شهلا منصوریه – دبیر گروه اجتماعی/ با گسترش تکنولوژی و آلوده تر شدن هوا، مشکلاتی هم بر زندگی مردمان شهری سایه انداخت. وارونگی هوا و ریزگردها و شیوع بیماری های جدید از پیامدهای زندگی شهری است. موضوعی جهانی که فقط به شهرهای ایران ختم نمی شود و در بیشتر شهرهای پرجمعیت جهان این معضل […]
شهلا منصوریه –
دبیر گروه اجتماعی/
با گسترش تکنولوژی و آلوده تر شدن هوا، مشکلاتی هم بر زندگی مردمان شهری سایه انداخت. وارونگی هوا و ریزگردها و شیوع بیماری های جدید از پیامدهای زندگی شهری است. موضوعی جهانی که فقط به شهرهای ایران ختم نمی شود و در بیشتر شهرهای پرجمعیت جهان این معضل وجود دارد. پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی مهمترین توصیه متولیان سلامت است. در شرایطی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد و آژیرهای قرمز بهداشت و قرنطینه در تمام دنیا به صدا درآمد، تنها راه جلوگیری از آن رعایت نکات بهداشتی به خصوص شستن دست ها و استفاده از ماسک است. در این میان، استفاده از ماسک بر صورت که در کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرقی رواج یافته بود و به عنوان بخشی از پوشاک و صنعت مد آنها تبدیل شده بود، این بار نه فقط به خاطر آلودگی هوا که با شیوع بیماری کرونا جهانی شد.
تصاویر ماسک بر صورت، سال ها بعد در آرشیوهای عکاسی و تاریخی به یادگار خواهد ماند. ماسک هایی که امروز به صورت نماد دوران اپیدمی و پاندومی کرونا تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند که ماسک صورت نشانه ای از چیزی است که «در عین پنهان کردن ارتباط برقرار می کند» نشانه ای که می تواند در اعتراضات نماد همبستگی، در برخی نقاط جهان بخشی جدایی ناپذیر از صنعت مد و پوشاک و در دوران اپیدمی نماد مقابله و پیشگیری از بیماری باشد.
تاریخچه استفاده از ماسک به اواخر قرن نوزدهم برمی گردد. زمانی که پزشکان برای مصون ماندن از آلوده شدن به باکتری های حین انجام عمل جراحی از آن استفاده می کردند. جان ال اسنوپر در کتاب تاریخچه ماسک جراحی با عنوان «اسطوره ها، ماسک ها و زنان و مردان پشت آن» به آن اشاره کرده است. بعدها در چین برای جلوگیری از انتشار طاعون و در اسپانیا برای جلوگیری از آنفولانزا توصیه شد.
چرخش صنعت پوشاک
استفاده از ماسک سالها با فراز و نشیب هایی همراه بود اما در چین همچنان محبوب بود و برای بهداشت عمومی از آن همچنان استفاده می کردند. اما استفاده از ماسک با آلودگی هوای کلانشهرها و به دنبال آن وارونگی هوا و وجود ریزگردها، گسترش بیشتری یافت. به گونه ای که در بسیاری از کشورهای جنوب شرق آسیا به بخشی از پوشاک و صنعت مد آنها تبدیل شد.
چرخ صنعت پوشاک هنوز می چرخد؛ چرخی که اینبار نه برای لباس و پوشش بلکه برای تولیدی ماسک می چرخد. اما این چرخ به صنایع و تولیدکننده های بزرگ پوشاک ختم نمی شود. بسیاری از کارگاه های کوچک و خانگی هم این روزها به سمت تولید ماسک رفته اند. علاوه بر آن بسیاری از تولیدکنندگان دیگر نیز، تولیدات خود را متوقف کرده اند و برای تولید ماسک دست به عمل زده اند. زیرا به این نتیجه رسیده اند که شاید از این پس و برای مدتی طولانی جزئی از پوشاک روزانه ما شود. برخی دیگر نیز ماسک را وارد بازار مد و لباس کرده و ماسک هایی با طراحی های خاص و رنگارنگ تولید می کنند.
