علیرضا زارع پور/ روزنامه نگار- اولین روز کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۰ در حالی به کار خود پایان داد که امسال نیز همچون دو سال گذشته تقابل میان اروپا و آمریکا در این کنفرانس امنیتی خودنمایی می کرد. تحلیلگران اعتقاد دارند اگرچه «کنفرانس امنیتی مونیخ» عرصه ای برای بررسی آینده روندهای سیاسی جهان است اما […]
علیرضا زارع پور/ روزنامه نگار-
اولین روز کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۰ در حالی به کار خود پایان داد که امسال نیز همچون دو سال گذشته تقابل میان اروپا و آمریکا در این کنفرانس امنیتی خودنمایی می کرد. تحلیلگران اعتقاد دارند اگرچه «کنفرانس امنیتی مونیخ» عرصه ای برای بررسی آینده روندهای سیاسی جهان است اما نشست کنونی به محلی برای ظهور اختلافات میان اروپا و آمریکا در حوزه های سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است.
به گزارش «جمله» کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از مهمترین و پرسابقه ترین نشست های سیاسی و امنیتی در جهان به شمار می رود که به نوعی به بررسی آینده تحولات جهان می پردازد. اما امسال نیز همچون سال گذشته در این کنفرانس سران اروپا و آمریکا در سخنانی مواضع سیاسی یکدیگر را به چالش کشیدند.
انتقاد از سیاست های خودخواهانه آمریکا
فرانک والتر اشتاین‌مایر رییس‌جمهوری آلمان در سخنرانی‌اش در اولین روز کنفرانس امنیتی مونیخ، انتقادات تندی علیه سیاست قدرت‌های جهانی مطرح کرد.
اشتاین‌مایر، وظیفه اصلی آلمان در این میانه را «حفظ یک اروپای متحد» دانست. او که سخنران افتتاحیه کنفرانس امنیتی مونیخ بود از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس خواست تا مسئولیت بیشتری در زمینه سیاست خارجی بر عهده بگیرند.
اشتاین‌مایر سپس به «تغییرات اندوهباری» که دنیا در عرض این شش سال داشته اشاره کرد و گفت: «ما امروز شاهد یک دینامیزم مخرب در سیاست جهانی هستیم.» به گفته او رسیدن به هدف «همکاری بین‌المللی» برای دستیابی به صلح جهانی، سال به سال از دسترس دورتر می‌شود و به جای آن هرروز بیشتر از پیش ایده «رقابت قدرت‌های بزرگ» به واقعیت جهان تبدیل می‌شود.
او سپس مثال‌هایی را با ذکر نام کشورها در این زمینه برشمرد: «روسیه تغییر متکی به اعمال قهر مرزهای اروپا را بار دیگر به ابزاری سیاسی بدل کرده و از این رهگذر به «ناامنی و غیرقابل پیش بینی بودن، تقابل و مترلزل‌سازی اعتماد در سیاست بین‌المللی» دامن زده است».
رییس‌جمهوری آلمان سپس به «نزدیک‌ترین متحد اروپا»، یعنی آمریکا اشاره کرد و سیاست خارجی این کشور را «خودخواهانه» دانست که مدتهاست دیگر در پی عملی کردن ایده «یک جامعه جهانی» نیست.
تقابل آشکار اروپا و آمریکا
مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا که در دومین روز کنفرانس سخنرانی می کرد، ضمن رد انتقادات آلمان از سیاست‌های دولت ترامپ گفت: «این گفته که “ناتو مرده” مبالغه‌ای بیش نیست و برخی کشورها همچنان می‌خواهند امپراطوریشان را تحمیل کنند».
پامپئو در ادامه انتقادات آلمان از سیاست‌های آمریکا و دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را رد و اعلام کرد با برخی انتقادات مبنی بر این که “آمریکا از عرصه جهانی عقب کشیده” مخالف است.
وی گفت: «آمریکا همچنان در عرصه جهانی فعال است و ریاست چندین سازمان بین المللی را برعهده دارد. ما رهبری ائتلافی متشکل از بیش از ۲۰ کشور جهان علیه تروریسم را برعهده داریم و همچنان به رویارویی با تهدیدهای پیرامون جهان ادامه می‌دهیم و از دفاع از کشورمان دست نمی‌کشیم».
برخلاف پمپئو امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه همسو با همتای آلمانی خود به سیاست سال های اخیر آمریکا در زمینه بازنگری مناسبات خود با اروپا اشاره کرد و بر روابط تنگاتنگ آلمان و فرانسه تاکید ورزید.
