سرویس اجتماعی ماجرای محیط‌بانانی که هر روز به تیرِ آشکارِ شکارچیان در عرصه‌‌های طبیعی کشته و زخمی می‌شوند در این کشور داستانِ تکراری اما غمباری است که متاسفانه در سایه غفلت‌ها و کوتاهی‌های قانون، هر روز ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد. آنها که با لباسِ سبزِ خدمت به عرصه‌های طبیعی و حیات وحش ایران زمین، […]

سرویس اجتماعی دیو خشکسالی از هر سو در کشور نعره می‌کشد و هر بار تکه‌ای از ایران را در خود فرومی‌بلعد اما با این حال، همچنان شاهدِ سوء مدیریت‌ها در اداره و مصرف آب در کشور هستیم. یکی از شاهد مثال‌های این سوء مدیریت را باید در کشتِ هندوانه و خربزه و به طور کلی […]

سرویس اجتماعی خشک شدن تالاب بین المللی هامون علاوه بر بیکاری جمعیت زیادی از بومیان محلی سبب توسعه و گسترش گرد و غبار و کاهش کیفیت هوا و شرایط زندگی در این منطقه شده است.تالاب هامون با وسعت حدود ۵۷۰ هزار هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های بین المللی بوده که نقش مهمی در تعدیل آب و هوای منطقه و اشتغال جامعه بزرگی از مردم بومی را دارد. با توجه به کاهش نزولات آسمانی در طول سالیان گذشته و قطع جریان آب رودخانه هیرمند به عنوان مهمترین شاهرگ حیاتی تامین آب این تالاب شاهد خشک شدن و از بین رفتن بخش زیادی از حیات جوامع محلی هستیم. حیات تالاب هامون نقش مهمی در ارتزاق جامعه بزرگی از صیادان و دامداران محلی ایفا می کند و آبگیری فصلی این تالاب در طول سنوات گذشته موجب اشتغال جوامع محلی سیستان شده است. تالاب هامون در زمان آبگیری موجب اشتغال سه هزارو ۷۰۰ خانواده صیاد شده که علاوه بر تامین نیاز شخصی اقدام به عرضه ماهیان صید شده به بازارهای محلی و خارج از استان می کنند و این امر سبب رونق کسب و کار در بین صیادان و مراکز عرضه بهداشتی آبزیان در سطح شهرستان های حوزه سیستان و نیز فروشندگان محلی شده است. علاوه بر این آبزیان صید شده از تالاب به مراکز فرآوری ارسال و محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر تولید و روانه بازار مصرف می شوند. ماهیان هرز صید شده از تالاب نیز جهت تهیه پودر ماهی به مراکز تولید خوراک آبزیان ارسال و زمینه اشتغال بخش دیگری از جوامع محلی را فراهم می‌کرد. متاسفانه خشک شدن تالاب هامون علاوه بر بیکاری جمعیت زیادی از بومیان محلی سبب توسعه و گسترش گرد و غبار و کاهش کیفیت شرایط زندگی در منطقه شده است. حیات تالاب هامون وابستگی شدیدی به ورودی آب از طریق رودخانه هیرمند دارد که با توجه به کاهش نزولات آسمانی و احداث سدهای انحرافی در مسیر رودخانه هیرمند در کشور افغانستان به عنوان مثال بند کمال خان، ورودی رودخانه هیرمند به کشور و تالاب هامون دچار اختلال و در واقع قطع شده و این در حالی است که بر اساس معاهدات و توافق نامه‌های امضا شده بین کشور ایران و افغانستان حق آبه تالاب هامون مشخص شده و باید سالانه از طریق رودخانه هیرمند به تالاب هامون رها سازی شود که این امر نیازمند پیگیری دستگاه دیپلماسی برای برخورداری حق آبه رودخانه هیرمند است. زندگی در سیستان وابسته به آب می‌باشد اگرچه تلاش شده مشاغل غیروابسته نیز در این منطقه رونق یابد اما باز سیستان با رودخانه هیرمند و پهنه پرآب تالاب هامون زنده است و غیر از این منطقه دچار مشکلات فراوانی است. بر اساس قرارداد سال ۱۳۵۱ میان دولت وقت ایران و افغانستان