زهرا ایران‌شاهی/ ایران، در حال حاضر دارای ۱۴۰۷۸ کیلومتر شبکه ریلی استاندارد و ۹۶ کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط ریلی عریض است. عملیات ساخت و توسعه خطوط ریلی در ایران توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور انجام می‌پذیرد. این در حالی است که نگهداری و تعمیر، همچنین بهره‌برداری از طول شبکه ریلی نیز برعهده […]
زهرا ایران‌شاهی/
ایران، در حال حاضر دارای ۱۴۰۷۸ کیلومتر شبکه ریلی استاندارد و ۹۶ کیلومتر (میرجاوه-زاهدان) خطوط ریلی عریض است. عملیات ساخت و توسعه خطوط ریلی در ایران توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور انجام می‌پذیرد. این در حالی است که نگهداری و تعمیر، همچنین بهره‌برداری از طول شبکه ریلی نیز برعهده شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران است. در سال گذشته حدود ۴۰۰کیلومتر خط آهن در کشور به بهره‌برداری رسید و در سال جاری هم ۲۷۰ کیلومتر عملیات ریل‌گذاری در دست اجرا قرار دارد.
بر اساس لایحه بودجه سال ٩٨ به طور متوسط از ۴۰ سال قبل تاکنون سالانه معادل ۱ کیلومتر خط اصلی ریلی در ایران احداث شده و از ۴۵۷۵ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۱۱ هزار و ۲۲۶ کیلومتر در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است؛ بنابراین با ایجاد ۲۷۰ کیلومتر ریل جدید طول خطوط ریلی به ۱۱ هزار و ۴۹۶ کیلومتر افزایش می‌یابد.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل حالا با بیان اینکه « احداث ۹۵۰۰ کیلومتر خطوط ریلی در برنامه شرکت ساخت و توسعه قرار دارد» گفت: طبق پیش‌بینی‌ها مجموع پروژه های ریلی در دست بهره‌برداری تا بهار سال آینده به ۱۱۰۰ کیلومتر می‌رسد.
خیرالله خادمی اظهار داشت: با توجه به شعار «رونق تولید» که از سوی مقام معظم رهبری برای سال ۱۳۹۸ برگزیده شد، شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل با قرار دادن این شعار بر سرلوحه کار خود، طرح و پروژه‌های زیربنایی را با استفاده از توان شرکت‌ها و مهندسان کشور است. شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل در نمایشگاه حمل‌ونقل، لجستیک و صنایع وابسته با افتخار توانمندی های شرکت‌ها و مهندسان داخلی را به نمایش گذاشت و مورد استقبال عموم نیز قرار گرفت تا بتواند سهم اندکی در ارتقا دانش و توان مهندسی کشور ایفا کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اقدامات انجام شده طی شش سال گذشته در حوزه ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل ریلی و همچنین برنامه‌های پیش رو در این حوزه بیان داشت: در حال حاضر طول خطوط اصلی ریلی کشور ۱۱۰۰۰ کیلومتر است که با احتساب خطوط فرعی و آنتنی طول کل شبکه ریلی کشور به ۱۴۰۰۰ کیلومتر می‌رسد. همچنین احداث ۹۵۰۰ کیلومتر خطوط ریلی جدید در برنامه کاری این شرکت قرار دارد.
این در حالی است که می توان گفت بیشتر این رقم مربوط به سال های اخیر است و اگر در طول سالیان قبل هم مانند حالا به تسریع افزایش خطوط ریلی توجه می شد، طول خطوط بیش از الان بود. اگرچه در حال حاضر شبکه ریلی یکی از موفق ترین شقوق حمل ونقل است.
در همین ارتباط خادمی اضافه کرده است که از ۹۵۰۰ کیلومتر خطوط ریلی تحت برنامه، نزدیک به ۳۳۰۰ کیلومتر در دست اجرا قرار دارد که حدود ۳۰ درصد ریل‌های موجود کشور را تشکیل می‌دهد. از این میزان حدود ۹۸۰ کیلومتر در اولویت برنامه کاری شرکت ساخت و توسعه قرار گرفت که شامل اتصال ریلی به کشورهای ترکمنستان و افغانستان، همچنین اتصال پنج مرکز استان همدان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، گیلان و آذربایجان شرقی از مسیر جدید به شبکه ریلی بود که سرانجام این پنج مرکز استان در سال‌های ۹۶ و ۹۷ و ۹۸ با حضور رئیس جمهوری به بهره برداری رسید.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل یادآور شد: برای اتصال مرکز استان آذربایجان شرقی از مسیر جدید، راهآهن میانه-بستانآباد-تبریز در دستور کار قرار داشت که میانه-بستانآباد به بهره‌برداری رسید و طبق وعده رئیس جمهوری تلاش میشود ۴۴ کیلومتر باقیمانده تا تبریز تا پایان سال مالی ۹۹ در صورت تامین منابع لازم به بهره‌برداری برسد.
