جمله: خشونت علیه زنان؛ مساله امروزی نیست؛ به جغرافیا و منطقه خاصی هم مربوط نمی شود؛ در همه جای دنیا وجود دارد، اما در ایران از سابقه فرهنگی برخوردار است، افزایش آمار خشونت آن هم از انواعی که گاهی به مرگ زنان ختم می شود، جای نگرانی زیادی دارد. محققان براساس مطالعاتی که انجام […]
جمله: خشونت علیه زنان؛ مساله امروزی نیست؛ به جغرافیا و منطقه خاصی هم مربوط نمی شود؛ در همه جای دنیا وجود دارد، اما در ایران از سابقه فرهنگی برخوردار است، افزایش آمار خشونت آن هم از انواعی که گاهی به مرگ زنان ختم می شود، جای نگرانی زیادی دارد. محققان براساس مطالعاتی که انجام داده اند معتقدند که بیش از ۶۰ درصد زنان متاهل در کشور به انواع و اشکال مختلف خشونت خانگی را تجربه می کنند. طبق این آمار مشکلات قانونی و فرهنگی در ابعاد گسترده ای در این حوزه وجود دارد. طبق این نظریه که هر عملی واکنشی درپی دارد؛ واکنش نیز اولین گامی است که یک زن خشونت دیده در مقابل آن نشان می دهد.
چند روزی است که اخبار و فیلم کوتاهی از یک دوربین مدار بسته در خیابان منتشر شده که نشان می دهد؛ زن جوانی توسط مرد ناشناس و رهگذری در خیابان مورد ضرب و شتم قرار می گیرد. واکنش های متعددی به این فیلم صورت گرفته و بسیاری از افراد را متاثر کرد یا فیلم کوتاهی که درخصوص ضدعفونی اتوبوس ها منتشر شد، نشان از خشونت علیه زنان است. افرادی که با رفتارهای ناهنجار و غیر اجتماعی اقدام به آسیب رساندن روحی یا جسمی به دیگران و پایمال کردن حقوق انسانی آنها می کنند.
بدون شک این افراد در دسته مجرمان بوده و با بی‌تفاوت نسبت به خشونت هایی که اعمال می‌کنند، امنیت یک خانواده یا جامعه را زیر سؤال می برند. در چرخه خشونت اما زنان سهم بیشتری دارند. یک مشاور حقوقی معتقد است که آسیب ها می تواند شامل خشونت زبانی و کلامی در قالب متلک پرانی های خیابانی شود که متاسفانه واقعیتی است، انکار ناپذیر و بررسی دلایل بروز آن به عهده آسیب شناسان اجتماعی قرار دارد.
به گفته کریم رنجبر، خشونت کلامی محدود به خیابان نیست؛ خشونت علیه زنان می تواند در محیط کاری هم بروز کند، مثلا نحوه مکالمه و صحبت مدیر و کارفرما با کارمند یا کارگر زن که می تواند به نوعی دعوت به یک رابطه غیرمتعارف باشد. همچنین می تواند شامل خشونت بصری باشد و در قالب نگاه های هوس آلود افراد به زن بروز کند که موجب انزجار و تنفر زن می شود.
او در ادامه اظهار می دارد: علاوه بر موارد یاد شده، خشونت می تواند در قالب سلب شغل و اخراج از محل کار به جهت عدم تمکین به خواسته های نامتعارف و غیرمعمول از طرف کارفرما یا مسئول قسمت باشد و چه بسا زنان به جهت نیاز به حقوق ماهانه، ناچار به تمکین از این خواسته ها شوند.
محدودیت با تهدید و ضرب و جرح
یک فعال مدنی نیز معتقد است که تنها علاج برای مقابله با انواع رفتارهای خشونت آمیز و پایان دادن به چرخه خشونت علیه زنان در خانه، محل کار یا محیط های بیرون، این است که «سکوت نکنیم». به گفته مدیرعامل مؤسسه ارتقاء کیفیت زندگی زنان آتنا؛ انواع خشونت علیه زنان به چهار دسته کلی تقسیم می شود. «اولین نوع خشونت، فیزیکی است. شامل ضرب و جرح، کتک زدن، خفه کردن، سوزاندن و…متأسفانه در مراجعات خیلی از خانم‌ها به خانه امن آتنا ما شاهد افرادی هستیم که اغلب قربانی خشونت های فیزیکی در خانه شده اند».
