آرمان طهرانی- روزنامه نگار/ اشاره: چند سالی است که موضوع اصلاح نظام پولی و بانکی یا به زبا ساده تر،همان حذف چهار صفر از پول ملی مطرح شده است. گفته می شود اولین بار در دولت محمود احمدی نژاد بود که مشاوران اقتصادی دولت این پیشنهاد را مطرح کردند و از آن […]
آرمان طهرانی-
روزنامه نگار/
اشاره: چند سالی است که موضوع اصلاح نظام پولی و بانکی یا به زبا ساده تر،همان حذف چهار صفر از پول ملی مطرح شده است. گفته می شود اولین بار در دولت محمود احمدی نژاد بود که مشاوران اقتصادی دولت این پیشنهاد را مطرح کردند و از آن زمان تا کنون هرزگاهی بحث تغییرات در پول ملی بالا می گیرد اما پس از چند روز بار دیگر فراموش می شود.
به گزارش «جمله» اخیراً بار دیگر بحث لایحه اصلاح نظام پولی و بانکی در بین برخی نمایندگان مجلس مطرح شده است. در حقیقت یکس ال می شود که این موضوع کمی جدی تر از گذشته پیگیری شده تا جایی که برخی گمان کردند این اقدام به زودی انجام می پذیرد.
در حقیقت اصلاح نظام پولی و حدف چهار صفر از روی اسکناس ها و همچنین تغییر واحد پولی کشور به رغم انتقادهایی که به آن می شود، محاسنی هم دارند که بیشتر مورد توجه جامعه است تا کارشناسان اقتصادی. مردم اعتقاد دارند که اگر اقتصاد کشور با همین فرمان پیش برود، تورم آنقدر افزایش پیدا می کند که به طور مثال برای خرید یک کیلو سبزی خورد باید مبلغی معادل چندین میلیون ریال پرداخت کنیم. در نظر بگیرید که با تداوم کاهش ارزش ریال و بالا قیمت کالا و خدمات، در سال ۱۴۰۰ وقتی بخواهید کرایه تاکسی را حساب کنید مجبور خواهید بود چقدر معطل شمارش اسکناس های ۱۰۰ هزار ریالی بشوید؟!
و یا نگامی که در آن آینده یک گوینده خبر بخواهد آخرین رقم اختلاس صورت گرفته را برای مردم بخواند با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد!؟
اینجاست که ضرورت حذف چهار صفر از واحد پول کشور احساس می شود.ضمن آنکه باید به این نکته نیز توجه داشت که سال هاست کسی در ایران برای خرید و فروش از واحد ریال استفاده نمی کند همه مردم تومان را به عنوان واحد شمارش پول می شناسند.
زمانی نامناسب برای یک اقدام جدی
نمایندگان مجلس نیز در نشست علنی هفتم مهرماه در جریان بررسی درخواست یک فوریت برای لایحه اصلاح نظام پولی و بانکی (حذف چهار صفر از واحد پول کشور) با ۱۲۴ رأی موافق، ۷۶ رأی مخالف و سه رأی ممتنع از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند. این لایحه در حال حاضر در کمیسیون اقتصادی در دست بررسی است و موافقان و مخالفان جدی هم دارد.
بسیاری از نمایندگان اعتقاد دارند، وضعیت موجود به هیچ عنوان برای تغییر در صفر‌های پول ملی مناسب نیست و از سوی دیگر، برخی بر این باورند که این اتفاق باید رخ دهد و هرچه زمان از دست برود، به ضرر اقتصاد خواهد بود؛ اما اکنون نگرانی جدی دیگری نیز در مجلس وجود دارد.
همین چند هفته پیش بود که بدون اطلاع مجلس، قیمت بنزین یکباره ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرد؛ بنابراین، برخی مجلسی‌ها نگران این هستند که همین اتفاق بر سر پول ملی نیز بیاید.
سیدناصر موسوی‌لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگویی که با پایگاه خبری تابناک داشت، با بیان اینکه بنده مخالف این طرح هستم، افزود: «در بسیاری کشورها، صفرها از پول ملی‌شان حذف شده و آثار و نتایج مثبتی داشته، ولی در اوضاع کنونی، زمان اجرای حذف چهار صفر از پول ملی نیست».
وی افزود: «ترکیه زمانی اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرد که نرخ تورم بسیار پایین بود؛ پس آثار مثبت حذف صفر باید در زندگی مردم دیده شود».
