دشواری‌های پیشِ روی اوکراین
دشواری‌های پیشِ روی اوکراین
دونالد ترامپ از همان دوره نخست ریاست‌جمهوری خود در فاصله سال‌های 2017 تا 2021 نگاهی تحسین‌آمیز به نوع زمامداری ولادیمیر پوتین در روسیه داشت و در چهارسال حضور خود در کاخ سفید، حتی یک‌بار با رییس‌جمهوری روسیه دچار تنش نشد و همواره نیز از وی ستایش می‌کرد.

پس از آغاز تهاجم ارتش روسیه به مسکو در اسفند ۱۴۰۰ نیز در موضع‌گیری‌های خود این حمله را محکوم نکرد و برعکس از حمایت «جو بایدن» و دموکرات‌ها از اوکراین انتقاد می‌کرد و مخالف ارسال سلاح به این کشور بود.

«جی دی ونس» معاون منتخب رییس‌جمهور نیز از مخالفان حمایت از اوکراین دربرابر روسیه به شکل ارسال تسلیحات بود و این موضع‌گیری‌ها موجبات نگرانی سران کشورهای اروپایی را فراهم کرده است. دول اروپایی در این زمینه، با دموکرات‌ها هم‌نظر بودند و هر دوطرف فکر می‌کردند اگر جلوی روسیه در داخل خاک اوکراین نایستند، ممکن است چند ماه آینده در یک کشور اروپایی دیگر، چنین کاری بکنند و این معنایی جز به خطر افتادن کل اروپا نیست.

متحدان اروپایی ایالات متحده همچنین با نگرانی، شاهد بازگشت به قدرت دوباره ترامپ هستند و بخش اعظمی از این نگرانی دقیقاً به وضعیت اوکراین مربوط است و شاید جو بایدن با اشاره آنان، اخیراً مجوز استفاده از تسلیحات آمریکایی در خاک روسیه را به کی‌یف داده باشد اما مشکل جدی ولودمیر زلنسکی و همچنین سران اتحادیه اروپا این است که ترامپ که چند هفته آینده در کاخ سفید مستقر خواهد شد، چه مواجهه‌ای با این موضوع دارد.

دونالد ترامپ روز گذشته و در مصاحبه با مجله تایم؛ درخصوص احتمال جنگ با ایران پاسخ داد: هر چیزی ممکن است، اما خطرناک‌ترین مسأله تصمیم احمقانه زلنسکی برای شلیک موشک به روسیه است.

این جمله که بدون توضیح بیشتری از سوی رییس‌جمهور منتخب آمریکا بر زبان آمد، موجی از نگرانی برای سران اتحادیه آمریکا و احتمالاً خرسندی برای روسیه به دنبال خواهد داشت.

اوکراین اگر تا امروز موفق شد در برابر تهاجم روسیه، مقاومت و حتی در برخی نواحی به داخل خاک این کشور نفوذ کند، به دلیل حمایت نظامی کشورهای مهم اتحادیه اروپا و همچنین کاخ سفید بود که در میانه جنگ و درگیری در منطقه خاورمیانه و دریای سرخ و نگرانی از احتمال اشغال تایوان توسط چین، این کشور را فراموش نکردند و با همه توان و حتی با فرستادن تسلیحات نظامی به‌همراه متخصصان استفاده از این تسلیحات، از کی‌یف حمایت کردند و این حمایت را تا جایی ادامه دادند که برعکس چند سال گذشته، اجازه استفاده از تسلیحات را برای حمله به داخل خاک روسیه هم صادر کردند و موجبات خشم مشکو را فراهم ساختند.

بسیاری از تحلیل‌گران روسی بر این باور هستند که آمریکا با همه توان وارد این جنگ شده است و سیاسیون کرملین نیز بارها ایالات متحده آمریکا را تهدید به تلافی و حتی تغییر دکترین جنگ هسته‌ای و حمله با بمب اتم کردند و تا امروز دموکرات‌ها که در کاخ سفید حضور دارند، در برابر این تهدیدات کوتاه نیامدند اما با تغییر رویکردی که محتمل است با آغاز فعالیت دولت دونالد ترامپ شکل بگیرد، ممکن است دست اوکراین در جنگ خالی بماند.

اگر دونالد ترامپ برابر آنچه که در سخن اخیر خود اشاره کرد، ارسال تسلیحات آمریکایی به اوکراین را متوقف کند یا به کی‌یف اشاره کند تنها برای دفاع دربرابر حملات مسکو مجاز به استفاده از این تسلیحات است، کار هم برای زلنسکی و هم برای اتحادیه اروپا دشوار خواهد شد.

بدون حمایت ایالات متحده، روسیه در جنگ اوکراین، دست بالا را خواهد گرفت و احتمال دارد به پیش‌روی خود در دل اروپا ادامه دهد تا اتحادیه اروپا و همچنین اوکراین را به موافقت با واگذاری حدود ۴۵ درصد از خاک این کشور به روسیه وادار کند.

به‌نظر می‌آید در ماه‌های آینده فاصله بین اتحادیه اروپا و واشنگتن بیش از گذشته شود و اگر در چهار سال ریاست‌جمهوری نخست ترامپ این فاصله به موضوعاتی چون تغییرات اقلیمی محدود بود، در این چهار سال به موضوعات مهم امنیتی مانند موجودیت اروپا کشیده شود که رهبران اتحادیه و همچنین کشورهایی چون انگلیس، فرانسه و آلمان در برابر آن هرگز کوتاه نخواهند آمد.

اگر چنین وضعیتی پیش آید، می‌توان امیدوار بود فرصتی برای دولت چهاردهم مهیا شود تا به تروییکای اروپایی نزدیک شود، موضوعی که تهران امروز بیش از هر چیزی به آن نیاز دارد به‌موازات نزدیکی‌اش به مسکو.