زهرا ایران‌‌شاهی / میزان سرمایه استفاده شده برای ساخت هر آزادراه، یکی از مهمترین ملاک‌ها برای تعیین رقم عوارضی است و به همین دلیل برای آزادراه تهران-شمال از ابتدا رقم ۱۰۰ هزار تومان برای عوارضی آزادراه در نظر گرفته شد، اما بلافاصله دولت با هدف کمک به اقتصاد مردم تصمیم گرفت شرایطی […]
زهرا ایران‌‌شاهی /
میزان سرمایه استفاده شده برای ساخت هر آزادراه، یکی از مهمترین ملاک‌ها برای تعیین رقم عوارضی است و به همین دلیل برای آزادراه تهران-شمال از ابتدا رقم ۱۰۰ هزار تومان برای عوارضی آزادراه در نظر گرفته شد، اما بلافاصله دولت با هدف کمک به اقتصاد مردم تصمیم گرفت شرایطی را ایجاد کند که سرمایه گذار با قبول پیشنهاد بازگشت سرمایه در مدت زمان بیشتر و در مقابل کاهش نرخ عوارض موافقت کند؛ اکنون هفته‌ها است که پیشنهادات دو طرف در کمیته مربوطه در وزارت راه و شهرسازی بررسی می‌شود اما هنوز رقم نهایی مشخص نشده است.
این در حالی است که نرخ عوارضی آزادراه تهران – شمال از مبلغ ۱۰۰ هزار تومان شروع شد و حالا به کمتر از ۴۰ هزار تومان رسیده اما هنوز مشخص نیست که مسافران شمال برای گذشتن از مسیر ۳۲ کیلومتری قطعه یک باید چقدر پرداخت کنند. قیمت عوارضی این منطقه شناور است و در ایام اوج سفرها سقف نرخ و در ایام غیر پیک، کف نرخ اعمال می‌شود و تلاش دولت این است تا با تعیین قیمت کف عوارض در مبلغی متوسط، از افزایش سرسام آور آن در دوره پیک سفرها جلوگیری کند.
گفتنی است که شرایط اقتصاد کشور و پرداخت بدهی‌های معوق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای تمامی آزادراه‌های کشور، شرایط دولت را برای تخفیف گرفتن از سرمایه‌گذار سخت‌تر کرده است. چراکه برای ساخت قطعه ۳۲ کیلومتری منطقه یک آزادراه تهران – شمال که تکمیل بخش مهمی از آن با گرانی قیمت ارز و فشار تحریم‌ها روبرو بود، هزینه‌ای بیش از۴۱۰۰ میلیارد تومان صرف شد و ارزش فعلی این آزادراه ۱۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود دولت با فشار بیشتری برای تعیین نرخ عوارضی این آزادراه مواجه باشد.
در این مسیر ۲۵ دستگاه پل به طول ۳.۱ کیلومتر وجود دارد و طولانی‌ترین تونل کشور به نام «تالون» به طول ۴هزار۹۵۰ متر در این قطعه احداث شده است و ساخت ابنیه طولانی و بزرگ در این مسیر باعث گران شدن هزینه‌های نهایی آزادراه شد.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل گفت: طبق هماهنگی صورت گرفته و اعلام دفتر رئیس جمهوری تا این لحظه روز ششم اسفندماه برای افتتاح رسمی منطقه یک آزادراه تهران-شمال مشخص شده است.
لازم به توضیح است که در روزهای گذشته رییس‌جمهور در مراسم بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب به وزارت راه و شهرسازی دستور داد تا رفت‌وآمد آزمایشی در این مسیر را برقرار کند تا مقدمات افتتاح رسمی آن در دهم اسفندماه فراهم شود.
اما خیرالله خادمی در ادامه و در خصوص زمان افتتاح منطقه یک آزادراه تهران-شمال اظهار داشت که طبق هماهنگی صورت گرفته و اعلام دفتر رئیس جمهوری تا این لحظه روز ششم اسفندماه برای افتتاح رسمی منطقه یک آزادراه تهران-شمال مشخص شده است و در صورت تغییر زمان افتتاح از دفتر رئیس جمهوری به وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌شود.
وی با اشاره به فرایند تعیین نرخ عوارض منطقه یک آزادراه تهران-شمال نیز گفت: بر اساس مصوبه و شرایط قراردادی میان وزارت راه و شهرسازی (شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل) با بنیاد مستضعفان وجود دارد، ۶۰ درصد مبلغ سرمایه گذاری بابت عوارضی از سوی دولت پذیرفته شده است که در غیر این صورت مبلغ عوارضی به حدود ۱۰۰ هزار تومان می‌رسید. مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور با بیان اینکه « قرار بود۴۰ درصد هزینه های آزادراه از محل اخذ عوارضی تامین شود» گفت: مبلغ عوارضی برای منطقه یک حدود ۴۰ هزار تومان در نظر گرفته شد، اما وزارت راه و شهرسازی در راستای تسهیل شرایط تردد از این آزادراه روش‌های مختلف برای کاهش هزینه عوارضی را به کار گرفته است و پس از دستیابی به نتایج مورد نظر رقم نهایی از سوی معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌شود. در اخبار آمده است که عوارض عبور از قطعه یک آزادراه صرف محرومیت‌زدایی می‌شود. همچنین به نظر میرسد عملیات اجرایی قطعه سوم آزادراه تهران – شمال با افتتاح نیمی از قطعه دوم در سال ۱۴۰۰ از همان زمان آغاز شود؛ بنابراین بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته محاسبات اجرایی برای ساخت قطعه سوم آزادراه تهران – شمال حدود چهار سال و نیم طول می‌کشد اما اگر منابع مالی آن تامین شود، دیگر برای قطعه دو و سه این آزادراه بد قولی صورت نخواهد گرفت.
این منطقه از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهید همت شروع و با عبور از مناطق کن، سولقان و امام زاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک میرسد. ساخت منطقه یک آزادراه تهران-شمال باعث می‌شود قسمتی از راه فعلی که از طریق کرج می گذرد حذف شده و مسیر فعلی حدود ۶۰ کیلومتر کوتاهتر شود. پروژه آزادراه تهران-چالوس به منظور تأمین ارتباط مطمئن، سریع، و ارزان بین منطقه شمالی و مرکزی کشور و سهولت ارتباط با کشورهای همسایه شمالی در حال اجراست. طرح اولیه آن سال ۱۳۵۳ داده شد که پس از انقلاب سال ۵۷ مطالعات مسیر آزادراه از سوی وزارت راه و ترابری به مسابقه گذاشته شده و بهترین طرح توسط هیاتی متشکّل از وزارت راه و ترابری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نهاد ریاست جمهوری کشور انتخاب شد. درضمن، در طرح کالبدی منطقه گیلان و مازندران و مجموعه راهبردها و سیاست‌ها، که در سال ۱۳۷۳ به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده، بر ساخت یک راه ارتباطیِ سریع میان تهران و غرب مازندران تأکید شده‌است. این آزادراه بخشی از «آزادراه سراسری شمال-جنوب» است که کوتاه‌ترین مسیر ارتباطیِ دریای خزر با خلیج فارس بوده و در ترانزیت منطقه نیز نقش بسزایی را بر عهده خواهد داشت.
