شرط رسیدن هر جامعه به رشد و بالندگی داشتن برنامه برای رسیدن به توسعه است اما باید دید تا تعریف توسعه چیست و پارامترهای رسیدن به توسعهی مطلوب، کارآمد، فراگیر، متوازن و پایدار کدام است؟! توسعه مفهوم کلی دارد و باید بر اساس تواناییها و ظرفیتهای موجود آن را ارزیابی کرد یعنی باید […]
شرط رسیدن هر جامعه به رشد و بالندگی داشتن برنامه برای رسیدن به توسعه است اما باید دید تا تعریف توسعه چیست و پارامترهای رسیدن به توسعهی مطلوب، کارآمد، فراگیر، متوازن و پایدار کدام است؟! توسعه مفهوم کلی دارد و باید بر اساس تواناییها و ظرفیتهای موجود آن را ارزیابی کرد یعنی باید دید سند توسعه در منطقه هدف چیست؟
برای مثال در استانی نظیر اصفهان توسعه اجرای برنامه‌ها و چرخیدن چرخ‌های صنعت و اقتصاد با تکیه بر تواناییهای موجود و همچنین توسعه گردشگری تاریخی با توجه به ظرفیتهای طبیعی این بخش است واضح است در این شرایط تدوین استراتژی باید بر اساس ظرفیتهای بخشهای صنعتی و گردشگری تاریخی صورت پذیرد، اما در استانهایی نظیر گلستان، گیلان و مازندران توسعه بر محور گردشگری طبیعی و کشاورزی است، واضح است در این بخش برای توسعه باید برنامه‌ها را بر اساس توسعه صادرات در نظر گرفت، مثلا در استانی نظیر مازندران با ظرفیت ۴ میلیون تن مرکبات باید توسعه را بر محور صادرات مازاد مرکبات تعریف کرد. البته از طرفی باید نقش نیروی انسانی کارآمد را در این بخش مطالعه کرد، چراکه تدوین این سیاستها برعهده نیروی انسانی کارآمد و در راس آن استاندار است. در این رابطه لطفالله آجدانی، مورخ و پژوهشگر توسعه را در گزارشی با عنوان ” استاندار توسعه محور کیست؟!” اینگونه تعریف می‌کند( با اندکی دخل و تصرف): توسعه مقولهی پیچیده و ظریفی است که تحقق و پیشبرد آن مستلزم عزمی عمومی و نقش چند ضلعی و همه جانبه در نهادهای مختلف حاکمیتی، خصوصی و فرهنگ عمومی است و نمیتوان علل و عوامل ناکامی توسعه استانها را به یک نهاد و یک شخص محدود کرد، اما بی هیچ تردیدی نقش و مسوولیت استانداران در کامیابی یا ناکامی توسعه بسیار مهم و جدی است.بیشک بخشی از موفقیت و یا موفق نبودن فرآیند توسعه از فراهم بودن یا نبودن شرایط مطلوب توسعه‌ای در کشور نشات گرفته و تابع قوانین، مقررات و دستورالعملهای بالادستی و سیاست‌های کلان و منابع و بودجه ملی است؛ اما در همان محدوده اراده و امکانات و منابع استانی، نقش و مسوولیت یک استاندار در کامیابی یا ناکامی فرآیند توسعه در آن استان، مهم و جدی است.
او معتقد است: هنگامی می توانیم از توسعه سخن به میان بیاوریم که بدانیم توسعه چه مفهومی دارد؟ ویژگیها و مولفههای توسعه و ابعاد و موانع و الزامات آن چیست؟ شاخص‌های اندازه گیری کمی و کیفی توسعه در ابعاد و حوزه های مختلف توسعهی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و علمی کدامند؟ تکوین و تحول و تکامل توسعه از چه بایدها و نبایدها و مکانیسم و قواعدی پیروی می‌کند، بازیگران و نقش آفرینان فرآیند توسعه چه کسانی هستند و در مدیریت و موفقیت یا موفق نبودن توسعه، چه نهادها و افرادی سهیم هستند؟ در این میان نقش استاندار در مدیریت توسعه در استان بسیار مهم و جدی است. با نگاهی دقیق به آنچه او تعریف کرده است، واضح است نقش مهم و اصلی در این بخش را استاندار به عنوان نماینده عالی دولت در استانها برای رسیدن به توسعه ایفا می‌کند. اما پارامترهای استاندار توسعه محور چیست؟
استاندار توسعه محور کسی است که هم خود از دانش توسعه‌ای و شناخت نقادانه وضع موجود و چالش ها و وضع مطلوب و راهبردهای آن و نیز پایبندی به الزامات فرآیند توسعه در چارچوب بک پروسه و فراتر از یک پروژه برخوردار باشد و هم بتواند ترکیبی از هم اندیشان و همراهان برخوردار از دانایی و توانایی در حوزه‌های مختلف توسعه‌ای را گرد آورد و از آن دانش و توان به سوی و سود مقصد توسعهی استان بهرهمند شود. او در بخش دیگری از این یادداشت مینویسد: توسعه با مدیران توسعه نیافته که نه به الفبای توسعه دانایی دارند و نه به الزامات آن توانایی، هرگز به مقصد نمیرسد. آجدانی یک استاندار توسعه محور را مصمم در برکناری مدیران توسعه نیافته و نادان و ناتوان از درک ضرورت توسعه و مفهوم و الزامات آن و استفاده از مدیران با دانش و توانمند و شایسته برای تحقق برنامه‌ها و آرمانهای توسعه می‌داند.
او مینویسد: استاندار توسعه محور استانداری است که به ضرورت افزایش جلب اعتماد و مشارکت جدی و گسترده -و نه نمایشی- نخبگان علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و احزاب سیاسی و تشکل های صنفی غیر دولتی و نهادهای مدنی ونیز استفاده مناسب از دانایی و توانایی آنان در حوزه‌های مختلف و متناسب، دانا و توانا می‌داند.
با این تعریف باید در فضای مدیریتی کشور به دنبال پرورش مدیران شایسته و کارآمد بود و نباید اجازه داد که افراد موج سوار که خود را به صاحبان قدرت وصل کردند بدون شایستگی وارد مجموعه مدیریت شوند و ساختارمدیریتی را باید به سمت اعتدال پیش برد.
