جمله: سال گذشته سه هزار و ۲۳۴ مورد پیوند عضو در کشور انجام شده که عمده‌ترین آن کلیه بوده است. مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان با بیان این مطلب از انجام ۱۰۷۸ اهدای عضو در کشور خبر داد و در عین حال گفت: در سال گذشته میزان پیوند کلیه از افراد مرگ مغزی […]
جمله: سال گذشته سه هزار و ۲۳۴ مورد پیوند عضو در کشور انجام شده که عمده‌ترین آن کلیه بوده است. مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان با بیان این مطلب از انجام ۱۰۷۸ اهدای عضو در کشور خبر داد و در عین حال گفت: در سال گذشته میزان پیوند کلیه از افراد مرگ مغزی افزایش یافته است. دکتر کتایون نجفی‌زاده با بیان اینکه انجمن در سال گذشته به عنوان بازو و در کنار وزارت بهداشت با این وزارتخانه همکاری کرد و کوشید، گفت: یکی از شاخص‌های مهم اهدای عضو PMP است که تعداد اهدای عضو به ازای یک میلیون نفر جمعیت را نشان می‌دهد. این شاخص در دنیا به صورت یک دهم یک دهم حرکت می‌کند و هر یک دهم افزایش آن، نشان دهنده تلاش دولت و ارگان‌های فرهنگ‌ساز آن جامعه است. در کشور ما این شاخص در دو سال گذشته ۱۱.۲ بوده، اما سال گذشته به ۱۴ رسیده که بسیار قابل توجه است.
در سال گذشته هزار و ۷۸ مورد اهدای عضو در کشور انجام شد. باید توجه کرد که سالانه بین حدود پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که طبق آمارهای جهانی نیمی از افراد، یعنی در سه تا چهار هزار نفر از افراد مرگ مغزی شده قابلیت اهدای عضو وجود داشته است. به گفته نجفی زاده این موضوع دو پیام دارد؛ یکی اینکه به ۱۰۷۸ خانواده‌ای که تصمیم درست گرفتند و اعضای عزیزشان را اهدا کردند، تبریک می‌گویم. در عین حال جای تاسف دارد که یک‌سوم تا یک‌چهارم موارد مرگ مغزی‌مان را استفاده کردیم و بقیه اعضای قابل استفاده مرگ مغزی به زیر خاک رفتند.
طی سال گذشته شاهد افزایش تعداد پیوند کلیه از افراد مرگ مغزی و کاهش این پیوند از افراد زنده بودیم. به طوری که در سال گذشته سه هزار و ۲۳۴ پیوند عضو در کشور انجام شده که عمده‌ترین آن کلیه بوده و در درجه بعدی پیوند کبد بیشترین میزان را به خود اختصاص داده و بعد از آن هم پیوند قلب قرار دارد.
وی درباره میزان درگیری بیماران پیوندی با کرونا، ادامه داد: متاسفانه کرونا تعدادی از بیماران پیوندی را درگیر کرده است. البته طبق مصاحبه‌ای که با مراکز پیوند مختلف داشتیم افرادی که در گذشته پیوند عضو داشته‌اند، بیشتر درگیر می‌شوند. بیماران پیوندی جدید از آنجایی که در قرنطینه بودند، کمتر مبتلا شدند. موارد پیوندی قدیمی را داشتیم که متاسفانه مبتلا شدند و باید توجه کرد که آمار مرگ و میر بیماران پیوندی که مبتلا به کرونا می‌شوند، چندین برابر افراد عادی جامعه است و حتی به ۵۰ درصد می‌رسد.
تخصیص اتوماتیک عضو پیوندی
نکته قابل توجه این سامانه تخصیص عضو اتوماتیک است. بر این اساس در جلسات متعددی که انجمن و وزارت بهداشت با متخصصین پیوند سراسر کشور داشتند، توانستند قوانین تخصیص عضو را تعیین کنند که برنامه‌ریزی شده است. به این صورت که مانند کشورهای پیشرفته، هر اهداکننده‌ای که پیدا شود، کامپیوتر به صورت اتوماتیک تعیین می‌کند که کدام گیرنده‌ها می‌توانند اعضا را دریافت کنند و بر اساس شرایط گیرنده پیوند انجام می‌شود.
نجفی‌زاده تاکید کرد: بنابراین فاز اول سامانه مربوط به اهدای عضو است، یعنی از زمانیکه یک فرد مرگ مغزی شناسایی می‌شود تا زمانیکه به اهدا برسد یا هر اتفاق دیگری که برای آن فرد بیفتد، فاز دوم بیماران لیست انتظار پیوند هستند، فاز سوم جزییات پیوند است، فاز چهارم پیگیری بیماران پیوندی است. در حال حاضر به ویژه در پیوندهایی مانند کلیه، پیگیری بیماران از دست وزارت بهداشت خارج می‌شود و سخت می‌تواند بیماران را پیدا کند و سخت می‌تواند بیمار را پیدا کند، اما در سامانه پیگیری همه بیماران ثبت می‌شوند و وزارت بهداشت می‌تواند رصد کند. فاز پنجم هم تخصیص اتوماتیک است و از این به بعد ما هم مانند کشورهای پیشرفته تخصیص عضو اتوماتیک را خواهیم داشت. بر اساس شرایط بیمار و اولویت‌ها و قوانین جهانی انجام شده و بسیاری از سوءتفاهم‌هایی که در ذهن برخی بوده و البته حقیقت ندارد، رفع خواهد شد.
