود.»
