زهرا ایرانشاهی/ مجموع کل مرزهای کشور ۱۱ هزار و ۲۴۰ كیلومتر است كه ۶۳ درصد مرز خشكی و ۳۷ درصد مرز آبی است. این گزاره در کنار این موضوع قرار دهید که در حال حاضر ۹۰ درصد تجارت جهانی از طریق حمل و نقل دریایی انجام میشود و اگرچه تنها ۳۷ درصد از مرزهای کشور […]
زهرا ایرانشاهی/
مجموع کل مرزهای کشور ۱۱ هزار و ۲۴۰ كیلومتر است كه ۶۳ درصد مرز خشكی و ۳۷ درصد مرز آبی است. این گزاره در کنار این موضوع قرار دهید که در حال حاضر ۹۰ درصد تجارت جهانی از طریق حمل و نقل دریایی انجام میشود و اگرچه تنها ۳۷ درصد از مرزهای کشور ما آبی هستند اما درواقع ایران كشوری است كه در شمال و جنوب در مجاورت دریا قرار دارد که شامل سه حوزه دریایی عمان، خزر و خلیج فارس می شود و یك سوم مرزهای كشور را شامل می شود.
کشور به طور کلی با ۱۵ کشور همسایه است كه سه كشور افغانستان، تركیه و ارمنستان دارای مرز زمینی و هشت كشور قزاقستان، امارات، عمان، قطر، عربستان، كویت و روسیه دارای مرز دریایی هستند و علاوه بر اینها ما با چهار همسایهمان یعنی پاكستان، تركمنستان، آذربایجان و عراق همزمان دارای مرز دریایی و زمینی هستیم. چنین امکان خدادای را در کنار نعمت نفت بگذارید تا ببینید که اینکه می گویند ایران روی برکت خوابیده یعنی چه!
درواقع فقط ۷ درصد صادرات و واردات كشور از ۶۳ درصد مرزهای زمینی انجام می شود و ۹۳ درصد صادرات و ۸۳ درصد واردات كشور- بهویژه تمام صادرات نفت- از طریق دریا صورت میپذیرد. این در حالی است که از طریق سواحل مكران، امكان دسترسی كشورهای محصور در خشكی در آسیای میانه و قفقاز وجود دارد و از این نقطه نظر منافع این کشورها به منافع ما پیوند خورده است.
بنابراین همانطور که می بینیم مرزهای بندری و دریایی برای کل اقتصاد کشور اهمیت فراوانی دارند و ارتباط با کشورهای همسایه از این منظر نیز بسیار مهم است.این در حالی است که مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی اخیرا با حضور در محلس شورای اسلامی با اشاره به «لایحه موافقت نامه کشتیرانی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان» گفته است که ایران با ۱۸ کشور موافقتنامه کشتیرانی تجاری دارد و با سایر موافقتنامههای دریایی ۳۷ کشور را در برمیگیرد.
محمد راستاد که در صحن علنی مجلس برای دفاع از «لایحه موافقتنامه کشتیرانی تجاری دریایی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان» حضور داشت در ادامه اظهارداشت: جمهوری اسلامی ایران در بخش موافقتنامه کشتیرانی تجاری، با ۱۸ کشور تفاهم نامه همکاری امضا کرده است و با سایر موافقتنامه های دریایی ۳۷ کشور را در برمی گیرد، از اینرو امضای موافقتنامه های کشتیرانی تجاری با کشور قزاقستان، در راستای رویکرد ایران در توسعه همکاری های اقتصادی است.
گفتنی است که در طول سال های اخیر به ویژه اولویت سازمان بنادر و دریانوردی همواره این بوده است که با کشورهای پیرامونی وهمسایه موافقتامه ها را توسعه دهد. این در حالی است که تعدادی از نمایندگان مجلس و مردم این موافقتنامه را با لایحه رژیم حقوقی دریای خزر یکی دانسته بودند که معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به دغدغه مخالفین لایحه رژیم حقوقی دریای خزر و مباحث پیرامونی آن گفت: موافقتنامه کشتیرانی دریای خزر بین ایران و قزاقستان هیچ ارتباطی با رژیم حقوقی دریای خزر و مباحث پیرامونی آن ندارد.
راستاد عنوان کرد: همانطور که در ماده ۱۹ موافقتنامه کشتیرانی دریای خزر بین ایران و قزاقستان تصریح شده است، هیچ یک از مفاد این موافقتنامه، به گونه ای تعبیر نخواهد شد که پیش داوری نسبت به نتایج مذاکرات مربوط به وضعیت حقوقی نهایی دریای خزر را تلقی کند. راستاد تأکید کرد: موافقتنامه کشتیرانی بین ایران و قزاقستان، خدشه ای به حقوق و تعهدات طرف های متعاهد ناشی از سایر موافقتنامه های بین المللی وارد نخواهد کرد.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه «مباحث حقوق، عوارض و مسائل گمرکی در باره کشتی های سانحه دیده و در وضعیت اضطرار محاسبه نخواهد شد» خاطرنشان کرد: با توجه به بند ۳ این موافقت نامه عنوان شده، در صورت بروز سانحه و وقوع شرایط اضطراری برای یک کشتی، هرگونه امداد رسانی و کمک به شناور مضطر، بر اساس کنوانسیون های بین المللی دریایی به ویژه کنوانسیون جستجو و نجات دریایی، مشمول هزینه نمی شود.
