جمیله شیخی (۸ اردیبهشت ۱۳۰۹ – ۵ خرداد ۱۳۸۰) زادروز بازیگر ایرانی. او دکترای افتخاری تئاتر داشت. وی مادر آتیلا پسیانی بازیگر بود. جمیله شیخی متولد شهر زنجان بود و از کودکی به تشویق پدر و مادرش که خانواده‌ای فرهنگ‌دوست بودند در نمایش‌های مدرسه بازی می‌کرد و در دبیرستان به شرکت در جلسات انجمن […]
جمیله شیخی (۸ اردیبهشت ۱۳۰۹ – ۵ خرداد ۱۳۸۰) زادروز بازیگر ایرانی. او دکترای افتخاری تئاتر داشت. وی مادر آتیلا پسیانی بازیگر بود.
جمیله شیخی متولد شهر زنجان بود و از کودکی به تشویق پدر و مادرش که خانواده‌ای فرهنگ‌دوست بودند در نمایش‌های مدرسه بازی می‌کرد و در دبیرستان به شرکت در جلسات انجمن ادبی و اجرای نمایش می‌پرداخت. سپس نزد استادان تئاتر به آموختن و تمرین تئاتر مشغول شد و به استخدام رسمی «اداره تئاتر» درآمد.
از ۱۳۳۶ فعالیت هنری خود را با بازیگری زیر نظر شاهین سركیسیان و دكتر مهدی فروغ شروع كرد. در اداره ی هنرهای دراماتیك با كمك افرادی چون عزت الله انتظامی، عباس جوانمرد، جعفر والی، محمدعلی كشاورز و حمید سمندریان تئاتر جدیدی را بنا نهادند و زمانی كه هنر نمایش روبه ابتذال می رفت، مردم را بار دیگر با تئاتر راستین آشتی دادند. از معروف ترین نمایش هایی كه بازی كرد می توان به ملاقات با بانوی سالخورده(حمیدسمندریان)، از پشت شیشه ها (اكبر رادی) بن بست (علی نصیریان) اشاره كرد.
از ۱۳۳۸ بازی در تعدادی از نمایش های تك پرده ای را برای تلویزیون آغاز كرد و چندی بعد دكترای افتخاری تئاتر دریافت كرد. شیخی در ۱۳۵۴به دعوت نصرت كریمی در نخستین فیلم سینمایی اش ـ خانه خراب ـ ظاهر شد. دومین فیلمش قرنطینه (مسعود اسداللهی) را پس از انقلاب در ۱۳۵۸ بازی كرد كه تولید آن تا ۱۳۶۱ طول كشید و در ۱۳۶۲ نمایش داده شد. او در دهه ی ۱۳۶۰ همزمان با بازی در فیلم هایی مانند پرندة كوچك خوشبختی (پوران درخشنده) و پاییزان (رسول صدرعاملی)، فعالیت خود را در نمایش های تلویزیونی گسترش داد. در ۱۳۵۶ برای نخستین بار در مجموعه ی تلویزیونی لحظه (محمدعلی صالح علا) بازی كرد و بعدها در سریال های دیگری ظاهر شد كه از مشهورترین آن ها میتوان به پاییز صحرا (اسدالله نیك نژاد). پدرسالار (اكبر خواجویی) و تولدی دیگر (داریوش فرهنگ) اشاره كرد. به یادماندنی ترین نقش سینمایی اش در فیلم سینمایی اش در فیلم مسافران (بهرام بیضایی) بود كه سیمرغ بلورین جشنواره ی فجر را برایش به ارمغان آورد. شیخی پنج سال بعد نیز برای نقش آفرینی در لیلا (داریوش مهرجویی) یك سیمرغ بلورین دیگر از جشنواره فجر دریافت كرد. كاغذ بی خط (ناصر تقوایی، ۱۳۸۰) به آخرین تصویر از این بانوی هنرمند در سینما مبدل شد.
در بیوگرافی جمیله شیخی آمده است جمیله شیخی از گذشته و عشق به تئاتر شروع می‌کند عشقی که سبب شد از دو سال تعلیم آواز و اپرا چشم بپوشد. آخرین آموزگار آوازش آن زمان تازه از فرانسه آمده بود و به او گفته بود: «انتخاب کن با یک دست نمی‌توان دو هندوانه برداشت» و جمیله شیخی هم انتخابش را انجام داد: «من هم به گروه شاهین سرکیسیان پیوستم که دوست نزدیک صادق هدایت بود و در آنجا با جعفر والی، پرویز بهرام، مرحوم بیژن مفید، علی نصیریان و فهیمه راستکار آشنا شدم.
جمیله شیخی همزمان با کار در تلویزیون در تئاتر‌های مختلف نیز برنامه اجرا کرد و با کارگردان‌هایی چون حمید سمندریان، علی نصیریان، عزت الله انتظامی، داوود رشیدی، رکن‌الدین خسروی، عباس مغفوریان و جعفر والی همکاری کرد: « اولین کار تلویزیونی‌ام نمایشنامه‌ای بود به نام «مادر» به کارگردانی حمید سمندریان.
جمیله شیخی در پنجشنبه سوم خرداد ۱۳۸۰ بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. پیکر او ششم خرداد ۱۳۸۰ در بهشت زهرا دفن شد. استادان بزرگ تئاتر مانند بهرام بیضایی و احمد کامیابی مسک در مراسم درگذشت او شرکت کردند.
