مونیکا شوچ اسپانا، دانشمند ارشد مرکز بهداشت درمانی جانز هاپکینز می گوید: «اگر به سابقه تاریخی بیماری های اپیدمیک نگاه کنید، متوجه می شوید که وقتی شیوع بیماری جدید رخ می دهد، اضطراب، عدم اطمینان و ترس زیادی ایجاد می شود. این موضوع عجیبی نیست، به خصوص در مورد یک بیماری مثل کرونا […]
مونیکا شوچ اسپانا، دانشمند ارشد مرکز بهداشت درمانی جانز هاپکینز می گوید: «اگر به سابقه تاریخی بیماری های اپیدمیک نگاه کنید، متوجه می شوید که وقتی شیوع بیماری جدید رخ می دهد، اضطراب، عدم اطمینان و ترس زیادی ایجاد می شود. این موضوع عجیبی نیست، به خصوص در مورد یک بیماری مثل کرونا که نه تنها ناشناخته است، بلکه فاقد درمانهایی مانند واکسن یا داروهای کنترل کننده است. اما اضطراب بیش از حد نسبت به این بیماری نوعی سم روانی تولید می کند.»
به گفته شوچ اسپانا؛ تحقیقات مبهم و جدید درباره کرونا یکی از دلایلی است که این ویروس را تبدیل به یک عامل اضطراب قدرتمند می کند. حتی به نظر می رسد سمت و سوی اخبار و اطلاعات و پژوهش ها با اضطراب عمومی هماهنگ شده است. شوچ اسپانا می گوید: «شما نمی توانید آن را(ویروس را) ببینید، نمی توانید بو کنید. اما گردباد ناشی از شیوع ویروس را میبینید و آسیب ناشی از آن را فورا حس می کنید. هنگامی که یک بیماری زای نامرئی در حرکت است و حتی متخصصان درباره آن اجماع نظر ندارد، طبیعتا مردم عادی عصبی و پرخاشگر تر می شوند.»
به اعتقاد روانشناسان؛ در مواجهه با یک تهدید سریع و ناشناخته، مردم، گرسنه اطلاعات هستند، این فرصتی را برای مسئولان ایجاد می کند تا به افرادی که معمولاً از توصیه های بهداشت عمومی برخوردار نیستند، دسترسی پیدا کنند و این افراد را مورد حمایت قرار دهند. مسئولان وظیفه دارند چابک و زیرک باشند و علم را تا حد امکان قابل فهم کنند. درست است که مردم در روزهای عادی چندان توجهی به توصیه های علمی نمی کنند اما واقعیت این است که در شرایط بحرانی همه مردم گوش به زنگ هشدارهای بهداشتی هستند.
اگر مقامات قدم به قدم در کنار مردم گام بردارند، می توانند نقاط کور اطلاعاتی را یافته و شایعات را کمرنگ تر کنند. اغلب اضطراب های جمعی ناشی از آمارها و اطلاعات جعلی است که در فضای مجازی پخش می شود. بسیاری از سایت های آنلاین با هدف افزایش بازدید خود، اقدام به انتشار خبرهای جعلی می کنند.
زیبو کیو، استاد روانشناسی سیاسی در دانشکده بازرگانی دانشگاه آکسفورد معتقد است که مسئولان باید «رفتار گله ای» را که می تواند در یک بحران به وجود بیاورد پاسخ دهند زیرا اضطراب باعث می شود افراد به یکدیگر نزدیک تر شوند و برای غلبه بر اضطراب خود هر نوع راهنمایی را بپذیرند. حتی مردم در چنین شرایطی حاضرند یک رفتار اجباری را رعایت کنند. برای مثال؛ بسیاری از مردم آسیا معتقدند پوشیدن ماسک یک شبکه ایمنی ایجاد می کند. حتی اگر بارها گفته شود ماسک تاثیر چندانی ندارد، باز هم عده ای از ماسک استفاده می کنند تا مصون باشند. این نشانه وحشت عمومی است و یک سندرم متداول است.
اسپانا می گوید: «وقتی مردم در این شرایط روحی قرار دارند، هر نوع خبر منفی به اضطرابشان می افزاید، در چنین شرایطی توصیه می شود از افراد یا مکانهایی که به این شرایط روحی تشدید می کنند، اجتناب شود. اگر شما منبع اضطرابتان از کرونا(رسانه ها، دوستان، شبکه های اجتماعی،و …) را پیدا کنید، می توانید روی شرایط روانی خود نیز مسلط تر باشید و این موضوع به شما حس کنترل می دهد و شما را آرام می کند».
با این حال، شوچ اسپانا اضافه كرد كه با وجود رفتارهای بعضاً ناشایست كه در مواقع بحران پدیدار می شود، ویژگیهای قابل توجهی مثل ایثارگری و همبستگی مردمی نیز دیده می شود. برای مثال کمک به نیازمندان و بیماران و افزایش حمایت های خیریه از مثالهای مثبت روانی در مواقع بحرانی محسوب می شوند.