قرار بود حقابه تالاب هامون به میزان ۸۵۰ میلیون متر مکعب از رود هیرمند تامین شود که متاسفانه در چند سال اخیر به علت کم بارشی و سدسازی در بالادست هیرمند آبی به ایران نرسید و هامون خشک شد. تالاب بین‌المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است. البته به نظر می رسد که دیگر باید برای این تالاب ارزشمند از فعل «بود» استفاده کرد چون دیگر حتی یک قطره آب هم ندارد و به طور کامل خشک شده است؛ هامون تالابی تاریخی است به طوری که تیمور لنگ از این دریاچه چنین یاد می‌کند:« امیر سیستان مرا سوار بر کشتی کرد و روی دریاچه هامون گردش داد و به من گفت که در دوره رستم وسعت این دریا بیش از این بود که می‌بینی»، البته الان دیگر جز دشتی خشک از آن عظمت باقی نمانده است. وسعت تالاب هامون در زمان پرآبی ۶۶۰/5کیلومتر مربع است که از این مقدار ۸۲۰/3کیلومتر مربع متعلق به ایران و بقیه متعلق به افغانستان است. حیات هامون به رودخانه هیرمند وابسته است از این رو نوسان آب در آن بر هامون تاثیر مستقیم به جای می‌گذارد که البته این تاثیر را در چند سال اخیر دیده ایم به طوری که دیگر آبی از هیرمند روانه هامون نمی شود این در حالی است که بر اساس قرارداد میان ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ باید سالانه ۸۵۰ میلیون متر مکعب و به عبارتی ۲۱ مترمکعب آب در هر ثانیه به عنوان حقابه از هیرمند وارد هامون شود، در چند سال اول این اتفاق افتاد اما به مرور کم و کمتر شد تا اینکه در این سالها دیگر کامل قطع شد و فاجعه خشک شدن را برای هامون و اهالی اطراف آن رقم زد. در این مدت دولت ایران تلاش زیادی کرد تا حقابه خود را از هیرمند بگیرد، در روزهای ۲۵ تا ۲۷ خرداد ماه امسال در بیست و پنجمین اجلاس کمیته مشترک کمیساران آب هیرمند که در تهران برگزار شد وزارت نیرو با جدیت معاهده ۱۳۵۱ که همان حقابه ایران از هیرمند است را از شرکت کنندگان افغانستانی حاضر در نشست پیگیری کرد اما چندی پیش علی سلاجقه معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که مسئولان افغانستان زیر بار اعداد و ارقام ایران در خصوص حقابه هیرمند نمی‌روند. معمولا حقابه هامون از هیرمند سالانه از طریق سیلاب ها تامین می شد اما با احداث سد انحرافی کمال خان در ۷۰ کیلومتری مرز ایران بر روی بستر اصلی رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز این حق هم از هامون گرفته شد و جاری نشدن آن به سمت ایران شدت گرفت، در کنار آن اما یکی دیگر از اقدامات عجیب افغانستان منحرف کردن حجم زیادی آب از هیرمند به سمت شوره زاری به نام «گودزره» است که این حجم آب به تلخاب تبدیل شد و هدر رفت که البته مورد اعتراض ایران هم قرار گرفت. قطعا این اقدام افغانستان تبعات اقتصادی و اجتماعی زیادی را برای کشور ما به ویژه در استان های همجوار با تالاب رقم زد که یکی از آن از بین رفتن فرصت های شغلی مردم منطقه و دیگری افزایش مهاجرت ساکنان سیستان است که خطر خالی شدن یکی از مهمترین مرزهای کشور را به همراه دارد. داود میرشکار مدیر کل محیط‌زیست استان سیستان و بلوچستان دراین باره گفت: در سال ۱۳۵۱ پروتکلی میان ایران و افغانستان امضا شد که بر اساس آن حقابه ایران را از هیرمند به میزان ۸۲۰ میلیون متر مکعب در سال معادل ۲۱ متر مکعب بر ثانیه مصوب کردند، در سال های گذشته این حقابه تامین می شد، به هر حال چون سیلاب بود سیلاب