جمله ـ گروه جامعه: رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به انجام مطالعه‌ای برای کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵، به تشریح عوارض این معضل بهداشتی در کشور پرداخت و گفت: در سال ۱۴۰۰ تعداد همه مرگ‌های منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات […]
جمله ـ گروه جامعه: رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به انجام مطالعه‌ای برای کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵، به تشریح عوارض این معضل بهداشتی در کشور پرداخت و گفت: در سال ۱۴۰۰ تعداد همه مرگ‌های منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵بیش از ۸۷ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است.
اگر این خبر موجب نگرانی جدی مسئولان کشور نشود، دیگر معلوم نیست چه چیزی مایه
نگرانی است.
افزایش حدود ۹۰ درصدی مرگ بر اثر آلودگی هوا آهم تنها در عرض یکسال برای کشوری که در زمره کشورهای صنعتی جهان نیست، بسیار
خطرناک است.
خطر این وضعیت وقتی بیشتر می شود که بدانیم حدود ۳ ماه است که وضعیت دارو و درمان ایران بحرانی است و بنابراین تلفیق محیط آلوده و دسترسی اندک به درمان؛ معجونی می سازد که مرگ را تسریع می کند.
آخرین مطالعه وزارت بهداشت در ایران در زمینه آلودگی هوا تحت عنوان “کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵”، که در ۲۷ شهر تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، همدان، خرم‌آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، شهرکرد، یزد، ارومیه، کرمان، قزوین، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، زنجان، بوشهر، اردبیل و زاهدان در سال ۱۴۰۰ با جمعیت حدود ۳۵ میلیون نفر انجام شده است، نشان می دهد که وضعیت آلودگی هوا و اثرات آن بر بهره وری و زیست پایدار جامعه وخیم است.
بر اساس این مطالعه مشخص شد در سال ۱۴۰۰ میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵در ۲۷ شهر ذکر شده بیش از ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت ( ۵میکروگرم در مترمکعب) و بیش از ۲.۵ برابر استاندارد ملی است.
همچنین در سال ۱۴۰۰ به طور میانگین ۲۴۲ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵در ۲۷ شهر ذکر شده بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت (۱۵ میکروگرم در متر مکعب) بوده است که بالاترین تعداد روزها مربوط به مشهد با ۳۵۷ روز در طی سال ۱۴۰۰ بوده است. در شهر تهران نیز ۳۵۵ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت بوده است.
تهران که روزگاری نه چندان دور ییلاقی خوش آّب و هوا بود امروز به شهر مرگ بدل شده است.
از یک سو خطر بیخ گوش ابرمتان و عوارض جدی ناشی از آن و از سوی دیگر سیستم حمل و نقل فرسوده و ترکیب آن با موتورسیکلت ها، پایتخت را به زیستگاهی خطرناک تبدیل کرده است. مشکلات تهران آنقدر زیاد هست که شاید کدورت هوا دیگر برای مردم چندان غریب هم نیست، اما برخورد مدیران و حکومت باید با مردم عادی فرق
داشته باشد.
ادامه این روند نه تنها به کاهش بهره وری جامعه، بلکه به افزایش هزینه دولت در حوزه درمان
خواهد انجامید.
در حالیکه بسیاری از کشورهای جهان و برخی از کشورهای همسایه ایران در حال اجرای طرح های نوآورانه در حوزه هوای پاک هستند، ایرانیان همچنان در شکننده ترین اقلیمشان یعنی شمال کشور با بحران زباله دست و پنجه نرم میکنند.
اگرچه آلودگی صنعتی و شهری رتبه اول در دلایل کدورت هوا را دارد اما در برخی دیگر از استان های کشور به دلیل اقلیم خاص، باید گردوغبار را نیز به فاکتورهای آلودگی در شهرهای شمالی و
مرکزی افزود.
در شهرهای مورد مطالعه کشور تقریبا ۱۹۷ روز سال کیفیت هوا قابل قبول است؛ گرچه آلودگی هوا در این سطح هم ممکن است برای تعداد بسیار کمی از افراد با ملاحظات بهداشتی خاص همراه باشد.
در این شرایط افرادی که نسبت به ذرات معلق حساسیت ویژه‌ای دارند ممکن است علائم تنفسی در آنها مشاهده شود.
بیشترین تعداد روزهای ناسالم برای همه گروه‌ها، خیلی ناسالم و خطرناک مربوط به شهرهایی است که با پدیده طوفان گرد و غبار روبرو هستند از جمله زابل، اهواز، کرمانشاه و دزفول که باعث اثرات سوء بهداشتی بسیاری بر سلامتی ساکنین این شهرها شده است.