ماکرون، که از سوی رسانه های آلمانی «ستاره کنفرانس» لقب گرفته بود، ضمن تاکید بر خطر تضعیف غرب، هشدار داد که آمریکا از مدتی پیش سیاست تجدیدنظر درباره مناسبات خود با اروپا را پیش گرفته است. وی بر طرح مشترک پیشین آلمان و فرانسه برای ایجاد نیروی دفاعی مستقل برای اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: «شکست این سیاست در اتحادیه اروپا یک اشتباه تاریخی بوده است».
رئیس جمهور فرانسه همچنین از اروپائی ها خواست که درباره یک نیروی دفاعی اتمی خاص خودشان فکر کنند.
سایه پرونده هواپیمای مسافربری اوکراین در مونیخ
اما از حاشیه های مورد توجه این کنفرانس رایزنی های پیاپی ظریف با مقامات کشورهای حاضر در کنفرانس و همچنین مصاحبه با شبکه خبری «ان بی سی» بود.
وزیر امور خارجه که از روز جمعه در کنفرانس امنیتی مونیخ حضور یافته است دیدارهای متعددی با مقامات و شخصیت‌های حاضر در این کنفرانس از جمله نخست وزیر کانادا داشته است.
خبرگزاری ایرنا با اعلام این خبر نوشت که ترودو بامداد جمعه ۱۴ ۲۵ بهمن به محل اقامت ظریف در مونیخ رفته و با وی در مورد روابط دوجانبه و مسائل مورد علاقه رایزنی کرده‌اند.
ترودو پس از دیدار با ظریف گفت از این سخن او که گفته است می‌بایست تحقیقات کامل و مستقلی در ارتباط با چگونگی سرنگونی هواپیمای اوکراینی به عمل آید «تحت تاثیر» قرار گرفته است.
این دیدار، چهل روز پس از سرنگونی، هواپیمای مسافربری اوکراینی، توسط خطای انسانی پدافند هوایی سپاه، در آسمان ایران، که به کشته شدن ۱۷۶ نفر انجامید، صورت گرفت.
جاستین ترودو به خبرنگاران گفت:« وعده من به کانادایی‌ها یافتن پاسخ برای سوالهایشان و اطمینان یافتن از این بود که ایران همراه با جامعه جهانی تحقیقات کامل بعمل آورد و مسببان حادثه را محاکمه کند.»
محمدجواد ظریف، در مصاحبه خود شبکه خبری «ان بی سی» بار دیگر تاکید کرد که جعبه سیاه هواپیمای سرنگون‌شده اوکراینی از ایران خارج نخواهد شد.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان اعلام کرد که گرچه ایران فناوری لازم برای رمزگشایی از جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی ساقط شده در ایران را ندارد اما این جعبه را در اختیار کشور ثالث نیز قرار نمی‌دهد.
رسانه های بین المللی و مقامات کشورهای دخیل در پرونده هواپیمای اوکراینی همواره به این موضوع اشاره دارند که « تهران چرا بر نگه داشتن جعبه سیاه این هواپیما اصرار دارد، در حالی که به اذعان مقامات جمهوری اسلامی از جمله وزیر خارجه در روز جمعه کارشناسان ایرانی همچنان ناتوان از بازخوانی اطلاعات آن هستند».
ظریف تأکید کرد که طبق قانون هوانوردی بین‌الملل ایران حق دارد تحقیق درباره سانحه سقوط هواپیما را خود انجام دهد. وی همچنین گفت که ایران از سازنده هواپیما یعنی ایالات متحده کمک خواسته اما جوابی دریافت نکرده است.
وزیر خارجه کشورمان با اشاره به این درخواست ایران گفت: «این یک موضوع بشر دوستانه است، پس آنها چرا نرم‌افزارش را به ما نداده‌اند؟ چرا مهارت فنی‌اش را به ما نداده‌اند؟ خود ما بیشتر از هر کس می‌خواهیم بدانیم در جعبه سیاه چیست، تا بفهمیم عملا چه اتفاقی افتاده؟»
ظریف همچنین با اشاره به نامه‌ای که مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا، پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی، به ایران فرستاد، لحن آن را «شدیدا زننده» توصیف کرد و گفت که چنین اقداماتی دو کشور را در آستانه جنگ قرار داده بود.
وزیر خارجه کشورمان، هدف نامه پامپئو را «تهدید» برشمرد اما محتوای آن را آشکار نکرد و گفت: «بگذارید خودش (پامپئو) بگوید در آن نامه چه نوشته بود.» وی افزود پاسخ وزارت خارجه ایران به نامه وی «به اندازه نامه او بی‌ادبانه نبود.»
وی همچنین هدف از حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکایی در عراق را نه کشتن کسی بلکه «ارسال یک پیام روشن» برشمرد مبنی بر اینکه «اگر آنها ایرانی‌ها را بکشند ما مقابله به‌مثل می‌کنیم.»
