سرویس اقتصادی جمله – حتما در هفته اخیر ماجرای قهر ابرها بر فراز دریاچه ارومیه را شنیده‌اید و یا ویدئوی تفاوت بارش برف در مرز ایران با ترکیه به چشمتان خورده است. بعد از انتشار اینگونه مطالب در شبکه‌های اجتماعی بحث پیرامون قهر باران با ایران بالا گرفت و نهایتا دانشمندان اقلیم شناس اعلام کردند که این مثال‌ها چیزی جز خرافات نیست و ابرها مانند انسانها ذی شعور نیستند که تصمیم بگیرند بر کدام خطه ببارند یا از کجا فرار کنند، اما وقایع اخیر یک حقیقت بزرگ را بیش از گذشته آشکار نمود و آنهم اینکه تغییر اقلیم و وخامت بارش‌ها در ایران به جایی رسیده که دیگر مردم عادی را هم کاملا درگیر کرده است.
آنها که سن‌شان از چهل سالگی عبور کرده به خوبی به یاد دارند که در دهه شصت و هفتاد با شروع پاییز در آسمان باز می‌شد و باران تا اوایل فروردین دست از سر مردم، به خصوص در نواحی شمالی کشور برنمی‌داشت. اما حالا باید چشمها را برای هفته‌ها به آسمان خیره نگاه داشت تا شاید توی رودربایستی بماند و اندکی باران بفرستد.
وضعیت سال‌جاری به معنای به صدا درآمدن زنگ خطر آبی دوباره برای ایران است، چنانکه رئیس سازمان هواشناسی اعلام کرد که سیگنال خاصی برای زمستان دریافت نمی‌کنیم.
برخلاف پیش بینی های سازمان هواشناسی، بسیاری از مناطق ایران پاییز را برای اولین بار تجربه نکردند. برهمین اساس بارشی که باید سدها را پر می‌کرد؛ پر نکرد. براساس آخرین اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، سدهای ایران هم اکنون ۲۰ میلیارد متر مکعب آب در خود ذخیره کردند. این شاخص در سال متوسط ۵ سال گذشته ۲۲ میلیارد متر مکعب بود. در این بین ۸۵ درصد ظرفیت مخازن سدهای تهران خالی است و تنها ۲۷۷ میلیون مترمکعب ذخیره آب در تهران وجود دارد. داده‌های موجود نشان میدهد، وضعیت سدهای شرق تهران از سال قبل وخیم‌تر و البته وضعیت سدهای غرب تهران از زمان مشابه سال قبل، کمی بهتر است.
بنا به اظهارات رئیس سازمان هواشناسی بر اساس همین داده‌ها بارش‌های نرمال و در برخی نقاط مایل به کم‌بارشی انتظار می‌رود. اما اگر بارش‌های فرانرمال نیز داشته باشیم، کم‌بارشی‌های آذرماه و سال‌های گذشته جبران نمی‌شود و همچنان مسئله مدیریت منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است، همچنین مسئله نداشتن ذخیره برفی نیز بسیار نگران‌کننده است و در مجموع با توجه به ۴ سال خشکسالی پیاپی، وضعیت مناسبی پیشِ‌رو نیست.
طبق اظهارات او از اردیبهشت ماه امسال مدل‌های هواشناسی پاییز و زمستان نشان می‌داد که در خاورمیانه، ایران و به‌ویژه مناطق غربی کشور، احتمال بارش وجود داشته است و تا شهریور هم این شواهد وجود داشت. بر این اساس احتمال افزایش بارش‌ها در پاییز و زمستان امسال مطابق بر این پیش‌بینی‌ها بود.
تاجبخش با اشاره به اینکه افزایش دما باعث شد الگوهای جوی رصدشده کشور با پیش‌بینی‌های اردیبهشت ماه امسال مطابقت نداشته باشد، اضافه کرد: طی مهرماه امسال بارش‌ها ۱۲ میلی‌متر از میانگین بارش‌ها در دوره بلندمدت بیشتر بود که در آبان‌ماه به حد نرمال رسید، اما در آذرماه شرایط بدی در بارش‌ها داشتیم.
او ادامه داد: امسال گرم‌ترین پاییز را در رکورد خود ثبت کردیم و شاید در آمار دمای زمستانی نیز همین نتایج را داشته باشیم.
تاجبخش همچنین با اشاره به اینکه در عرض‌های میانی احتمال ۶۰ تا ۷۰ درصد بارش مناسب وجود دارد، گفت: اساساً نمی‌توانیم اقدامات خود را بر اساس پیش‌بینی‌ها انجام دهیم و باید سناریوهای مختلفی در حوزه‌های مختلف نظیر آب، کشاورزی و محیط زیست تعریف شود تا متناسب با شرایط برنامه موردنظر در زمینه‌های مختلف اجرا شود.
با این حساب دیگر نمی‌توان روی ولخرجی های آبی حساب کرد و از امروز باید به فکر تابستان بود. اما آنچه بیش از همه موجب نگرانی است این است که مسئولان ککشان هم در این باره نمی‌گزد و فکر تابستان که خوب است، آنها اصلا فکر ده سال دیگر هم نیستند و فکر می‌کنند می‌شود این مشکل جدی را با دعا یا سفارش ملت به صرفه جویی حل کرد. درحالی‌که کشاورزی ۹۰درصد آب مملکت را می‌بلعد آقایان همچنان با خودکفایی اصرار دارند و مملکت پر شده از مزارع برنج و هندوانه و انار و هزار محصول آب بر دیگر.
شاید حاکمیت حواسش نباشد، اما بی آبی مثل بی پولی نیست که فقط مردم عادی را بدبخت کند و به مسئولان ضرری نرساند. وقتی آب نباشد همه تشنه خواهند بود و بی آبی اساسا تبعیض را نمی‌شناسد.
- نویسنده : ارسالی از سرویس اقتصادی
