مرور آمار سازمان پزشکی قانونی نشان می دهد طی سال های گذشته آمار گازگرفتی نه تنها کاهش نیافته که هر سال رو به افزایش است. این نکته ثابت می کند که ایرانیان، علیرغم تمام هشدارها، نه تنها از مرگ هموطنان خود بر اثر سهل انگاری در استفاده از وسایل گاز سوز عبرت نمی گیرند، که […]
مرور آمار سازمان پزشکی قانونی نشان می دهد طی سال های گذشته آمار گازگرفتی نه تنها کاهش نیافته که هر سال رو به افزایش است. این نکته ثابت می کند که ایرانیان، علیرغم تمام هشدارها، نه تنها از مرگ هموطنان خود بر اثر سهل انگاری در استفاده از وسایل گاز سوز عبرت نمی گیرند، که با رشد سالیانه بیست درصد به مدد مسمومیت با گاز منوکسید کربن به دیار باقی می شتابند.
همه‌ساله همزمان با فرا رسیدن روزهای سرد سال، استفاده شهروندان از وسایل گرمایشی افزایش پیدا می‌کند و عدم رعایت نکات ایمنی در راه‌اندازی، نصب و استفاده از این وسایل می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد یا حتی به مرگ بینجامد.
بنابر آمار پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۶ در مجموع ۷۶۶ نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در کشور جان خود را از دست دادند که ۵۴۶ مورد (یعنی حدود ۷۰ درصد) از این مرگها تنها مربوط به نیمه دوم سال بود که در نیمه دوم سال گذشته بیشترین آمار گازگرفتگی با ۱۵۳ فوتی در بهمن ماه به‌ثبت رسید.
استان تهران بین استانهای کشور بیشترین آمار قربانیان حوادث ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را دارد به‌طوری که در سال گذشته ۱۹۱ نفر در استان تهران به‌علت مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان باختند.
رعایت بایدها و نبایدها در استفاده از وسایل گازسوز و رعایت نکات ایمنی می‌تواند جان مردم را در مقابل این قاتل خاموش نجات دهد.
استفاده از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش، نقص در دودکش و نشت گاز به فضای مسکونی، استفاده از وسایل خوراک‌پزی برای گرمایش، به‌کارگیری روشنایی گازی به‌مدت طولانی مخصوصاً در فضای بدون تهویه، ضعف در دودکش شومینه، معیوب بودن مشعل شوفاژ، استفاده از آبگرمکن‌های دیواری و زمینی که به دودکش مناسب مجهز نیستند، خودروی روشن در پارکینگ، نبود تهویه درست و مناسب محیط، نقص فنی در وسایل گرما‌زا و نیم‌سوز بودن ذغال چوب، نقص فنی در شبکه تهویه (لوله‌کشی آبگرمکن‌ها، بخاریها، شومینه‌ها) و… از جمله راه‌های تولید گاز مونوکسید کربن در ساختمانها است.
اما برای درامان ماندن از این گاز خطرناک و کشنده بایدها و نبایدهایی وجود دارد که در ادامه آمده است:
– برای تأمین گرمای منزل یا محل کار خود به هر وسیله‌ای نباید متوسل شد، چنانچه اصول ایمنی را نمی‌دانید از کارشناسان فن، یاری بگیرید.
– برای منازل و فضا هیچ‌گاه از بخاری بدون دودکش استفاده نکنید چون به‌طور حتم باعث تولید مونوکسید کربن می‌شود و در صورت بسته بودن فضا مسمومیت با سرعتی بیشتر و شدیدتر ایجاد می‌شود.
– هرگز از بخاریهای دستی برای گرم کردن هوای حمام استفاده نکنید؛ چرا که محیط حمام کوچک است و اکسیژن محیط نیز بر اثر بخارآب به سطوح بالا رانده می‌شود و در نهایت بر اثر سوختن ناقص و ایجاد گاز CO مسمومیت قطعی خواهد بود.
– در صورت استفاده از وسایل گرمازای دودکش‌دار، حتماً دودکشها کاملاً بررسی شود معمولاً مسدودبودن دودکشهای دیوار از عوامل مهم ایجاد مسمومیت و گازگرفتگی و به‌خطر افتادن جان افراد محسوب می‌شود.
– دودکشهای غیرثابت (غیردیواری) حتماً کنترل شود، این دودکشها باید از مواد غیرقابل اشتعال و گالوانیزه (زنگ‌نزن) ساخته شده و مقاومت فیزیکی مناسبی داشته باشند، این نوع دودکشها باید حتی‌المقدور کوتاه، مستقیم و در محل اتصالات کاملاً محکم و غیر قابل نفوذ باشد و کلاهک آنها حداقل ۶۰ سانتی‌متر از بلندترین نقطه ساختمان بالاتر باشد.
– دودکشها به‌ویژه در مورد شومینه‌ها را هر سال بررسی و از دوده تمیز کنید.
– اتصالات دودکشها و سراسر آن باید از هرگونه نقص و نشت گاز حفاظت شود.
– استفاده مشترک از دودکش بسیار خطرناک است و دودکشهای فلزی باید در مسیر خود با بستهای مخصوص محکم شده باشد به‌نحوی که از جداشدن اتصالات جلوگیری شود.
– قطر دودکش، طراحی آن، مسیر عبور و… باید با توجه به ظرفیت محاسبه و اجرا شود.
– از وسایل پخت‌وپز برای گرمایش استفاده نکنید.
اگر فکر می کنید در معرض منوکسید کربن قرار گرفته اید، باید فوراً هوای آزاد تنفس کنید. درها و پنجره ها را باز کنید و یا بهتر از آن، از خانه خارج شوید. اجاق گاز، شومینه یا هر وسیله ی در حال اشتعال دیگر را خاموش کنید. اگر کاملاً مطمئنید مشکل از منوکسید کربن است، به آتش نشانی اطلاع دهید یا دست کم سرویس کاری را برای بررسی وسائل گرم کننده مختلف خبر کنید.
