بر اساس آنچه ايلنا گزارش کرده است حدود یک ماه از برگزاری اولین نشست شورایعالی کار در دولت چهاردهم می‌گذرد؛ در این میان ظاهراً نشست بعدی به تعویق افتاده و توافقات نشستِ ۲۲ آبان‌ماه به دست فراموشی سپرده شده است.
یکی از خروجی‌های نشست قبل، «بررسی نحوه ارتقای نظام جبران خدمت برای کارگران معادن ذغال‌سنگ» در کمیته‌ای سه‌جانبه بود؛ افزایش حقوق کارگران معدن وعده‌ای بود که در روزهای بعد از حادثه انفجار طبس، وزیر کار به کرات تکرار کرده بود؛ حالا نزدیک سه ماه از حادثه دلخراش معدنجو و مرگ ۵۳ کارگر گذشته ولی حتی یک کمیته سه‌جانبه برای افزایش حقوق کارگران معدن برگزار نشده؛ این در حالیست که دقیقاً بعد از نشست ۲۲ آذر، گروه کارگری پیشنهادات مشخص خود برای بهبود وضعیت کارگران معادن به خصوص معادن ذغال‌سنگ را مطرح و رسانه‌ای کردند.
از سوی دیگر، قرار شده بود مذاکرات مزدی ۱۴۰۴ در کمیته دستمزدِ ذیل شورایعالی کار کلید بخورد که آن هم ظاهراً تا اطلاع ثانونی به تاخیر افتاده؛ بنابراین نه شورایعالی کار برگزار شده، نه کمیته مزد تشکیل جلسه داده و نه هیچ اقدامی در راستای افزایش حقوق و بهبود شرایط کارگران معدن صورت گرفته؛ بعد از خوابیدن موج اولیه‌ی انفجار معدن طبس، وعده‌ها را فراموش کرده‌اند! فقط در این حیص و بیصِ بی‌حقوقیِ کارگران، دوباره به روال هر ساله، بحث دستمزد منطقه‌ای مطرح شده. ۱۲ آذر، «فاطمه عزیزخانی» پژوهشگر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشست تخصصی مزد در موسسه کار و تامین اجتماعی، با اشاره به الزامات اجرایی کشور در خصوص دستمزد منطقه‌ای گفت: در شرایط فعلی بهترین پیشنهاد، تعیین حق مسکن بر اساس مناطق مختلف است.
یکم مهر حادثه انفجار معدن مس در طبس موجب کشته شدن ۵۲ معدنکار شد. این حادثه باعث شد تا توجهات زیادی به وضعیت معدن‌ها و همچنین دستمزد کارگران معدن جلب شود. در حاشیه حادثه معدن طبس برخی اقوام فوت‌شدگان می‌گفتند:«به آن‌ها می‌گفتیم مگر چقدر حقوق دریافت می‌کنید که حاضر به کار در معدنید؟»
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره افزایش حقوق کارگران معدن گفت:«شرایط معدن به گونه‌ای است که ریه‌های فرد به شدت دچار آسیب می‌شود و باید شرایط به سمتی مدیریت شود که معدنچیان بیمار نشوند و دستمزد و حقوق آن‌ها به دلیل سختی کار افزایش یابد.»
اما به نظر نمی‌رسد وزارت تعاون، کار و رفاه میزان سختی‌کار را بر دستمزد این کارگران پیاده‌سازی کرده باشد، چرا که او با اشاره به وجود ۱۰ معدن در طبس با بیان اینکه حقوق و دستمزد کارگران این معادن با هم متفاوت است، در ادامه یادآور شد، دستمزد برخی کارگران ۱۴ میلیون و برخی دیگر ۲۸ میلیون تومان است.
میدری می گوید، معدن نماد سختی کار است، اما حقوق کارگران آن کافی نیست و نباید حقوق کارگرانی که در معادن به صورت حجمی مشغول کار هستند و با بی ثباتی شغلی مواجه هستند، کمتر از نیروهای رسمی باشد و عادلانه این است که دریافتی این کارگران متناسب یا حتی بیشتر از نیروهای رسمی باشد؛ پیشنهاد افزایش حقوق کارگران معادن را در شورای عالی کار بررسی و تعیین خواهیم کرد.
فارغ از میزان حقوق کارگران معدن این پرسش مطرح می‌شود که متوسط دستمزد کارگران در روز به چه میزان می‌رسد؟
بر اساس جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ که طراحی شده است، حداقل دستمزد ساعتی برای کارگران و کارمندان به مبلغ ۳۲ هزار تومان تعیین شده است. علاوه بر این، حداقل دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۳ معادل ۲۳۸ هزار تومان و حداقل حقوق ماهانه هفت میلیون و ۱۶۶ هزار تومان است.
برای مقایسه کمی شرایط کارگران معدن، بد نیست شرایط معدن‌کاران یک کشور صاحب نام در این حوزه یعنی استرالیا را مرورکنيم. در استرالیا سطح درآمد مهندسان معدن در زمره بالاترین دستمزد‌ها قرار می‌گیرد و برخی از مهندسان حرفه‌ای تا ۱۷۰ هزار دلار استرالیا در سال حقوق میگیرند. شایان ذکر است که میانگین حقوق مهندسان معدن در این کشور ۱۲۵ هزار دلار (استرالیا) است.
اما کارگران معدن در این کشور نیز بالاترین دستمزد را در مقایسه با دیگر کارگران دارند و سالانه رقمی در حدود ۱۳۸ هزار دلار استرالیایی حقوق میگیرند؛ در حالی که متوسط درآمد کارگران تمام وقت در این کشور بدون احتساب اضافه کار در حدود ۸۷ هزار دلار درسال است.
به جز در کشور‌های توسعه یافته در دیگر کشور‌ها نیز معدنچیان شرایط معیشتی سختی دارند، اما در ایران مشکلات کارگران معدن به مباحث حقوق و دستمزد خلاصه نمی‌شود؛ بسیاری از کارگران معدن ایرانی فاقد قرارداد مشخص بوده و به صورت روز مزد فعالیت می‌کنند. همچنین علی‌رغم قرار گرفتن کار در معدن در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور بیمه شغلی متناسب و کامل برای این افراد واریز نمی‌شود.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
