آرمان طهرانی – روزنامه نگار / ویروس کرونا به هر سرزمینی که رسید، جدای از آنکه سلامتی و جان انسان ها را مورد تهدید قرار داد، کسب و کار و تجارت را نیز با چالش مواجه کرد. این سوغات ناخوشایند چین، وقتی به کشور ما رسید که اصناف و کسبه خود را برای […]
آرمان طهرانی –
روزنامه نگار /
ویروس کرونا به هر سرزمینی که رسید، جدای از آنکه سلامتی و جان انسان ها را مورد تهدید قرار داد، کسب و کار و تجارت را نیز با چالش مواجه کرد. این سوغات ناخوشایند چین، وقتی به کشور ما رسید که اصناف و کسبه خود را برای بازار شب عید آماده می کردند. از مدت ها قبل همه آنها منتظر بودند تا در ماه پایانی سال، کم و کسری های یک سال گذشته را به نوعی جبران کنند اما با شیوع این ویروس در کشور همه چیز به هم ریخت تا جایی که بسیاری از فعالان اقتصادی دچار ضرر و زیان فراوانی شدند.
به گزارش «جمله» آسیب های اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، فقط مختص به کشور ما نبود. در همه کشورهای درگیر کرونا، فعالان اقتصادی و اصناف مختلف دچار بحران شدند. حتی بسیاری از شرکت ها و کمپانی های بزرگ جهان از گزند کرونا در امان نماندند. بسیاری مجبور به تعدیل نیرو شدند و برخی دیگر تن به ورشکستگی دادند. اما در این میان برخی شرکت ها بودند که نه تنها دچار ضرر و زیان نشدند، بلکه سود سرشاری از شیوع کرونا به دست آوردند. از جمله این شرکت ها می توان به «شرکت آمازون» اشاره کرد. شرکت آمازون از ماندن مردم در خانه که بعد از شیوع ویروس کرونا هر چه بیشتر به خریدهای اینترنتی روی آورده اند، سود برده است. در عین حال، شرکت آمازون برای برآوردن درخواست‌های زیاد مردم برای خرید هزاران کارگر تازه استخدام کرده است.
آینده نگری رمز بقا در بحران
آقای بزوس شرکت آمازون را در سال ١٩٩٥ با صد هزار دلار سرمایه شخصی و خانوادگی تاسیس کرد. او در سی سالگی بعد از آن که به آماری برخورد که نشانگر رشد سریع اینترنت بود، شغل خود را در یک صندوق سرمایه گذاری ترک کرد. یک ماه بعد از تاسیس آمازون، جف بزوس موفق شد از ٥٠ ایالت آمریکا و ٤٥ کشور جهان سفارش خرید دریافت کند. بعد از آن سرمایه‌گذاران معروف وارد این شرکت شدند و سود این شرکت همچنان بالا رفت به طوری که جف بزوس، قبل از ٣٥ سالگی، در سال ١٩٩٩ به یکی از ثروتمندترین مردان دنیا تبدیل شد.
در آن سال مجله تایم او را به عنوان شخصیت سال انتخاب کرد که تا آن زمان جوان‌ترین فردی بود که این عنوان را دریافت می کرد. مجله تایم در آن زمان به او لقب سلطان تجارت سایبری داد. جف بزوس یکی از معدود افرادی است که به معنای واقعی کلمه توانسته است «تهدید» را تبدیل به «فرصت» کند. اکنون بسیاری از سرمایه گذاران جهان وقتی به سقوط سهام شرکت های خود بر اثر شیوع کرونا می نگرند، افسوس می خورند چرا همچون جف بزوس از فرصت هایی که داشتند استفاده نکردند.
فرصت کسب و کار دیجیتال در ایران
یکی از ظرفیت های اقتصادی که طی سالیان گذشته در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفت، استفاده از فضای مجازی به عنوان محیطی برای کسب و کار است. گرچه در کشورهای توسعه یافته قدمت تجارت الکترونیک کمی بعد از ظهور اینترنت است، اما در کشور ما به دلیل سوءمدیریت ها و اعمال سلیقه در حوزه فناوری دیجیتال، فعالان اقتصادی وکسبه کمتر حاضر بودند از این فضا برای کسب و کار خود استفاده کنند. در واقع به دلیل سیاست زدگی، در سه سال گذشته شاهد انواع اعمال سلیقه ها در این حوزه بوده ایم. به عقیده فعالان اقتصادی نمی توان وارد فضایی شد که هر لحظه ممکن است در بر اساس سلیقه یک مدیر تازه از راه رسیده، با خطر تعطیلی مواجه شود. مسدود سازی پیام رسان تلگرام یکی از همین موارد بودکه موجب شد بسیاری از کسب و کارهای کوچک نابود شوند. در نمونه دیگر می توان آبان ماه سال گذشته را یادآور شد که قطع کامل اینترنت، بسیاری از کسب و کارها را به تعطیلی کشاند.
