نفس نفس تا مرگ
نفس نفس تا مرگ
آلودگی هوای کلانشهر تهران را برایمان عادی‌سازی کرده‌اند در حالی که اصلاً معضلی عادی نیست که بخواهیم به زندگی کردن به آن عادت کنیم و یک فشار اجتماعی نیست که همانند فشار‌های دیگر با آن خو گرفته باشیم و در نهایت خودمان را راضی کرده باشیم که آسیب جانی ندارد و فعلاً می‌توان با آن ساخت. آلودگی هوا آسیب جانی دارد و چون حل‌وفصل آن نیازمند صرف وقت و هزینه فراوان است، در خصوص آن برایمان روشنگری نکرده‌اند تا ندانیم و بیشتر از این مطالبه نکنیم.

زمانی که برای طبیعی جلوه دادن آلودگی هوای تهران آلودگی هوای شهر‌های صنعتی بزرگ جهان را مثال می‌آورند باید به این نکته هم توجه داشته باشند که امروز در کشور ما هوای شهر‌های کوچکی مثل اشنویه و یا بندر ماهشهر هم آلوده است و اگر این ناشی از اشکالات مدیریتی نیست پس چیست؟
توقف مازوت‌سوزی در کشور یک اتفاق خوب محسوب می‌شد؛ اتفاقی که خیلی هم برای آن تبلیغ نشد و اتفاقاً چون یکی از دستاورد‌های دولت چهاردهم بود با ارائه آمار‌هایی در خصوص اینکه نمی‌تواند تأثیر آنچنانی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد تقبیح شد و اکنون هم که شاهدیم دوباره به کارخانه‌های کشور بازگشته‌است. البته خالی از لطف نیست این نکته را یادآور شویم همان زمانی که اعلام شد ممنوع است، تصاویری در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شد که نشان می‌داد متوقف نشده که پس از آن هم سخنگوی دولت در نشست خبری خوداعلام کرد توقف در کار نیست و فقط قرار است که کاهش پیدا کند. امروز حتی کاهش هم پیدا نکرده و به قوت خود همچنان باقیست و یکی از معضلات آلودگی هوا هم حتی کم نشده‌است و مشخص نیست اصلاً مازوت‌سوزی به کنار، قرار است چه تمهیدات دیگری‌اندیشیده شود؟ آماری که مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آثار سوء آلودگی هوا ارائه می‌دهند بسیار قابل تامل و نگران‌کننده است و فقط در حدود اینکه دو روز مدارس تعطیل شوند و خیابان‌ها خلوت باشند نمی‌تواند خیالمان را آسوده کند.
«محمدرضا ظفرقندی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعداد فوتی‌های ناشی از آلودگی هوا در سال را ۵۰ هزار نفر و معاون بهداشت او یعنی «علیرضا رئیسی»، تعداد قربانیان این معضل را ۳۵ هزار نفر عنوان می‌کند. فاصله بین این دو آمار که هر دو در یک روز ارائه شده‌اند ۱۵ هزار نفر است. حال اگر که حرف هیچ کدام هم درست نباشد و تنها ۱۵ نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست بدهند وضعیت قرمزی است که نیازمند رسیدگی دارد. توجه داشته باشید وضعیت چقدر بغرنج است که تقریب میان دو آمار ۱۵ هزار نفر است. همچنین ارائه این آمار از سوی مسئولان وزارت بهداشت هم قابل تامل است. مسئولان وزارت بهداشت مربوط به امر پزشکی این ماجرا هستند و حتی اگر آمار اشتباهی هم ارائه بدهند شاید خیلی آثار سوء چندانی نداشته باشد. در حقیقت افراد برای بیماری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و مسئولان وزارت بهداشت آمار آنان را ارائه می‌دهند و مسائل مربوط به درمان و پیشگیری از بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بر عهده آنان است. درواقع متولیان اصلی امر به شکل بیناسازمانی در ارگان‌های دیگری مشغول به کارند. بنزین بی‌کیفیتی که تولید می‌شود، ماشین‌های باکیفیتی که وارد نمی‌شوند، طرح زوج‌وفرد و ترافیک که معلوم نیست دارد اجرا می‌شود و نمی‌شود و پولی هست یا نیست و اگر می‌شود چه تأثیری بر روی آلودگی هوا دارد، مازوت‌سوزی که متوقف نمی‌شود، عدم استفاده از فناوری‌های روز دنیا در زمینه بارور کردن ابر‌ها، اسقاطی بودن برخی از وسایل حمل‌ونقل عمومی و به حداقل ممکن نرساندن هزینه تردد با این وسایل نقلیه، برخی از عوامل دخیل در آلودگی هوا هستند که مبرهن است به کدام ارگان‌ها و سازمان‌ها مربوط می‌شوند اما خوشبختانه مثل خیلی از موارد دیگر، هیچکس این معضل را گردن نمی‌گیرد و مشخص نیست که باید دقیقاً از کجا مطالبه کرد. با این حال محض اینکه به مسئولان یادآوری شود باید حتماً تمهید ویژه‌ای در این خصوص داشته باشند و ماجرا اصلاً عادی نیست، مرور آماری که مدیران وزارت بهداشت داده‌اند، در ادامه خالی از لطف نیست.
وزیر بهداشت گفت: ایران سالانه حدود ۵۰ هزار نفر را به دلیل آلودگی هوا از دست می‌دهد و این هزینه انسانی آلودگی هوا است.