راستاد با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران یکی از اعضای موثر سازمان بین المللی دریانوردی ( IMO ) محسوب میشود، اظهار داشت: ایران تاکنون به ۳۰ کنوانسیون بین المللی دریایی متعهد شده و این تعهدی است که کشورها برای رعایت قوانین و الزامات بین المللی دارند.
گفتنی است که بر اساس این گزارش، لایحه موافقت نامه کشتیرانی تجاری دریایی در دریای خزر بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری قزاقستان صبح روز دوشنبه همین هفته در دستور کار جلسه علنی مجلس قرار گرفت و نمایندگان با ۱۵۶ رای موافق یعنی اکثریت قریب به اتفاق، ۴ رای مخالف و ۲ رای ممتنع از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر به آن رای دادند. به موجب ماده واحده لایحه موافقتنامه کشتیرانی تجاری دریایی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان مشتمل بر یک مقدمه و ۲۱ ماده به شرح ذیل تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود. طبق تبصره این ماده رعایت اصل ۱۳۹ قانون اساسی در حل وفصل اختلافها موضوع ماده ۱۷ و رعایت اصل ۷۷ قانون اساسی در اصلاحهای بعدی آن موضوع ماده ۱۸ موافقتنامه الزامی است.
اعلام اهداف و زمینههای همکاری موافقتنامه کشتیرانی تجاری در دریای خزر بین ایران و قزاقستان
این در حالی است که بین ایران و کشورهای حوزه دریایی کشور نیز موافقتنامههای همکاریِ بسیاری امضا شده است. رییس اداره توافقنامه های بین المللی سازمان بنادر و دریانوردی در همین ارتباط با اشاره به تصویب لایحه موافقتنامه کشتیرانی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان در مجلس، گفت: این لایحه در راستای فعال کردن، توسعه و بهبود کارایی کشتیرانی تجاری بین ایران و قزاقستان و تقویت و تعمیق همکاری های دو جانبه مدنظر قرار گرفته است.
عبدلله جعفری درباره رای مثبت نمایندگان مجلس شورای اسلامی به لایحه موافقتنامه کشتیرانی تجاری و حمل و نقل دریایی در دریای خزر بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری قزاقستان، اظهار کرد: ایران و سازمان بنادر و دریانوردی در سال ۱۳۹۴ برای اولین بار، پیشنهاد انعقاد موافقتنامه تجاری و حمل و نقل دریایی را به چهار کشور قزاقستان، روسیه، آذربایجان و ترکمنستان ارائه کرد. وی با بیان اینکه این موافقتنامه در سال ۹۵ نهایی شد، گفت: موافقتنامه مذکور در کشور قزاقستان به تصویب رسیده است.
جعفری درباره زمینه های همکاری این موافقتنامه عنوان کرده است: ایجاد شرایط مناسب جهت استفاده موثر از بنادر طرف متعهد در دریای خزر، تامین ایمنی و امنیت در دریای خزر برای کشتی ها، خدمه، بار و مسافر، لزوم حفظ محیط زیست در دریای خزر، تأکید بر برنامه های آموزشی برای فعالیت ذی ربط بندری و کشتیرانی طرف های متعاهد، توسعه روابط و تبادل تجارب در زمینه های اقتصادی، علمی و فنی و حمل و نقل دریایی در دریای خزر و نیز تبادل نظر در خصوص فعالیت سازمان بین المللی که در موضوعات کشتیرانی تجاری فعالیت دارند زمینه های همکاری لایحه موافقتنامه تجاری دریایی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان است.
لایحه موافقت نامه کشتیرانی تجاری دریایی در دریای خزر بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری قزاقستان در جلسه علنی صبح روز (دوشنبه) ۲۰ آبان ماه در مجلس شورای اسلامی در دستور کار قرار گرفت و نمایندگان با ۱۵۶ رای موافق، ۴ رای مخالف و ۲ رای ممتنع از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر به آن رای دادند. به موجب ماده واحده این لایحه موافقت نامه کشتیرانی تجاری دریایی در دریای خزر بین ایران و قزاقستان مشتمل بر یک مقدمه و ۲۱ ماده به شرح ذیل تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده میشود. طبق تبصره این ماده رعایت اصل ۱۳۹ قانون اساسی در حل و فصل اختلافها موضوع ماده ۱۷ و رعایت اصل ۷۷ قانون اساسی در اصلاحهای بعدی آن موضوع ماده ۱۸ موافقت نامه الزامی است. گفتنی است که ایران و قزاقستان با تمایل به تحکیم و گسترش مناسبات بین دو کشور در زمینه حمل و نقل دریایی در دریای خزر بر اساس آزادی کشتیرانی و طبق اصول برابری منافع و مساعدت متقابل، با این توافقنامه موافقت کردند.