دکتر زهرا افتخارزاده در گفت و گو با ایرنا ادامه می دهد که دسته دیگری از خشونت ها روانی و کلامی است. از جمله تحقیر، توهین و فحاشی و…که هدف از این کار تضعیف روحیه فرد و فشار روانی بر روی اوست. تحقیر و توهین‌های مداوم از طریق گفتار و کلام مثل بی احترامی کردن، بهانه جویی، بداخلاقی باعث ایجاد فشار روانی بر روی فرد(زن) شده و بدون شک این رفتارها در گذر زمان تأثیر مخربی به همراه دارد.
اما نوع دیگری از خشونت ها اقتصادی است. برخی از آقایان اقدام به ایجاد محدودیت‌های مالی و اقتصادی برای زن یا زنان زندگی‌شان (همسر، خواهر، مادر، دختر) خود کرده یا اجازه خروج از خانه را به وی نمی‌دهند یا فعالیت‌های مالی و اقتصادی آنها را به اشکال مختلف سلب می‌کنند که آین نیز نوع دیگری از خشونت است.
مبارزه‌ای از جنس فرهنگی
در واقع در تقسیم‌بندی انواع خشونت های خانگی می‌توان همه این نوع اشکال خشونت را مورد توجه قرار داد. اما بر اساس موقعیت رخ دادن خشونت می‌توان دسته بندی دیگری نیز انجام داد. خشونت خانگی که در چارچوب خانه و توسط پدر، همسر، برادر یا فرزند پسر رخ می‌دهد یا در بیرون از خانه.
افتخار زاده با بیان این مطلب عنوان می کند که نوع دیگری از خشونت که متأسفانه در جامعه ما رایج است و خیلی از خانم‌ها فارغ از طبقه و شرایط اقتصادی و اجتماعی تجربه‌اش کرده اند، آزار خیابانی است. مثل خشونت های کلامی از جمله متلک گویی، خشونت های جنسی که حتی ممکن است در مواردی به آزار و اذیت ختم شود یا حتی خشونت هایی که سیستم جهت کنترل رفتار زن در قالب گشت های ارشاد اعمال می‌کند و به این طریق سعی دارد زن را با تهدید یا خشونت تحت کنترل درآورد.
«وقوع این اتفاق‌ها باعث می‌شود هر فردی به خودش اجازه دهد وارد حریم خصوصی فرد دیگری شده و تذکر کلامی دهد که گاه در مواردی این رفتارها به خشونت های کلامی، تهدید، توهین یا خشونت فیزیکی می انجامد».
افتخارزاده با بیان این جملات درباره خشونت خیابانی ادامه می دهد: فکر می‌کنم یک بخشی از مبارزه با این نوع خشونت ها، مبارزه فرهنگی است. در گام اول لازم است که خود زنان در مقابل این خشونت ها سکوت نکرده و برخورد کنند. بخش دیگری اما ترویج و اطلاع رسانی است.
بی‌تفاوت نباشیم
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به کلیپ پخش شده از حمله یک مرد به زن عابر در خیابان ادامه می دهد: درست است که پس از وقوع این رفتار خشونت آمیز زن جوان واکنش نشان داده اما نکته قابل تأمل عابرین دیگری هستند که شاهد این صحنه اند اما سکوت کرده و ترجیح می‌دهند مداخله نکنند. در این میان وظیفه رسانه است که جامعه را آگاه که خودشان را موظف بدانند تا در زمان خشونت نسبت به یک زن در اماکن عمومی و خیابان‌ها واکنش نشان داده و خودشان را مسئول بدانند.
