سیده ریحانه قمی – روزنامه نگار / آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) روز پنجشنبه (۲۵ اردیبهشت‌ماه) در برآورد اخیر خود اعلام کرد که کاهش تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰ رکوردهای تازه‌ای ثبت می‌کند. این نهاد پیش‌بینی درباره مقدار افت تقاضا را با استناد به کاهش محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا اندکی بهبود بخشید. در […]
سیده ریحانه قمی –
روزنامه نگار /
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) روز پنجشنبه (۲۵ اردیبهشت‌ماه) در برآورد اخیر خود اعلام کرد که کاهش تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰ رکوردهای تازه‌ای ثبت می‌کند. این نهاد پیش‌بینی درباره مقدار افت تقاضا را با استناد به کاهش محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا اندکی بهبود بخشید. در گزارش ماهانه آژانس بین المللی انرژی مقدار کاهش تقاضای نفت ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده است که نشان‌دنده بهبود روزانه ۶۹۰ هزار بشکه‌ای نسبت به برآورد ماه پیش است. اما این بهبودی شامل ایران نمی شود چرا که با تحریم های اعمال شده علیه کشورمان و نبود مشتری برای نفت و بنزین، اکنون میزان صادرات کشور به پایین ترین حد خود طی دهه های اخیر رسیده است.
به گزارش «جمله» آذر ماه سال گذشته که کلیات لایحه بودجه ۹۹ در روزهایی به تصویب رسید ، تحقق بخشی از درآمدهای دیده شده در بودجه سال امسال از محل فروش نفت در هاله‌ای از ابهام قرار داشت؛ به ویژه آنکه حال و هوای این روزهای بازار جهانی نفت، چشم‌انداز کوتاه‌مدت مثبتی را برای قیمت فروش نفت به تصویر نمی‌کشید. در حالی که دولت روحانی قیمت نفت را با نگاهی بدبینانه برای سال ۹۹ حدود ۵۰ دلار در هر بشکه تعیین کرده بود، شیوع کرونا و جدال نفتی روسیه و عربستان، قیمت نفت را به کمتر از آنچه در بودجه ایران تصور شده رساند. این در حالی است که اکنون ایران مشتریان چندانی برای نفت و بنزین ندارد. این موضوع برای کشوری مانند ایران که بقای اقتصاد بیمارش را تولید نفت تضمین می کند به معنای یک بحران حقیقی است.
کاهش صادرات نفت ایران رکورد زد
خبرگزاری رویترز طی گزارشی اعلام کرد، صادرات نفت ایران به علت شیوع کرونا و تحریم‌های آمریکا که فروش نفت این کشور را محدود کرده بود، به کمترین میزان رسیده است.
بر اساس آمارهای شرکت کپلر که به رهیابی جریان‌های نفتی می‌پردازند، صادرات نفت ایران در ماه آوریل به روزانه ۷۰ هزار بشکه رسیده است که کمتر از ۲۸۷ هزار بشکه در روز در ماه مارس کمتر است.
بنا بر اعلام این شرکت، برآورد صادرات نفت ایران دشوار است و این بدان معناست که رقم صادرات می تواند بالاتر و در حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز باشد.
دنیل گربر، مدیر ارشد پترو لاجستیک، موسسه دیگری که جریان های نفتی را رهیابی می کند، گفت: «ما شاهد کاهش صادرات نفت ایران بوده ایم که به علت کاهش خرید چین بوده است… ما هنوز در ماه می هیچ بهبودی در میزان صادرات نفت ایران مشاهده نکرده ایم.»
کاهش تقاضا برای نفت به علت محدودیت های ترددی کشورها در اثر شیوع کرونا، اقت قیمت نفت، حق اقنتخاب های خریداران را افزایش داده و یافتن مشتری برای نفتی را که رئیس جمهور آمریکا ۲ سال پیش تحریم کرده، دشوارتر ساخته است.
سارا وخشوری، فعال در شرکت مشورتی اس وی بی انرژی اینترنشنال گفت: «یافتن مشتریان آسان نیست… در حال حاضر، فزونی عرضه زیادی در بازار وجود دارد و حجم زیادی نفت ارزان در بازار در دسترس است.»
وی افزود ایران و ونزوئلا هم تحت تحریم قرار دارند، و هم مجبورند تا با تخفیف های ارائه شده از سوی تولیدکنندگان دیگر نظیر عربستان رقابت کنند.
بر اساس آمارهای تحویل محموله‌های ماه مارس، خرید رسمی نفت ایران از سوی چین اکنون به پایین ترین رکورد رسیده است. آمارهای ریفینیتیو ایکون نشان می دهد سوریه همچنان مشتری نفت ایران است درحالی که محموله‌های دیگر ایران مقصدی ندارند.
یک شرکت سوم که صادرات نفتی را رهیابی می کند و نخواست نامش فاش شود، می‌گوید محموله‌های نفتی ایران در ماه آوریل می تواند به ۳۵۰ هزار بشکه در روز برسد، در حالی که این کشور تاکنون در ماه می حدود ۲۰۰ هزار بشکه نفت در روز صادر کرده است.
بنزین ایران همچون نفت بی مشتری!
در حالی که میزان صادرات نفت ایران به پایین ترین حد ممکن رسیده است، خبرها حکایت از آن دارند که بنزین ایران نیز بدون مشتری مانده است.