خادمی با بیان اینکه «طبق برآورد انجام شده، ارزش ریالی روز این پنج پروژه بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان است» گفت: این حجم از سرمایه گذاری رقم قابل توجهی است و امیدواریم از این مسیرها به خوبی برای رفاه عمومی و انتقال بار و مسافر استفاده شود.
بهره‌برداری از راهآهن خواف-هرات مشروط به امنیت داخلی افغانستان
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین در سخنان اخیر خود با اشاره به تکمیل راهآهن خواف-هرات تا نقطه صفر مرزی در ایران گفت: در صورت برقراری شرایط مناسب امنیتی در افغانستان و تامین منابع لازم این خط به طول ۱۳۹ کیلومتر به بهره‌برداری می‌رسد.
وی گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها تا پایان امسال یا بهار سال آینده، مجموع خطوط ریلی در دست بهره‌برداری به ۱۱۰۰ کیلومتر می‌رسد که البته این حجم از پروژه بدون احتساب تلاش‌ها و اقدامات شرکت راه آهن در خصوص احداث خطوط دوم، سوم و چهارم است.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در پایان یادآور شد: عملیات اجرایی اتصال استان‌های اردبیل، کردستان و چهارمحال و بختیاری به شبکه ریلی کشور از پیشرفت خوبی برخوردار هستند و در اولویت برنامه بهره‌برداری قرار دارد.
گفتنی است که پروژه راه آهن خواف–هرات که از سال های ۱۳۸۱ – ۱۳۸۲ استارت خورده است، دارای چهار قطعه بوده که سه قطعه آن از خواف تا ایستگاه شمعتیغ و پس از آن ایستگاه جونو در تعهد ایران است و قطعه چهارم که از این ایستگاه شروع شده و به هرات می‌رسد را افغانستانی‌ها متعهد به ساخت و بهره‌برداری از آن شده اند. خط ریلی حدود ۲۰۰ کیلومتری خواف–هرات در قالب چهار قطعه در حال احداث و تکمیل است که سه قطعه آن که در تعهد ایران بوده تا پایان امسال به پایان می‌رسد.
خط ریلی خواف–هرات علاوه بر آنکه از لحاظ حمل و نقل داخلی بار و مسافر اهمیت دارد، از منظر اتصال کشور افغانستان از طریق شبکه ریلی جمهوری اسلامی ایران به آب‌های آزاد و حتی کشورهای اروپایی، اهمیت بسیار بالایی دارد و از سوی دیگر حمل و ترانزیت بار و کالا به کشور افغانستان و در ادامه به کشورهای شرقی آسیا نیز برای ایران می‌تواند بسیار مهم باشد.
پروژه راه آهـن خواف – هرات به طول حدود ۱۹۱ کیلومتر، بصـورت یـک خطه، بـا سرعـت ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای باری، از کیلومتر ۲۴ راه آهن سنگان – تربت حیدریه در نزدیکی ایستگاه خواف شروع و در منطقه نسبتاً کم عارضه و هموار پیش می‌رود. مسیر این راه آهن در کیلومتر ۱۲ جاده تایباد–خواف و در کیلومتر ۲۱، جاده معدن سنگان را بصورت زیرگذر قطع می‌کند. همچنین در کیلومتر ۳۸ الی ۴۲ از ارتفاعات خواجه انجیر عبور و در کیلومتر ۴۷ الی ۵۲ وارد منطقه کم عارضه و نسبتا هموار میشود. از کیلومتر ۵۵ در مجاورت نوار مرزی قرارگرفته و در کیلومتر ۷۶ به مرز شمعتیغ می‌رسد. از همین تا ایستگاه جونو ۶۳ کیلومتر راه دیگر باید طی شود که البته این جزو سومین قطعه از قطعاتی است که ایران آن را ساخته به زودی به بهره‌برداری می‌رسد.