ماسک‌های رنگارنگ گلدوزی شده
طراحان مد در ویتنام با هدف ترغیب شهروندان به استفاده از ماسک در روزهای کرونایی طرحی نو در انداخته و به تولید ماسک‌های گلدوزی شده و رنگارنگ روی آورده‌اند. «دو گوین هوآ» یکی از طراحان مد در شهر هانوی می گوید ماسک می تواند پوششی جذاب برای مردان و زنان باشد. قیمت هر عدد ماسک دست ساز خانم هوآ ۲۱ دلار است، قیمتی که با درآمد متوسط شهروندان ویتنام همخوانی ندارد. استفاده از ماسک در امکان عمومی ویتنام اجباری است و کسانی که رعایت نکنند جریمه می‌شوند.
شرکت نیروانا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان این نوع ماسک ها در کشور هند ماسک هایی تولید کرده است که هم قابل استفاده مجدد هستند و هم از کیفیت بالاتری در مقایسه با ماسک های یک بار مصرف برخوردارند. این ماسک ها ظاهر جذابی دارند که افراد را به استفاده از آنها ترغیب می کند.
برخی از شرکت‌های ژاپنی هم برای برآورده شدن تقاضای بالای ماسک با توجه به شیوع گسترده کرونا ویروس، ماسک‌های قابل‌شست‌وشوی باکیفیت تولید می‌کنند. یک شرکت ژاپنی علت استفاده از این الیاف را کارایی بالا و عدم احساس خفگی در زمان استفاده، اعلام کرده است، این ماسک سه لایه بوده و دارای یک فیلتر در وسط است که کاملا از واشی ساخته‌شده و لایه‌ای که با پوست در تماس است از جنس واشی و پنبه است. این ماسک‌ها با استفاده از فلز نقره تولید شده است که دارای تأثیرات ضدعفونی‌کننده و ضد باکتریایی است. این ماسک از دوام بالایی برخوردار است و قابلیت شست‌وشوی بیش از ۵۰ بار دارد.
از سوی دیگر در کشورهایی مانند چین تولیدی‌های ماسک‌های آلودگی هوا و ماسک‌های دوچرخه سواری و ورزشی نیز با افزودن فیلتر به محصولات خود آنها را برای مقابله با ویروس کرونا (بیماری کووید ۱۹) به بازار عرضه می‌کنند. اگر نگاهی به اپلیکیشن‌ها و سایت‌های خرید آنلاین چینی بیندازید، در اولین نگاه متوجه می‌شوید که محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین محصولات آنها ماسک‌هایی رنگارنگ، مبتکرانه با طراحی‌های جالب و حتی عجیب هستند.
ترکیه نیز در این زمینه به تولید انواع ماسک های فیلتردار با استاندارد N95 و بالاتر با استفاده از مواد تولید داخل دست یافته است. مدیرعامل شرکت تحقیق و توسعه فن آوری‌های زیست محیطی مَمسیس می گوید که روند تولید انبوه ماسک‌های فیلتردار با استاندارد N95 و بالاتر را با استفاده از مواد ۱۰۰ درصد بومی آغاز کردیم. در این ایام دشوار مقدار انبوهی ماسک تولید کرده و در اختیار پرسنل وزارت بهداشت و دفاع ترکیه که با شیوع کووید-۱۹ در خطوط مقدم مبارزه با این بیماری هستند، قرار دادیم.
در کشور ما نیز مردم در خانه های خود با وسایلی که دارند اقدام به تولید ماسک می کنند. این داستان به ابتکار خانگی محدود نشده و تولیدی های کوچک و بزرگ پوشاک وارد عرصه تولید ماسک شده اند. برخی تولیدات دیگر خود را متوقف کرده و برای کمک به کادر درمانی ماسک جراحی و پارچه ای تولید می کنند و برخی دیگر ماسک را وارد بازار مد و لباس کرده و ماسک هایی با طراحی های خاص و رنگارنگ تولید می کنند.