وی در ادامه تأکید کرد: شاید قابل تصور نباشد، کل بودجه‌ای که اکنون برای تولید و درآمد نفت در سال ۱۴۰۴ در بودجه قرار دادند، ۱۱ میلیارد دلار است. هزینه مالی آلودگی هوا حداقل ۱۲ میلیارد دلار است، برخی محاسبات تا ۲۰ میلیارد دلار هم نوشتند.
ظفرقندی گفت: من راجع به آلودگی هوا بررسی کردم و دیدم که ما نیروی انسانی معمولی را که از دست می‌دهیم، چقدر هزینه مالی دارد. گزارش آن را هم به دولت دادم.
علیرضا رئیسی نیز در نشست خبری آلودگی هوا گفت: دستور توقف مازوت‌سوزی، یک اقدام قابل تقدیر است. نباید به اقداماتی دست‌زنیم که موجب بیماری می‌شود. تأمین آب، برق و رفاه جزء وظایف تمام دولت‌ها محسوب می‌شود و برخورداری از این مؤلفه‌ها جزء حقوق اولیه شهروندی است. در عین حال نیز من موافقم قطع برق نیستم اما ترجیح می‌دهم که در تاریکی بنشینم اما از مازوت برای تأمین برق در نیروگاه‌ها استفاده نشود. تولید برق به قیمت آسیب‌رساندن به سلامت مردم به هیچ‌وجه
پذیرفتنی نیست.
رئیسی با بیان اینکه مازوت سبب آزادشدن آلاینده‌های فراوانی در محیط می‌شود، خاطرنشان کرد: اگرچه آلاینده‌های فراوانی به دلیل مازوت‌سوزی در محیط منتشر می‌شود اما «بلک‌کربن» و «دی‌اکسید گوگرد» جزء آلاینده‌های خطرناک ناشی از مازوت‌سوزی است. کربن‌سیاه یا دوده‌ها می‌توانند وارد ریه‌ها شوند و موجب سرطان شوند.
وی با بیان اینکه تمام کشور‌ها با رعایت استاندارد‌هایی از مازوت استفاده می‌کنند در عین حال تصریح کرد: تمام کشور‌های دنیا از مازوت استفاده می‌کنند اما استاندارد‌هایی در این زمینه دارند. کشور‌ها در وهله نخست نسبت به گوگردگیری مازوت اقدام می‌کنند و از این سوخت در مکان‌های خالی از جمعیت
استفاده می‌کنند.
وی درباره وظایف وزارت بهداشت در خصوص قانون هوای پاک نیز اظهار کرد: بررسی مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا، اعلام شرایط اضطرار توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی و اجرای طرح «کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخارات بنزین در جایگاه‌های سوخت» جزء وظایف وزارت بهداشت در خصوص قانون هوای
پاک است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه متأسفانه برای آلودگی هوا فکری نشده است، خاطرنشان کرد: تصمیمات ناگهانی و موقت مانند تعطیلی مدارس و حضور ۵۰ درصدی کارمندان در ادارات دولتی به آلودگی هوا کمک نمی‌کند. این تصمیمات بیانگر این است که فکری برای آلودگی هوا درنظر گرفته
نشده است.
وی ادامه داد: تعریف تعداد تکالیف برای آلودگی هوا چندان اهمیت ندارد؛ چرا که گاهی اوقات یک تکلیف می‌تواند اثر بسیار فراوانی بر آلودگی هوا داشته باشد و گاهی چندین تکلیف نیز اثر فراوانی ندارند. به طور مثال، توسعه سیستم حمل و نقل عمومی یکی از تکالیف قانون هوای پاک است؛ به طور قطع، این تکلیف می‌تواند اثر فراوانی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
رئیسی درباره منشأ‌های آلودگی در کشور گفت: ۶۰ درصد آلودگی هوا ناشی از سیستم موتوری در کشور است. علاوه بر آلودگی ناشی از سیستم موتوری، کشور با پدیده گرد و خاک مواجه است که این پدیده یکی از عوامل آلودگی هوا محسوب می‌شود. شهر زابل در استان سیستان‌وبلوچستان، بیشترین آلودگی ناشی از گرد و خاک را در کشور تجربه می‌کند.
معاون وزیر بهداشت درباره مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا گفت: میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا حدود ۳۰هزار تا ۳۵هزار نفر در هر سال است و سهم شهر تهران از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا حدود ۷۰۰۰ نفر است.
وی ادامه داد: اعلام مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا جزء وظایف وزارت بهداشت در زمینه قانون هوای پاک به حساب می‌آید و این موضوع به صورت شهر به شهر و تفکیک شده اعلام می‌شود. اعلام مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا بسیار مهم است؛ چرا که به سیاستگذاران کمک می‌کند تا با اقدامات مناسب خود از میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا بکاهند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در استان‌های صنعتی کشور گفت: استان‌های اراک و اصفهان جزء استان‌های صنعتی کشور هستند. میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در استان‌های اراک و اصفهان به ترتیب ۶۶۱ و ۲۰۲۹ نفر است. میزان هزینه‌های تحمیلی بر سیستم بهداشتی در استان اراک معادل ۲ میلیون و ۵۶۴ هزار دلار و این میزان در استان اصفهان نیز ۷۹۶ میلیون
دلار است.

  • نویسنده : سایه برین/ دبیر سرویس فرهنگ و اجتماعی
لینک کوتاه :