نقد فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» به بهانه نمونه موضوعی کمدی در سینمای ایران و مصایب آن؛ولی افتاد مشکل‌ها
نقد فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» به بهانه نمونه موضوعی کمدی در سینمای ایران و مصایب آن؛ولی افتاد مشکل‌ها

کمدی هم برخلاف اسمش که آسان به نظر می‌رسد، از دشوارترین ژانرها در سینمای جهان و ایران (حتما) است. الان اگر از شما بپرسند چه فیلم‌های کمدی خوبی در سینمای ایران ساخته شده‌اند؟ جوابتان محدود است و به سختی به ذهنتان خطور می‌کند. اگر این‌طور نبود که هنوز «اجاره‌نشین‌ها» جزو مفاخر سینمای طنز و کمدی […]

کمدی هم برخلاف اسمش که آسان به نظر می‌رسد، از دشوارترین ژانرها در سینمای جهان و ایران (حتما) است. الان اگر از شما بپرسند چه فیلم‌های کمدی خوبی در سینمای ایران ساخته شده‌اند؟ جوابتان محدود است و به سختی به ذهنتان خطور می‌کند. اگر این‌طور نبود که هنوز «اجاره‌نشین‌ها» جزو مفاخر سینمای طنز و کمدی ما نبود… . «۵۰ کیلو آلبالو» اما اثری نسبتا خاص در این سال‌های سینمای کمدی ماست. چیزی شاید بین «ورود آقایان ممنوع» و «خوابم میآد»… .
سینمای کمدی، فیلم تجاری و به‌اصطلاح «بفروش»، هجو و … ، «مانی حقیقی» سعی می‌کند در «۵۰ کیلو آلبالو» همه این‌ها را به بازی بگیرد و در کنار اینکه یک فیلم پرفروش بسازد، نوع دیگری از فیلم کمدی را عرضه کند؛ یک‌جور «پارودی» که البته در سینمای ایران کمتر به آن پرداخته شده است. «۵۰ کیلو آلبالو» فیلم بدی نیست و عمد کارگردان در شوخی کردن با مؤلفه‌های ژانر، کاملا در آن پیداست. ارجاعات متعدد به سبک «فیلم‌فارسی»، تیپ‌سازی‌های کاریکاتورگونه و استفاده از شوخی‌های جنسی و سیاسی تنها بخشی از این دست‌انداختن کلیشه‌هاست که تا حد زیادی در این فیلم درآمده است. مانی حقیقی البته در این نوع شیطنت‌ها تبحر خاصی دارد؛ مسأله‌ای که رد پای آن در «پذیرایی ساده» و حتی «کنعان» هم دیده می‌شود.
کارگردان حتی در انتخاب بازیگران فیلمش هم این بازی با کلیشه‌ها را رعایت کرده است. مثلا به حضور «علی صادقی» با آن پیش‌زمینه‌ای که تماشاگر از او دارد نگاه کنید که در ۵۰ کیلو آلبالو کنترل‌ شده‌تر بازی می‌کند و یا بازی کمی متفاوت‌تر «افسانه بایگان» که به‌نوعی، آشنایی‌زدایی را متبلور می‌سازد.
بله، می‌شود با متر و معیار «فراستی‌گونه» با این فیلم برخورد کرد و از صدر تا ذیل آن با بولدوزر تخریب عبور کرد اما اگرچه با اثری مواجهیم که در ظاهر فقط به سطح و خنداندن تماشاگر و ایجاد لحظه‌های مفرح بدون تعمق می‌پردازد، ولی همان‌طور که اشاره شد، نگاه و قصد عامدانه کارگردان اتفاقا ما را با یک فیلم کمدی متفاوت امثال «من سالوادور نیستم» یا «نهنگ عنبر» روبه‌رو می‌کند. فیلمی از جنس «ورود آقایان ممنوع» – به لحاظ کلیت و نوع اجرا – که در پس پرده ظاهر معمولی‌اش سعی دارد فرق داشته باشد. حالا اینکه این تفاوت تا چه اندازه به شکل کامل و درست اجرا شده است، بحث دیگری است اما به‌هرحال حقیقی توانسته گلیم فیلمش را از آب بیرون بکشد.
یادمان نرود که گاهی وقت‌ها مخاطب سینما نیاز دارد بدون اینکه به شعورش توهین شود و البته نیاز زیادی به فکر کردن داشته باشد، از دو ساعت حضورش در سالن سینما لذت ببرد. انتظار و لذتی که با ۵۰ کیلو آلبالو برآورده می‌شود و البته برای مخاطب حرفه‌ای‌تر، بعد از خروج از سالن هم کمی ادامه پیدا می‌کند.