نمی توان این موضوع را انکار کرد که در کشور ما همیشه پدیده های نوین با مخالفت افرادی مواجه می شوند که کمترین اطلاعاتی از علوم روز ندارند و تنها به دلیل عدم شناخت از فناوری های جدید، با آن مخالفت می کنند. اینترنت و فناوری های وابسته به آن نیز همچون دیگر پدیده های نوین در کشور ما دشمنان خود را داشته است. دشمنانی که گاه از روی ناآگاهی و جهل و گاه برای حفظ منافع شخصی یا گروهی با فناوری ها مخالفت کرده اند. کوچ اجباری کاربران از تلگرام به پیام رسان های ضعیفی همچون «سروش» و یا اجبار دانش آموزان برای استفاده از نرم افزاری معیوب مانند «شاد» بدون شک به دلیل عدم آگاهی از تکنولوژی نیست بلکه در اینجا فقط منافع مادی برخی افراد است که باید حفظ شود. حوزه کسب و کار در کشور نیز از چنین مصائبی بی بهره نبوده و نیست. بر این اساس طی سال های اخیر کمتر کسی ریسک سرمایه گذاری در حوزه دیجیتال را پذیرفته است و این فضا تقریباً در انحصار افراد خاص و وابسته به مراکز قدرت و ثروت قرار گرفته است.
ادامه حیات اقتصادی در فضای دجیتال
اکنون با آغاز عصر کرونا در جهان، نیاز به گسترش کسب و کار در فضای دیجیتال بیش از گذشته احساس می شود. در ایران نیز همچون دیگر نقاط جهان تنها راه بقای کسب و کارها و فعالیت های اقتصادی حضور در فضای دیجیتال و گسترش تجارت الکترونیک است. گرچه به دلایلی که بیان شد، در کشور ما شرکت های دیجیتالی مستقل که در این حوزه فعال باشند کمتر وجود دارد اما می توان شرکت هایی را نام برد که به رغم تمام مشکلات و نابسامانی های موجود، تنها بر اساس قابلیت های فردی توانسته اند در حوزه تجارت الکترونیک به شهرت خوبی دست یابند. شرکت دیجیکالا یکی از همین موسسات است که امروز برای همه ایرانیان شناخته شده است. این شرکت قرار است برای بهبود شرایط اقتصادی کشور به کمک اصناف و کسبه بیاید.
دکتر علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با بیماری کرونا در تهران در آیین امضای تفاهمنامه همکاری سه جانبه با شرکت دیجی کالا و اتاق اصناف تهران، انعقاد این تفاهم نامه را گام مهمی در راستای بهبود شرایط اقتصادی کشور دانست.
وی با بیان اینکه همزمان با اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی، بسیاری از صنوف دچار آسیب شده‌اند، ادامه داد: «تا زمانی که بیماری کرونا به طور کامل مهار نشود، وضعیت فعالیت صنوف در کشور به شرایط عادی بر نمی‌گردد».
به گفته وی، در قالب این تفاهم نامه ضمن پایبندی به اصول تجارت الکترونیک و با تایید و معرفی اتاق اصناف تهران، امکان معرفی و فروش محصولات یک هزار کسب و کار آسیب دیده در وب سایت شرکت دیجی کالا فراهم میشود.
حمید محمدی مدیر عامل شرکت دیجی کالا امکان تحقق بخشی از وظایف و مسئولیت‌های اجتماعی شرکت در قالب این تفاهم نامه را میسر خواند و افزود: «طبق مفاد تفاهم نامه سه جانبه با ستاد مقابله با بیماری کرونا در تهران و اتاق اصناف تهران، شرکت دیجی کالا متعهد میشود علاوه بر وظیفه معرفی مستقیم ۶۰ هزار مجموعه حقوقی و صنفی که تاکنون بر عهده داشته است، محصولات ۱۰۰۰ کسب و کار آسیب دیده را نیز ضمن تقبل کردن تمام هزینه‌های ارائه، انبارداری و ارسال محصولات معرفی کند و بدون دریافت سود به دست مشتریان برساند».
وی ضمن تاکید بر اینکه شرکت دیجی کالا در انتخاب صنوف هیچ نقشی ندارد، افزود: «معرفی کسب و کارها فقط با تایید اتاق اصناف تهران صورت می‌گیرد».
هر چند نیاز به شرکت هایی همچون دیجیکالا و امثال آن این روزها بیش از گذشته مورد توجه قرار دارند، اما نباید فراموش کرد که اگر قبل از بروز بحران کرونا، مسئولان نسبت به فراهم آوردن بستری امن برای تجارت الکترونیک اقدام کرده بودند و فعالان اقتصادی و اصناف به این ظرفیت اهمیت داده و آن را مطالبه می کردند، امروز اصناف کمتری از شیوع کرونا آسیب دیده بودند. بر این اساس باید از هم اکنون برای جلوگیری از زیان بیش از پیش، وارد عرصه تجارت الکترونیک شد و کسب و کارها را از ورشکستگی نجات داد.