ها هم از هیرمند به سمت ایران می آمد و تالاب هامون آبگیری می شد اما با تکمیل شدن بند کمال خان در افغانستان امسال این حقابه به دست ما نرسید. وی افزود: علاوه بر اینکه این میزان حقابه به ایران نیامد، یک انحراف آبی هم در افغانستان رخ داد در واقع خارج از سیر عادی مسیر آب، آب را از هیرمند برای منطقه گودزره در افغانستان ارسال کردند این منطقه دشتی عمیق و شوره زار است و هیچ کاربردی هم ندارد اما حجم زیادی آب را با ارسال به این منطقه هدر دادند و به تلخاب تبدیل شد و آبی به تالاب هامون نرسید؛ در واقع ایران حقابه خود را دریافت نکرد. وی ادامه داد: ظرفیت آبی هامون، بر اساس نیاز آبی هیدرولوژیکی آن چیزی حدود ۱۷ میلیارد متر مکعب است، نیاز اکولوژیکی آن حدود ۷ میلیارد متر مکعب است بنابراین به صورت متوسط حدود ۱۲ میلیارد متر مکعب آب ظرفیت تالاب هامون است اما الان هیچ آبی به تالاب نمی رسد و امسال هامون هیچ حقابه ای دریافت نکرده و کاملا خشک است، حتی بخشی از هامون صابوری که حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع آب داشته آنهم خشک شده است، یعنی الان بخش ایرانی تالاب هامون کاملا خشک شده است. میرشکار گفت: خشک شدن تالاب مشکلات اکوسیستمی زیادی ایجاد می کند که یکی از آنها تخریب و از بین رفتن پوشش گیاهی آن است، وقتی پوشش گیاهی از بین می رود می تواند به منبع گرد و غبار تبدیل شود، در چند سال اخیر به علت خشکسالی این شرایط بدتر شده و از طرفی زمانی که دام های سبک، سنگین و شترها برای چرا وارد بستر خشک شده تالاب می شوند بافت منسجم و صله بسته خاک زیر پای این حیوانات سست و با کوچکترین باد به هوا بلند می شود که مشکلات گرد و غبار را تشدید می کند. وی اظهارداشت: علوفه مورد نیاز دام های سبک در حاشیه تالاب به علف هایی است که در تالاب رشد می کنند و زمانی که آنها خشک شود و از بین برود تامین علوفه این دام ها هم به خطر می افتد حتی رزق و روزی و معیشت اهالی منطقه هم دچار اختلال می شود و مردم شغلشان را از دست می دهند. مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان افزود: یکی دیگر از مشاغلی که در اطراف تالاب هامون رواج داشت آبزی پروری و صیادی بود که آنهم با خشک شدن تالاب از بین رفت، مساله بعدی بحث گردشگری در منطقه است، هامون یکی از مکان های گردشگری بود که از نقاط مختلف کشور وارد آن می شدند که این صنعت یک گردش مالی خوبی برای مردم سیستان به همراه داشت که متاسفانه این فرصت هم از بین رفت و دیگر این شغل وجود ندارد. وی گفت: تالاب هامون تا زمانی که آبدار بود موجب تلطیف هوا در منطقه می شد اما اکنون با گرم شدن هوا و خشک بودن تالاب دما گاهی روزها به بالای ۴۶ درجه می رسد که این گرما تاب مردم را کم و مشکلات را چند برابر کرده است چون تالاب در دمای هوا تعادل ایجاد می کرد. میرشکار افزود: همچنین تالاب در مهار شن های روان نقش بسزایی داشت و به نوعی بادشکن بود، پوشش گیاهی اجازه نمی داد که بادها سرعت لازم را داشته باشند تا بتوانند شن ها را جابجا کنند این وضعیت همراه با خشکسالی واقعا مردم را در بخش سیستان که به گفته رهبری تنگه احد نظام است گرفتار کرده است. وی درباره جمعیت اطراف تالاب هامون گفت: ۵ شهرستان هیرمند، نیمروز، زابل، هامون و زهک در اطراف تالاب بیش از ۴۰۰ هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است که زندگی تمام آنها متاثر