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: «هم اکنون با تورم جدی مواجه هستیم. یکی از انتقادات دولت فعلی به دولت قبلی این بود که کشور را با تورم ۴۵ درصدی تحویل گرفتیم، در حالی که تورم فعلی بسیار بیشتر از این رقم است. تورم در بسیاری از اقلام و اجناس و کالا‌هایی که در سفره مردم وجود دارد، حتی بیشتر از ۵۰ درصد است».
مهمترین مساله زمان اجرای این طرح است
بررسی لایحه اصلاح نظام پولی و بانکی کشور در حالی بار دیگر مطرح شده است که بررسی های اولیه در مجلس تحت تاثیر شمار فراوان موافقان و مخالفان با کندی فراوانی روبرو شد.
سید تقی کبیری عضو کمیسیون اقتصادی درباره تازه‌ترین نشست این کمیسیون در خصوص حذف چهار صفر از پول ملی گفت:« هنوز تصمیم گیری نهایی در این زمینه حاصل نشده است اما موافقان و مخالفان نظرات متعدد خود در این خصوص را مطرح کردند».
وی با تاکید بر اینکه اغلب افراد با این موضوع موافق هستند، تاکید کرد: «آنچه محل اختلاف است زمان اجرای چنین طرحی است، در شرایط کنونی که کشور با موج تورمی بحران اقتصادی روبروست، تصویب این قانون ممکن است شوکی تازه تلقی شود».
کبیری با اشاره به اینکه نمایندگان با این موضوع موافق هستند، گفت: «این مساله از دیرباز مطرح بوده و هر دوره ملاحظاتی مانع از اجرایی شدن این طرح شده است اما در شرایط کنونی که لایحه به مجلس ارائه شده است، لازم است درباره زمان اجرای این طرح تصمیم گیری دقیقی صورت گیرد تا با کمترین تنش چنین اصلاح ساختاری دقیقی اجرایی شود».
این نماینده مجلس اضافه کرد: «اقتصاد ایران در حال حاضر تحت تاثیر بنزین است به نظر می رسد کشش مواجهه با موضوع تازه ای را نداشته باشد از این رو تعیین تکلیف این لایحه در کوتاه مدت محتمل نخواهد بود».
وی با اشاره به اینکه تصمیم گیری درباره این لایحه در کمیسیون نهایی نشده است، گفت: «اگر کلیات رای بیاورد، طبیعتا وارد بحث مشخص شدن مواد لایحه خواهیم شد. اما اگر کلیات طرح رای نیاورد، لایحه از دستور کار خارج خواهد شد».
بازگشت اعتبار به پول تیرانی
تصمیم به حذف چهار صفر از پول ملی با هدف اصلاح ساختار پولی کشور از یک سو و بازگرداندن اعتبار به پول صورت می گیرد. این تجربه در بسیاری از کشورها آزموده شده است اما یکی از مهمترین نکاتی که موفقیت اجرای این طرح را تضمین می کند، خروج اقتصاد از وضعیت تورمی است چرا که در صورت اجرای این طرح در شرایط تورمی، امکان بازگشت دوباره صفرها وجود دارد.
براساس پیش بینی های صورت گرفته در این لایحه و در صورت تصویب مجلس واحد پول ایران به تومان تغییر می‌یابد و هر تومان برابر ۱۰۰۰۰ ریال جاری و معادل یکصد پارسه است.
برابری پول های خارجی نسبت به تومان و نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب نظام ارزی حاکم و با رعایت ذخایر ارزی و عنداللزوم تعهدات کشور در مقابل صندوق بین المللی پول، محاسبه و تعیین می شود.
دوره گردش موازی و اعتبار همزمان “تومان” و “ریال” که در این قانون “دوره گذار” نامیده می شود، حداکثر دو سال خواهد بود. طریقه جمع آوری و شرایط خروج اسکناس ها و سکه‌های ریال از جریان، بر طبق قانون پولی و بانکی کشور حسب مورد، تعیین یا اجرا می شود. پس از پایان دوره گذار، تعهداتی که پیش از این براساس واحد پول ریال ایجاد شده است، تنها با واحد پول تومان قابل ایفا خواهد بود.
بر اساس مفاد پیش بینی شده در این لایحه، بانک مرکزی موظف است ظرف ۲ سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، ترتیبات اجرایی لازم را جهت آغاز دوره گذار فراهم کند.