بیژن زنگنه ، وزیر نفت ، در رابطه با شرایط ایران در بازار بنزین گفت: «در طول بیش از ۲۰ سالی که در صنعت نفت فعالیت می‌کنم و پیش‌تر از آن را هم دیده بودم، در تاریخ صنعت نفت سابقه نداشته که سوددهی پالایشگاه‌ها به‌شدت پایین بیاید و بسیاری از آنها به حد زیان‌دهی برسد، به‌نحوی که هم‌اکنون قیمت بیشتر فرآورده‌های خروجی پالایشگاه‌ها از نفت‌خام کمتر شده است و ترجیح می‌دهند تولیدی نداشته باشند».
به گفته وی، ذخیره‌سازی‌های نفت‌خام و فرآورده‌ها در ایران و دیگر کشورها افزایش قابل‌توجهی یافته به نحوی که ما اکنون به رقم بی‌سابقه‌ای در ذخیره‌سازی بنزین رسیده‌ایم که تاکنون سابقه نداشته است.
کاهش فروش فرآورده‌های نفتی و کاهش فعالیت پمپ بنزین‌ها نیز از دیگر تبعات اقتصادی ویروس کرونا در ایران است که بخشی از جایگاه‌های عرضه بنزین ناچار شدند نیروهای خود را تعدیل کنند.
همچنین حسن ضیا کاشانی ،مدیرعامل اسبق شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران ، درباره وضعیت بازار صادرات بنزین در ایران و دنیا، گفت: «اوضاع عرضه بنزین و مصرف آن به دلیل شیوع ویروس کرونا کاهش پیدا کرده است».
وی افزود: «قبل از شیوع این ویروس میزان مصرف بنزین در ایران حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز بود که اکنون این عدد به حدود ۶۰ میلیون لیر کاهش یافته که این اعداد بیانگر کاهش رفت و آمد و تقاضا است».
این کارشناس حوزه سوخت با بیان اینکه با کاهش مصرف از میزان صادرات کاسته می شود، تاکید کرد: «تنها راه بهبود این مساله ریشه کن کردن ویروس کروناست، باید کل دنیا به توصیه‌های بهداشت جهانی توجه کنند و به گونه ای رفتار شود که کرونا از روی کره زمین محو شود و یا حداقل بروز و ظهور آن تا این میزان آسیب زا نباشد».
کاشانی با بیان اینکه بازگشت به شرایط گذشته در زمان کم محقق نمی شود، تصریح کرد: «هرچه برای از بین رفتن این ویروس تلاش بیشتری صورت گیرد، می توان نسبت به بازگشت به دوران سابق امیدوارتر بود».
چهار کشتی حامل سوخت ایران با مقصدی نامشخص
رویترز در گزارشی با استفاده از داده‌های رفینیتیو آیکون، وبسایت مسیریاب کشتی‌ها گزارش داد که یک کشتی حامل سوخت از ایران راهی ونزوئلای بحران‌زده است.
این نفتکش که پرچم ایران را دارد حامل بنزین است و اواخر ماه مارس در بندر عباس بارگیری شده و اکنون از کانال سوئز عبور کرده اند.
این نفتکش اندازه متوسط می‌تواند تا حدی به مشکل روز افزون تامین بنزین در ونزوئلا کمک کند.ارسال یک کشتی حامل نفت از سوی ایران به ونزوئلا تازه‌ترین مورد از همکاری این دو کشور عضو اوپک است که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند.
از اواخر ماه گذشته میلادی هم ایران با ارسال چندین هواپیما حامل مواد مورد نیاز تعمیر یک پالایشگاه نفتی بزرگ در ونزوئلا زمینه برای فعالیت مجدد این مجموعه فراهم کرده است. پالایشگاه‌های ونزوئلا به سبب عدم سرمایه‌گذاری و فقدان تعمیر و نگهداری مناسب با مشکل مواجه شده‌اند.
ایالات متحده شرکت دولتی نفت ونزوئلا را در جریان اقداماتش برای سرنگونی نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری این کشور تحریم کرده است.
به گزارش رویترز، چهار کشتی دیگر حامل سوخت که پرچم ایران را بر خود دارند، از بندرعباس حرکت کرده‌اند و پس از عبور از کانال سوئز به زودی وارد اقیانوس اطلس می‌شوند. مقصد نهایی این کشتی‌ها هنوز روشن نیست. پیش از این مقامات آمریکا گفته بودند ونزوئلا که با مشکلات شدید مالی مواجه است، هزینه تعمیر و بازسازی صنایع نفتی خود توسط ایران را احتمالا با طلا پرداخت می‌کند.
شبکه خبری بلومبرگ هم به نقل از “منابع آگاه” می نویسد که دولت ونزوئلا این ماه ۹ تن طلا – معادل حدودا ۵۰۰ میلیون دلار، را در ازای خدمات ایران برای بازسازی پالایشگاه های این کشور با هواپیمای ماهان به ایران ارسال کرده است.
وزارت خارجه ونزوئلا اعلام کرده بود که نیکولاس مادورو و حسن روحانی رئیس جمهوری ونزوئلا و ایران در جریان تماسی تلفنی در روز ۱۳ آوریل با افزایش همکاری توافق کرده بودند.