بنابراین سازمان‌های مسئول باید اقدامات بسیار فوری را در مناطق تولید گرد و غبار اجرا کنند تا حداقل روند رو به رشد تولید گرد و غبار و تعداد روزهایی که این پدیده در این استان‌ها رخ می‌دهد، کاهش یابد. بر اساس آخرین گزارش وزارت بهداشت: میانگین تعداد مرگ کل منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در بزرگسالان بالاتر از ۳۰ سال در ۲۷ شهر مورد مطالعه ۲۰۸۳۷ نفر
بوده است. در شهر تهران در سال قبل به طور میانگین مرگ ۶۳۹۸ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵است. نتایج نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰ به طور میانگین جزء مرگ کل منتسب به ذرات معلق در کشور برابر با ۱۲.۵۹ درصد است که این جزء منتسب در شهرهایی نظیر اهواز، تهران، زابل، کرج، اصفهان و دزفول که با آلودگی هوای شهری و و پدیده گرد و غبار درگیر هستند، بالاتر از میانگین کشوری است. تعداد مرگ به علت بیماری‌های مزمن انسداد ریوی(COPD) منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در سال ۱۴۰۰ در شهرهای مورد مطالعه به طور میانگین ۵۷۴ نفر بوده است. در شهر تهران نیز به طور میانگین تعداد مرگ به علت بیماری‌های مزمن انسداد ریوی منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵تعداد ۱۲۰ نفر بوده است.
در سال ۱۴۰۰ هزینه‌های مرتبط با مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های مزمن انسداد ریوی ۲۲۵ میلیون دلار تخمین زده شده است. میانگین تعداد مرگ در سال ۱۴۰۰ به علت سرطان ریه در بزرگسالان بالاتر از ۳۰ سال در مجموع ۲۷ شهر مورد مطالعه به طور میانگین ۵۱۳ نفر بود. در شهر تهران به طور میانگین مرگ ۱۶۱ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵به علت سرطان ریه بوده است. در سال ۱۴۰۰ هزینه‌های مرتبط با مرگ ومیر ناشی از سرطان ریه ۲۰۱ میلیون دلار تخمین زده
شده است. میزان خسارت اقتصادی مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه منتسب به آلودگی هوا به نحو چشمگیری بیشتر از پنج سال قبل بوده است. در همین رابطه رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در گفتگو با ایسنا؛ا اشاره به کاهش تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، تصریح کرد: اما این روند در سال ۱۳۹۹ متوقف و افزایشی شد و در سال ۱۴۰۰ تعداد همه مرگ‌های منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵بیش از ۸۷ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافت. این روند افزایشی در تمامی علل مرگ به علت مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵مشهود است؛ چنانچه تعداد مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۵ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹، تعداد مرگ به علت سکته مغزی منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۳ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹، تعداد مرگ به علت سرطان ریه منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در سال ۱۴۰۰ بیش از ۷۲ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ و تعداد مرگ به علت بیماری‌های مزمن انسداد ریوی منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۰ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. اگرچه تابحال بارها راهکارهایی برای خروج از این وضعیت ارائه شده است اما در حوزه عمل نتایج چشمگیری نداشته است و همین مسئله موجب شده مردم نسبت به تدابیر اندیشیده شده مشکوک باشند یا حداقل آنها را به شدت
ناکافی بدانند. دولت رییسی نیز که در شرایط فعلی با انواع بحران ها از جمله کمبود اعتبارات دست و پنجه نرم می کند، بعید است که فعلا توانایی اجرای طرح های پرهزینه و بنیادین را داشته باشد. سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در یک نشست خبری اعلام کرد که این سازمان براساس قانون هوای پاک و سایر مقررات مربوط به مبارزه آلودگی هوا، اجرای ۶۲ حکم را که معطل مانده برای حل این معضل در کلانشهرها شناسایی کرده است که البته اجرای آنها به حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. این در حالی است که بودجه امسال مبارزه با آلودگی هوا تنها ۳۲۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است و این مساله نشان می‌دهد که اعتبارات جاری کشور برای تامین هزینه‌های لازم در جهت مبارزه با آلودگی هوا بسیار ناکافی است. به همین جهت برخی از کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی باید به جای اجرای راهکارهای هزینه‌بر و غیرقابل اجرا، به فکر عملیاتی کردن برنامه‌هایی باشیم که بدون صرف اعتبارات دولتی، به شکل محسوس در کاهش آلودگی هوای کلانشهرها نقش داشته باشند. روش هایی که نیازمند همکاری برخی از مهمترین صنایع آلاینده کشور ازجمله خودروسازی است.یکی از این نمونه ها مادام العمر شدن گارانتی کاتالیست خودروها توسط شرکتهای
خودروساز است. اما مسئله تنها محدود به کمبود اعتبارات یا نبود راه حل نیست ، بلکه تجربه نشان داده کمبود تخصص و تلاش هم به شدت در ایجاد وضعیت بغرنج امروز موثر بوده است.