از این تالاب است، همه آنها در بخش های کشاورزی، دامداری، گردشگری و صیادی مشغول به کار بودند که همه تحت تاثیر خشک شدن تالاب قرار گرفته است. وی تاکید کرد: یکی از اقدامات اساسی که باید در این زمینه انجام دهیم تقویت دیپلماسی آب است تا بتوانیم حقابه هامون را از افغانستان بگیریم، افغانستان با احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه های منتهی به ایران مانع ورود سیلاب به کشور شده از این رو مشکلات زیادی را به وجود آورده است بنابراین تقویت دیپلماسی آب با هدف گرفتن حقابه از هیرمند بسیار مهم است.مدیر کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان ادامه داد: موضوعات دیگری که باید پیگیری شود مساله معیشت جایگزین برای مردم سیستان و بلوچستان، تامین آب شرب و کشاورزی، ایجاد فضایی برای صیادان و آبزی پروری و اجرای پروژه های قرق برای تامین علوفه است که باید جدی گرفته شود. وی اظهار داشت: یک سری اقدامات دیگری هم وجود دارد که باید دولت به آنها توجه کند یکی بحث تثبیت ریزگردها است که باید در برنامه دو سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی گنجانده شود؛ با بودجه هایی که استان ها دارند این کار امکان پذیر نیست باید به عنوان یک پروژه ملی این موضوع دیده و پیگیری شود و سپس راهکارها در قالب کارگروه های تخصصی ملی که ایجاد می شود مورد بررسی قرار گیرد و با قید فوریت هزینه شود تا فشار از سوی ریزگردها بر روی مردم کم شود. میرشکار ادامه داد: بحث معیشت جایگزین هم باید در دستور کار قرار گیرد، حوزه های گردشگری و تولیدات خانگی فعال شود تا اشتغال زایی خرد را برای این مردم ایجاد کنیم، البته پروژه سیستان در این حوزه ها فعال است و درحال اجرای اقداماتی در این زمینه از جانب سازمان حفاظت محیط زیست و برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد یا برنامه عمران ملل متحد (UNDP) است اما با توجه به شرایط منطقه باید به این کارها سرعت بخشید چون مردم شرایط خیلی سختی را سپری می کنند و برای اینکه از مهاجرت مردم بومی جلوگیری شود و یکی از مهمترین مرزهای کشور از جمعیت تخلیه نشود، باید این اقدامات را سریع انجام دهیم تا مشکلات رفع شود. وی درباره اینکه آیا قانونی در زمینه آبهای مرزی و مشترک میان کشورها وجود ندارد گفت: اگر چنین قوانینی وجود داشت مثلا کشور ترکیه با احداث سد آب را به روی عراق و سوریه نمی بست، البته شرایط ما در مرز سیستان ویژه تر است چون طالبان حضور پیدا کردند به دلیل نبود دولت منسجم، متاسفانه تصمیمات کوتاه مدت حوزه ای گرفته می شود که ما را در استان سیستان و بلوچستان با مشکلات زیادی روبرو کرده است. مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان افزود: بنابراین قانونی برای مرزها وجود ندارد اگر هم باشد در قالب تفاهم میان کشورها است مگر اینکه از سطوح بالاتر در حوزه های بین المللی قانونی در نظر بگیرند و حقابه پایین دست رودخانه ها دیده شود. وی اظهار داشت: یک مساله دیگر در زمینه هامون این است؛ برای اینکه بتوانیم حمایت بین المللی داشته باشیم در سال ۱۳۹۵ این تالاب به عنوان ذخیره گاه زیست‌کره به ثبت جهانی رسید و تحت حمایت حوزه بین المللی درآمد اما آنطور که انتظار می رفت حوزه بین الملل و حوزه هایی که باید از این ذخیره گاه با اهمیت حمایت کنند، متاسفانه وجود ندارد. میرشکار گفت: برخی اقداماتی که