جمله: بلایای طبیعی همچنان در کمین مردم لرستان هستند. این بار زلزله قلعه ساسانی فلک الافلاک را نشانه رفت تا موجب فرو ریختن چند کنگره آن شود. با این وجود مسئولان میراث فرهنگی این استان خسارت های وارده به این قلعه تاریخی را جزئی و ناچیز توصیف کردند. اما به گفته محمد حسن طالبیان، ترک […]
قلعه فلک الافلک این سپهر سپهران در طول زمان بانامهای گوناگونی مانند دژ شاپور خواست، قلعه خرمآباد، کاخ اتابکان، دوازدهبرجی از آن یادشده است و از دوره قاجار به بعد نیز نام «فلکالافلاک به خود گرفته است. این بنای باستانی با واقعشدن بر فراز یک صخره سنگی بر دره تاریخی خرمآباد اشراف کامل دارد و به دلیل موقعیت استراتژیکی خود در قرن چهارم هجری قمری بهعنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آلبویه درآمد و در یک برهه نیز به خزانه حکومتی خاندان بدر تبدیل شد.
پسازآن نیز مقر حکومت والیان لرستان در دوره صفویه و قاجاریه بوده است و در دوران پهلوی اول و دوم نیز از این قلعه بهعنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفادهشده است. قلعه فلک الافلاک در سال ۱۳۴۹ از سوی ارتش به وزارت فرهنگ و هنر سابق واگذار شد و با ثبت آن بهعنوان یکی از آثار تاریخی برجسته این دیار موزه مردمشناسی استان لرستان در آن راهاندازی شد.
۳۵۰ میلیون تومان اعتبار
این بار زلزله این قلعه ساسانی را نشانه رفت تا تعدادی از کنگره های آن فرو بریزد. رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی لرستان در این زمینه گفت: برای ترمیم خسارت زلزله به بخشهایی از قلعه فلکالافلاک خرمآباد؛ ۳۵۰ میلیون تومان اعتبار فوری به حساب اداره کل میراث فرهنگی؛ صنایع دستی و گردشگری استان واریز شد.
به گفته سمانه حسن پور قلعه فلک الافلاک به عنوان نماد تاریخ و فرهنگ لرستان است که امروزه وظیفه ما، حفاظت کامل از این بنای تاریخی است و با توجه به اینکه آسیب ها در سطوح مختلف قلعه کاملا بارز است باید با تلاش همگانی در راستای مرمت و استحکام آن اقدام کرد.
وی ادامه داد: با هماهنگی های انجام شده طرح مرمت قلعه تا ۲ماه آینده آماده می شود و اعتبار لازم برای مرمت اضطراری این بنا و بناهای اطراف آن، توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان برآورد شده که اعتبار لازم نیز تامین خواهد شد.
وی افزود: زلزله اخیر خسارات هایی را به قلعه، موزه های اطراف و آثارهای تاریخی وارد کرد و حسب دستور استاندار لرستان، مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان برای مرمت آنها امروز به حساب میراث فرهنگی؛ گردشگری وصنایع دستی استان واریز شد.
خسارت جزئی
مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی لرستان نیز پیش از این گفته بود: در پی زلزله بامداد جمعه ۱۹ اردیبهشت که به بزرگی چهار ریشتر در شهر فیروز آباد رخ داد خوشبختانه خسارت جدیدی به بنای قلعه فلک الافلاک وارد نشده است.
سیدامین قاسمی اظهار داشت: بلافاصله پس از وقوع این زمین لرزه در لرستان و با بررسی های به عمل آمده خوشبختانه خسارت جدیدی به این اثر ارزشمند وارد نشده است.
وی با بیان اینکه بر اثر زمین لرزه ۱۷ اردیبهشت در استان ۲ کنگره برج های قلعه تخریب و برخی ترک های دیواره این اثر ارزشمند که از سالها قبل وجود داشت عمیق تر شده افزود: طرح استحکام بخشی قلعه فلک الافلاک خرم آباد با مشورت امور پایگاههای میراث ملی کشور به چند تن از اساتید برجسته سازه ای کشور واگذار شده که هم اکنون مشاور در حال انجام مطالعات و آزمایشات آن است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان لرستان یادآور شد: سقف و دیواره سالن ضلع شرقی خانه تاریخی آخوند ابو خرم آباد و همچنین چند خانه تاریخی شهر بروجرد نیز بر اثر این زمین لرزه آسیب دیده است.
لازم به ذکر است؛ قلعه باستانی فلک الافلاک یک بنای عظیم آجری ساخته دوره ساسانی از شاخص ترین آثار تاریخی ایران و جهان است که بر روی تپه ای باستانی در مرکز شهر خرم آباد استوار شده و زیبایی و معماری شگفت انگیز این قلعه موجب شده که از سوی بسیاری از کارشناسان به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این بنای کم نظیر مربوط به دوره ساسانی و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در مجموعه قلعه فلک الافلاک دو موزه مردمشناسی و باستانشناسی وجود دارد که به زیبایی آداب و رسوم و اشیاء تاریخی این سرزمین کهن را به نمایش گذاشته است بهطوریکه درگوشه گوشه ۱۲ سالن موزه مردمشناسی آن جلوههای دیدنی از فرهنگ، باورها و زندگی بومی مردم لرستان به نمایش درآمده است و همواره در ایام تعطیلات نوروز مورد استقبال بینظیر مردم قرار میگیرد.