گروه سیاسی رفت و آمدها برای تشکیل و تکمیل کابینه سیزدهم و دولت آیت الله سید ابراهیم رییسی تا حدی در پشت اتاق‌های بسته در حال انجام بود و این روزها نیز تحت‌الشعاع اتفاقات تلخ خوزستان قرار گرفته است و در حالی‌که مشاوران مورد اعتماد رییس‌جمهور منتخب حق دارند در سکوت و آرامش، ژنرال‌های خود […]
گروه سیاسی
رفت و آمدها برای تشکیل و تکمیل کابینه سیزدهم و دولت آیت الله سید ابراهیم رییسی تا حدی در پشت اتاق‌های بسته در حال انجام بود و این روزها نیز تحت‌الشعاع اتفاقات تلخ خوزستان قرار گرفته است و در حالی‌که مشاوران مورد اعتماد رییس‌جمهور منتخب حق دارند در سکوت و آرامش، ژنرال‌های خود را انتخاب کنند اما درد مردم جلگه خوزستان و تصاویر هورالعظیم خشک و گاومیش‌هایش این آرامش را از این مردان سلب کرد و بسیاری ازجمله رییس دولت سیزدهم ناچار به موضع‌گیری شدند اما حقیقت این است که یکی از بزرگترین چالش‌های دولت آینده که چند روز آتی رسماً کلید قوه مجریه را تحویل می‌گیرد و باید نسبت به بسیاری از این چالش‌ها پاسخ‌گو باشد، حکمرانی و مدیریت آب است.
مدیران ارشد کشور باید بدانند آب نیز مانند گندم و نان جزء نیازهای اساسی و روزمرّه مردم است که دولت برای تأمین آن برای شهروندان، تعهد دارد و «حکمرانی آب» موضوعی به‌غایت سیاسی است به این دلیل که در سایه برخی تصمیمات اتخاذشده در دورهمی مدیران ارشد سیاسی دولتی و با مشارکت و همراهی ساخت‌های قدرت به خوزستان امروز رسیدیم و همین مدیران ارشد دولتی و برخی نمایندگان مجلس که برای حل مشکل به خوزستان می‌روند خود بخشی از مشکل هستند که یا با بی‌عملی یا با اتخاذ رویه‌های اشتباه، کار را به اینجا کشاندند که پرداختن به آنها مثنوی را به هفتاد‌من کاغذ می‌رساند.
نکته بعدی اینکه برای حل کامل چالش «مدیریت آب به‌مثابه امری سیاسی» ضمن عزم و تدبیر دولت جدید، همکاری و همراهی بین‌دستگاهی نیاز است و همه مدیران و نمایندگان باید در کنار هم بنشینند تا مشکل را مرتفع سازند و بارکردن همه مسئولیت به دوش مدیران دولتی و همراهی نکردن با دولت سیزدهم، گره را کور و موانع مسیر را افزون می‌کند.
همچنین در دو دهه گذشته نیز مدیران کوتاهی بسیاری داشتند و از نگاه و منظر کارشناسان زیست‌محیطی به موضوع نگاه نکردند و این خود موجب مشکلات بسیاری شد.
ذکر مصداق برای موارد گفته شده، اتفاقاً زیاد است اما به‌عنوان مشتی از خروار به سیلاب‌های سه سال قبل اشاره می‌کنیم که تقریباً تمام کشور را در خود بلعید. مدیران دولت تدبیر و امید در سال ۹۷ که سیلاب‌های سریالی در استان‌های کشور قطع نمی‌شد و برخی شهرها و استان‌ها از آق‌قلا در گلستان تا شیراز در فارس و همین استان خوزستان در آب فرورفته بود مدعی شدند دوره ده ساله خشکسالی به اتمام رسیده و ما اکنون با یک دوره ده ساله «ترسالی» مواجه هستیم.
اگر به سایت‌های خبری آن روزها نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که مدیران ارشد حوزه آب و وزارت نیرو خود در قامت کارشناس ظاهر شدند و با اطمینان خبر از پایان خشکسالی می‌دادند و در حقیقت همان‌گونه که نتوانستند خشکسالی سال‌های قبل را پیش‌بینی کنند و مکانیسمی برای عبور از این وضعیت تدوین نمایند، برای باران‌های شدید و نزولات آسمانی و سیل نیز کاری نکردند و آن را به جبر اقلیمی ربط دادند.
باید به دولت سیزدهم گفت در صورت استمرار چنین نگرشی، مشکل ادامه خواهد داشت چون کار را امری آسمانی و بی‌نیاز از مدیریت معمول و متعارف می‌داند و هر بار نیز برای مشکلات کمبود آب و بالاآمدن فاضلاب، بهانه‌هایی چون خشکسالی و سیلاب را می‌آورد.
یکی از نکات مهمی که دولت سیزدهم باید به آن توجه جدی کند این است که تا دیروز می‌گفتند «آب هست اما کم است» و برنامه‌های دولت و توجه افکار عمومی در این مسیر طراحی می‌شد اما امروز این شعار به حقیقتی دردناک به صورت «آب اصلاً نیست» تغییر یافته و برنامه‌ریزی دولت نیز باید بر مبنای همین راهبرد باشد ضمن اینکه افکار عمومی نیز نباید سهم خود را نادیده ببیند.
خوشبختانه آیت الله سید ابراهیم رییسی نیز اعلام کرد که استاندار ویژه برای خوزستان انتخاب می‌کند تا دولت در لاک مدیریت واکنشی و مدیریت بحران فرو نرود و از هم اکنون نماینده عالی دولت در خوزستان اجازه دسترسی به همه وزرای مربوط به این چالش و دیگر نهادهای خارج از بدنه دولت را داشته باشد تا بتواند تصمیمات مهم را در کوتاه‌زمان بگیرد.
نکته آخر اینکه دولت سیزدهم نباید به توان مدیران حوزه آب و محیط زیست بسنده کند و حتماً باید مکانیسمی طراحی کند تا از توان کارشناسان، نخبگان و سمن‌های این حوزه کمک فکری و مشورت بگیرد و همچنین اجازه ندهد مدیران، تصمیم‌گیری‌ها را در پشت درهای بسته انجام دهند و مردم پس از ماه‌ها و سال‌ها با تبعات آن تصمیمات مواجه شوند. پیشتر نیز تأکید کردیم دولت رییسی آخرین امید برای نجات طبیعت ایران است که از مشکلات عمیقی رنج می‌برد.