کارت اهدای عضو
برای اهداکنندگان زنده هم سامانه‌ای در وزارت بهداشت وجود دارد. البته درباره افراد زنده‌ای که تمایل دارند بعد از مرگ اعضایشان اهدا شود و می‌خواهند کارت اهدای عضو داشته باشند سامانه Ehdacenter.ir از سوی انجمن راه‌اندازی شده که برای همه مردم کارت اهدای عضو صادر می‌کند و مردم می‌توانند ثبت نام کنند و اطلاعات‌شان از کل کشور قابل دسترس است.
وی ادامه داد: اطلاعات تمام کسانی که مایل هستند کارت اهدای عضو داشته باشند، در آن ثبت می‌شود. در عین حال هر فرد می‌تواند حتی با موبایل غیرهوشمند به شماره ۳۴۳۲ که نشان دهنده کلمه «اهدا» بر روی شماره‌گیر تلفن است، یک پیامک بفرستد و کد ملی خود را ارسال کند. سپس تاریخ تولد و نام و نام خانوادگی‌اش پرسیده می‌شود و با همین سه اطلاعات کارت اهدای عضو برایش صادر و لینک تصویر کارت برایش ارسال می‌شود که می‌تواند هر زمان که به اینترنت دسترسی داشت، تصویر آن را ذخیره کند و یا از آن پرینت بگیرد.
چند درصد ایرانی ها کارت اهدای عضو دارند؟
علی‌رغم اینکه در کشور فرهنگسازی وسیعی از سال ۱۳۸۴ در زمینه اهدای عضو انجام شد، اما از کل حدود ۵۰ میلیون بزرگسالی که در کشور وجود دارند، حدود ۱۲ درصد کارت اهدای عضو دارند. این درحالیست که در کشوری مانند آمریکا این رقم ۴۶ درصد بود و اخیرا به ۵۸ درصد رسیده است.
به گفته نجفی زاده، در انگلیس هم یک‌سوم بزرگسالان‌شان کارت اهدای عضو دارند. اینکه چرا علی‌رغم همه فرهنگسازی‌ها در ایران فقط ۱۲ درصد بزرگسالان کارت اهدای عضو دارند، دلایلی دارد؛ یکی اینکه مردم نمی‌دانستند به چه صورت کارت اهدای عضو را دریافت کنند. در عین حال در کشورهای دیگر در صورت تمایل افراد به اهدای عضو، نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه رانندگی درج می‌شود. حال تصور کنید که در ایران روزی حدود ۱۶ هزار نفر گواهینامه می‌گیرند و اگر این اقدام در کشور ما انجام شود و تمایل به اهدای عضو بر روی گواهینامه رانندگی ثبت شود، مطمئن باشید که ایران خیلی زود به آمار جهانی می‌رسد.
ثبت نشان اهدای عضو بر گواهینامه رانندگی
وی ادامه داد: در راستای ثبت نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه اقدامات زیادی طی سال‌های اخیر انجام شده است. کار از دفتر حقوقی وزارت بهداشت آغاز شد و بعد از تایید این دفتر به وزارت کشور رفت و دفتر حقوقی وزارت کشور هم آن را تایید کرد. سپس برای ناجا ارسال شد. جلسات متعددی با مسئولان وزارت کشور و ناجا داشتیم و فرآیندها بررسی و موضوع تصویب شد. از طریق وزیر کشور برای هیات دولت نامه‌ای ارسال شد و درخواست شد که این مساله به عنوان یک تبصره در ماده ۱۶ گواهینامه رانندگی اضافه شود، اما متاسفانه دو سال پیش در یکی از کمیسیون‌های فرعی اجتماعی رد شد که داریم پیگیری می‌کنیم که علت رد شدن آن مشخص شود و ابهامات روشن شود.
وی گفت: باید توجه کرد که حتی اگر یک نفر بر روی گواهینامه رانندگی‌اش نشان اهدای عضو ثبت شود، باز هم نظر خانواده پرسیده می‌شود و اگر خانواده مخالفت کنند، اهدای عضوی انجام نمی‌شود. اینطور نیست که بدون نظر خانواده اهدای عضوی انجام شود. صحبت‌هایی با دکتر جهانگیری و مسئولان هیات دولت کردیم و به زودی نشان اهدا بر روی گواهی نامه رانندگی و حتی کارت ملی درج خواهد شد.
تبلیغات کلیه فروشی برچیده می شود
نجفی‌زاده در پاسخ به سوال ایسنا، درباره وضعیت کلیه‌فروشی در کشور با توجه به نظارت وزارت بهداشت در زمینه پیوند عضو از زنده، گفت: انجمن در زمینه پیوند از فرد زنده فعالیت نمی‌کند، اما طبق اطلاعی که ما داریم، خوشبختانه وزارت بهداشت پیوند کلیه از افراد زنده را کاملا تحت کنترل خودش گرفته و ثبت اطلاعات تمام گیرندگان و اهدای کنندگان تحت نظارتش است. شاید قبلا امکان این وجود داشت که یک اهداکننده زنده داوطلب و چه با پرداخت هزینه پیدا شود و بخواهد کلیه اهدا کند، اما در حال حاضر تخصیص کلیه از افراد زنده با وزارت بهداشت است. یعنی کسی نمی‌تواند بگوید من می‌خواهم کلیه‌ام را به فلان فرد خاص اهدا کنم. البته به جز دهنده فامیل. نتیجه این شده که اطلاعیه‌های روی دیوار و در آگهی‌هایی که در سایت‌ها در این زمینه وجود داشت که به دنبال اهدا کننده هستند، دیگر به درد نمی‌خورد و وزارت بهداشت است که مشخص می‌کند که اهداکننده به چه کسی کلیه بدهد و نتیجه این اقدام، این است که اطلاعیه‌ها دارد برچیده می‌شود و ان شالله به زودی شاهد خواهیم بود که دیگر چنین مواردی در کشور دیده نشود.