در منطقه رخ می دهد به نظر می رسد غرض ورزانه است، مثلا یک زمانی می گویند آب کم داریم ما هم می پذیریم که واقعا آب نیست و خودشان برای نیازهای داخلی به همان مقدار آب نیاز دارند اما وقتی می بینیم که میلیاردها متر مکعب آب را منحرف می کنند و می فرستند جایی که هیچ حیاتی وجود ندارد و حدود ۳۰ سال آبی آنجا نرفته و این حجم آب به تلخاب تبدیل می شود، این نشان می دهد که دشمنان در مرزها فعالند و کشورهای ابرقدرتی که دوست دارند مرزهای ما را خالی کنند و ناامنی را به کشور ما بیاورند، بیکار ننشسته‌اند. وی افزود: البته وزیر کشور دستور تشکیل قرارگاه سیستان را در قالب طرح رزاق با هدف حمایت از مردم سیستان صادر کرده است، که در قالب آن یک سری اقدامات حمایتی از مردم سیستان در دولت سیزدهم انجام می شود، در واقع با هدف معیشت مردم ایجاد می شود تا تصمیمات درستی در این مسیر گرفته شود تا گشایشی برای مردم آن منطقه شود چون مردم آنجا واقعا در تنگنای بیش از حد هستند. میرشکار گفت: استانداری در حال انجام اقدامات این قرارگاه است و اعضای آن را نیز استانداری، ارگان های نظامی، انتظامی، دولتی، برخی نهادهای انقلابی و حاکمیتی مانند بنیاد مستعضفان، بنیاد علوی، برکت، کمیته امداد امام تشکیل می دهد.

قاچاق خاک و ماجراها و حاشیه‌هایش به دهه 80 برمی‌گردد. دورانی که خاک جنوب ایران راهی امارات و قطر می‌شد. بعد از جنوب گویی نوبت به شمال کشور و جنگل‌های هیرکانی رسیده. خاکی که به روایت محلی‌ها هر 10کیلوگرمش تا 40هزار تومان هم خریدوفروش می‌شود

سرویس اجتماعی مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها یکی از مشکلات رایج در ایران است. مقدار مصرف دارو در ایران سه برابر میانگین جهانی برآورد شده که این میزان بسیار نگران کننده به نظر می‌رسد. داشتن علائمی مشابه با بیماری‌های قبلی و خرید خودسرانه همان داروها، در دسترس بودن آنتی بیوتیک‌ها و عدم نیاز به نسخه پزشک، […]

غربالگری جنین برای مادران باردار توصیه می شود تا مادران بدانند فرزندی که قرار است به دنیا بیاورند سالم است یا ممکن است معلولیت داشته باشد. از این رو برای مشخص شدن وجود بیماری مادرزادی و یا احتمال آن در جنین، آزمایش غربالگری انجام می شود

سرویس اجتماعی سگ‌های ولگرد هر روز جانِ یک آدمیزاد را در گوشه‌ای از ایران می‌گیرند.همین روز گذشته، رییس مرکز بهداشت شهرستان جویبار در استان مازندران، از فوتِ یک ورزشکار جوان در این شهرستان خبر داد. این دومین فوتی بر اثر حمله‌ سگ‌های ولگرد در شش ماه گذشته فقط در شهرستان جویبار استان مازندران بوده است. […]

سرویس اجتماعی عهد بستن پیمان و ازدواج یک سنت دیرینه است که بسیار مهم و سرنوشت ساز است، تصمیم گرفتن برای ازدواج و انتخاب شریک زندگی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی شخصی هر فرد است. انسان‌ها برای اینکه ازدواج موفقی داشته باشند باید دلایل خود برای ازدواج را بشناسند و پس از بررسی آن تصمیم بگیرند. […]

سرویس اجتماعی مصیبتِ دومین دریاچه شور دنیا تمامی ندارد و حالا دردِ خشکیدگی بر جانش چنان نشسته است که اصلا امیدی به زنده ماندنش نیست! هرسال به طور متوسط ۴۰ سانتی متر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته شده و اکنون ۹۵درصد از آب این دریاچه خشک شده است. مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی ضمن اعلام […]